Ceratopsy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Walki wewnątrzgatunkowe i zachowania stadne: Poprawiono literówkę Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z aplikacji mobilnej |
m Poprawienie znaczników <em></em> |
||
Linia 30:
Ceratopsy są powszechnie rozpoznawane ze względu na charakterystyczne cechy budowy czaszki. Na końcu głowy ceratopsów znajduje się [[kość dziobowa]], niespotykana u żadnych innych zwierząt. Podobnie jak u wszystkich dinozaurów ptasiomiednicznych występowała u nich [[kość przedzębowa]]. Posiadały również unikatowy papuzi dziób, służący do zrywania roślin. Bardzo wysokie kości jarzmowe znajdujące się pod okiem rozszerzały się w bok, nadając czaszce widoczny przy patrzeniu z góry trójkątny wygląd. U późniejszych ceratopsów ów trójkątny przy patrzeniu z góry widok czaszki stawał się coraz bardziej widoczny z powodu przedłużonej kości ciemieniowej i kości łuskowej, tworzących kryzę wokół karku<ref name=you>{{Cytuj książkę |rozdział=Basal Ceratopsia |autor r=You Hailu, Peter Dodson |autor=David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.) |tytuł=The Dinosauria |adres rozdziału=http://www.ucpress.edu/books/pages/2601001/2601001.ch22.pdf |wydanie=drugie |wydawca=University of California Press |miejsce=Berkeley |rok=2004 |strony=494–513 |isbn=0-520-24209-2}}</ref>.
Prymitywni przedstawiciele Ceratopsia nie mieli kryzy ani rogów. Kość jarzmowa zwężała się ku dołowi. Rogi występujące u kilku gatunków psitakozaura tłumaczy się natomiast [[konwergencja (biologia)|konwergencją]], tj. ewolucją zbieżną<ref name=Awerianow06>{{Cytuj pismo |autor=Alexander O. Averianov, Alexei V. Voronkevich, Sergei V. Leshchinskiy, Alexei V. Fayngertz |rok=2006 |tytuł=A ceratopsian dinosaur <
== Systematyka ==
Linia 79:
*** '''Nadrodzina Ceratopsoidea'''
**** ''[[Zuniceratops]]'' ([[Nowy Meksyk]], USA)
**** ?''[[Turanoceratops]]''<ref name=Farkeetal>{{Cytuj pismo |autor=Andrew Farke, Scott D. Sampson, Catherine A. Forster, Mark A. Loewen |rok=2009 |tytuł=<
**** '''Rodzina [[ceratopsy (rodzina)|Ceratopsidae]]'''
***** '''Podrodzina [[centrozaury|Centrosaurinae]]'''
Linia 94:
****** ''[[Sinoceratops]]'' (prowincja [[Szantung]], Chiny)
****** ''[[styrakozaur|Styracosaurus]]'' (Alberta)
****** ?''[[Turanoceratops]]''<ref name=SA09a>{{Cytuj pismo |autor=Hans-Dieter Sues, Alexander Averianov |rok=2009 |tytuł=<
***** '''Podrodzina [[Ceratopsinae]] (= Chasmosaurinae)'''
****** ''[[Agujaceratops]]'' ([[Teksas]], USA)
Linia 105:
****** ''[[Kosmoceratops]]'' (Utah)
****** ''[[Medusaceratops]]'' (Montana)
****** ''[[Mojoceratops]]'' (=? ''Chasmosaurus''<ref>{{Cytuj pismo |autor=Susannah H. Maidment |autor2=Paul M. Barrett |tytuł=A new specimen of <
****** ''[[Nedoceratops]]'' (=? ''Triceratops''<ref name=scannellaihorner>{{Cytuj pismo |nazwisko=Scannella |imię=John B. |nazwisko2=Horner |imię2=John R. |rok=2010 |tytuł=</em>Torosaurus'' Marsh, 1891, is ''Triceratops'' Marsh, 1889 (Ceratopsidae: Chasmosaurinae): synonymy through ontogeny |czasopismo=Journal of Vertebrate Paleontology |wolumin=30 |wydanie=4 |strony=1157–1168 |doi=10.1080/02724634.2010.483632 |język=en}}</ref><ref name=Titanoceratops>{{Cytuj pismo |autor=Nicholas R. Longrich |rok=2011 |tytuł=''Titanoceratops ouranos<em>, a giant horned dinosaur from the Late Campanian of New Mexico |czasopismo=Cretaceous Research |wolumin=32 |wydanie=3 |strony=264-276 |doi=10.1016/j.cretres.2010.12.007 |język=en}}</ref>) ([[Wyoming]], USA)
****** ''[[Ojoceratops]]'' (=? ''Triceratops''<ref name=Titanoceratops />) ([[Nowy Meksyk]], USA)
Linia 227:
=== Walki wewnątrzgatunkowe i zachowania stadne ===
Ceratopsy od dawna były przedstawione jako zwierzęta żyjące w stadach, mimo że nie ma na to wielu dowodów w zapisie kopalnym. W formacji Dinosaur Park odkryto w jednym miejscu szczątki wielu centrozaurów, co dowodzi, że zwierzęta te żyły w stadach i zginęły np. podczas nieudanej przeprawy przez rzekę czy powodzi<ref>{{Cytuj książkę| rozdział=''Centrosaurus'' |inni=Peter Dodson, Brooks Britt, Kenneth Carpenter, Catherine A. Forster, David D. Gillette, Mark A. Norell, George Olshevsky, J. Michael Parrish, David B. Weishampel |tytuł=The Age of Dinosaurs |wydawca=Publications International LTD |strony=139 |isbn=0-7853-0443-6}}</ref>. Spekuluje się, że posiadające rogi i kostne kryzy ceratopsy jak triceratops podczas ataków drapieżników tworzyły okrąg, w którego środku znajdowały się młode. Używając „G-Testu” porównano centrozaura i triceratopsa. Oba te rodzaje, jak udowodniono, bardzo różnią się ilością zmian patologicznych w kości łuskowej. ''Triceratops'' posiada ich o wiele więcej. Dowodzi to walk wewnętrznogatunkowych np. o samice u triceratopsa przy użyciu rogów i kryzy i małej liczby utarczek lub skupienia ich bardziej na ciele u centrozaura<ref name=walki>{{Cytuj pismo |autor=Andrew A. Farke, Ewan D. S. Wolff, Darren H. Tanke |rok=2009 |tytuł=Evidence of combat in <
; Funkcja rogów i kryzy
| |||