Bolszewicy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Utworzenie frakcji: int., lit. |
→Rewolucja lutowa: int., drobne redakcyjne |
||
Linia 18:
Na skutek upadku reżimu carskiego do kraju z emigracji lub zesłania powrócił szereg uchodźców politycznych. Z zesłania wrócili m.in. bolszewicy - [[Lew Kamieniew]], [[Józef Stalin]] i Lenin<ref>Paweł Chmielewski, Marian Wilk ''Zarys dziejów ZSRR'' s. 29-35</ref><ref>Fischer 1964, s. 109–110; Rice 1990, s. 139; Pipes 1990, s. 386, 389–391; Service 2000, s. 255–256.</ref>. Powrót Lenina umożliwili Niemcy z którymi negocjował [[Friz Platten]], sekretarz Szwajcarskiej Partii Socjalistycznej<ref>Paweł Chmielewski, Marian Wilk ''Zarys dziejów ZSRR'' s. 29-35</ref>. Lider bolszewików powrócił pociągiem specjalnym poprzez okupowaną przez [[Cesarstwo Niemieckie|Niemcy]] Europę<ref>trasa podróży pociągu z emigrantami rosyjskimi w słynnym tzw. "zaplombowanym wagonie" wiodła ze Szwajcarii przez Berlin, dalej statkiem do [[państwo neutralne|neutralnej]] [[Szwecja|Szwecji]], pociągiem do granicy należącej wówczas do Rosji [[Finlandia|Finlandii]]</ref> 16 kwietnia.
{{Osobny artykuł|tezy kwietniowe}}
Lenin tuż po przybyciu do stolicy Rosji, wygłosił przemówienie w którym potępił [[Rząd Tymczasowy (Rosja)|Rząd Tymczasowy]], który uważał za burżuazyjny i zbliżony do administracji carskiej, ponownie wzywając przy tym do ogólnoeuropejskiej rewolucji proletariackiej<ref>Fischer 1964, s. 113, 124; Rice 1990, s. 144; Pipes 1990, s. 392; Service 2000, s. 261.</ref>. 17 kwietnia Lenin przedstawił tzw. ''tezy kwietniowe'', przedstawił w nich hipotezę jakoby w Rosji dokonała się wskutek rewolucji lutowej wynikła rewolucja burżuazyjno-demokratyczna, którą należy niezwłocznie przekształcić w rewolucję socjalistyczną, pozbawiając Rząd Tymczasowy władzy i przekazując ją w ręce robotników i ubogich chłopów<ref name="marples">{{cytuj książkę |autor = Marples D. | tytuł = Historia ZSRR. Od rewolucji do rozpadu| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich| miejsce = Wrocław| rok = 2011| strony = 45-46| isbn = 978830405052}}</ref><ref name="ria488">{{cytuj książkę |autor = Riasanovsky N. V., Steinberg M. D. | tytuł = Historia Rosji| wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego| miejsce = Kraków| rok = 2009| strony = 488| isbn = 978-83-233-2615-1}}</ref>, w formie systemu władzy rad<ref name="marples"/>. Czując, że wśród zwolenników bolszewików rośnie frustracja i chęć wywołania zbrojnego powstania, Lenin zaproponował organizację zbrojnej demonstracji politycznej w Piotrogrodzie,
Zbrojne wystąpienie bolszewików, zwane jako ''dni lipcowe'', odbyły się, gdy był on z dala od Piotrogrodu. Na wieść o walkach
W czerwcu powstała bliska bolszewikom frakcja [[Lewicowi Eserowcy|lewicowych eserowców]] wewnątrz partii socjalistów-rewolucjonistów, przekształcona następnie w odrębną partię<ref>Volkogonov 1994, s. 176; Service 2000, s. 331–332.</ref>. Siły bolszewickie zostały nadto wzmocnione przez przyłączenie się grupki niezależnych socjalistów<ref>tzw. "[[Międzydzielnicowcy|międzydzielnicowców]]"</ref> pod wodzą [[Lew Trocki|Lwa Trockiego]] (który również powrócił do Rosji z emigracji w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]]) ożywiło akcję bolszewików, którzy (w przeciwieństwie do mienszewików i [[Partia Socjalistów-Rewolucjonistów|eserowców]]) występowali odtąd<ref>''[[Tezy kwietniowe]]'' autorstwa Lenina.</ref> za przerwaniem działań wojennych<ref>[[Richard Pipes]] ''Rewolucja Rosyjska'' Warszawa 1994; Wyd.[[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]]; ISBN 83-01-11521-1 s. 300-304, 310-314, 328-330 i passim.</ref>.
Pod koniec sierpnia generał [[Ławr Korniłow]], Komendant Główny Armii Rosyjskiej, wysłał wojska z frontu wschodniego do Piotrogrodu. Sytuacja wyglądała na próbę wojskowego puczu ([[sprawa Korniłowa]]). Przerażony premier [[Aleksander Kiereński]] zwrócił się do Rady Piotrogrodzkiej - w tym do bolszewików - o pomoc, pozwalając rewolucjonistom organizować robotników w [[Gwardia Czerwona|Gwardii Czerwonej]] w celu obrony Piotrogrodu przed wojskiem Korniłowa. Zamach zanikł, zanim Korniłow dotarł do miasta ze względu na rosnącą niechęć żołnierzy do oficerów. Beneficjentami całej sprawy byli głównie bolszewicy,
Bolszewicy ze stolicy nawiązali kontakt z partią bolszewicką z Moskwy (70 tysięcy działaczy). Lenin spotkał się z reprezentantami Moskwy 10 października i przekonał ich do uczestnictwa w rewolucji. Bolszewicy zaktywizowali swoich agitatorów wśród wojsk na [[Ukraina|Ukrainie]], [[Białoruś|Białorusi]], [[Ural]]u i na Syberii. Na wieść o działaniach bolszewików
== Rewolucja październikowa i utworzenie RKP (b) ==
|