Clara non sunt interpretanda: Różnice pomiędzy wersjami

'''Clara non sunt interpretanda''' ([[Łacina|łac.]] ''nie dokonuje się wykładni tego, co jasne''), także '''interpretatio cessat in claris''' ([[Łacina|łac.]] ''wykładnia kończy się wtedy, gdy osiągamy jasność'') – [[Starożytny Rzym|rzymska]] [[Paremia prawnicza|paremia]] w myśl której jasne przepisy prawa nie wymagają interpretacji. Reguła ta jest współcześnie stosowana w procesie [[wykładnia prawa|wykładni prawa]]<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Morawski |imię = Lech |tytuł = Spory o wykładnię |strony = 7-8 |url = http://www2.wpia.uw.edu.pl/files/doktoranckie/Wyk%C5%82ad%20Prof.%20Lecha%20Morawskiego.doc?short= |data dostępu = 2010-12-16 |język = pl}}</ref><ref>{{cytuj pismo| url = http://www.trybunal.gov.pl/OTK/teksty/otk/2000/k_25_99.doc| tytuł = Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 czerwca 2000 r., K 25/99, OTK 2000, Nr 5, poz. 141| strony = 35| cytat = „W państwie prawnym interpretator musi zawsze w pierwszym rzędzie brać pod uwagę językowe znaczenie tekstu prawnego. Jeżeli językowe znaczenie tekstu jest jasne, wówczas – zgodnie z zasadą ''clara non sunt interpretanda'' – nie ma potrzeby sięgania po inne, pozajęzykowe metody wykładni”| data dostępu = 2010-12-16| język = pl}}</ref>, a także przywoływana przez zwolenników jej klaryfikacyjnej koncepcji. Wyrażają oni stanowisko, że dokonywać interpretacji prawa należy tylko wtedy, gdy w tekście prawnym występują niejasności, które należy usunąć. Przeciwne stanowisko ('''omnia sunt interpretanda''' - ([[Łacina|łac.]] ''wszystko podlega interpretacji'') zajmują zwolennicy koncepcji derywacyjnej. Twierdzą oni, że każde odczytanie przepisów prawa nieuchronnie pociąga za sobą jednoczesną ich interpretację<ref>{{cytuj pismo| url = http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/6B37216862| tytuł = Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 listopada 2005, sygn. FSK 2396/04| cytat = „Podstawą kontroli konstytucyjności musi być bowiem zawsze określona treść ustalona w drodze wykładni, ponieważ nie istnieje czyste, abstrakcyjne znaczenie przepisu, które mogło być przyjęte bez jakichkolwiek zabiegów interpretacyjnych /w tym sensie nawet "clara sunt interpretanda"/. Teza ta jest zdaniem Sądu zresztą szeroko prezentowana na gruncie teorii wykładni prawa”| data dostępu = 2010-12-16| język = pl}}</ref>, nawet pozornie proste przepisy wymagają bowiem dokonywania pewnych założeń i przyjmowania pewnych definicji oraz konkretnego rozumienia słów i kontekstów, a te są nieuchronnie uwarunkowane [[kultura|kulturowo]], [[język (mowa)|językowo]], [[klasa społeczna|klasowo]], [[cywilizacja|cywilizacyjnie]], itd.<ref>[http://plato.stanford.edu/entries/legal-reas-interpret/#2.5 ''Interpretation and Coherence in Legal Reasoning'' (2001) Stanford Encyclopedia of Philosophy]</ref>.