Komisje Rozdawnicze Koronna i Litewska: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje) |
|||
Linia 5:
== Historia ==
W 1773 roku Sejm Rozbiorowy w milczeniu przyjął [[Brewe|breve]] kasacyjne [[Klemens XIV|Klemensa XIV]] ''[[Dominus ac Redemptor]]''. [[Stanisław August Poniatowski]] dążył do przejęcia zarządu nad majątkiem pojezuickim poprzez podsunięte osoby, by uzyskać nowe źródło dóbr dla kaptowania swoich zwolenników. Wyznaczona przez monarchę komisja miała administrować pojezuicką masą majątkową i czuwać nad jak najkorzystniejszym obrotem kapitałów, przeznaczonych na edukację publiczną<ref name=polityka>{{cytuj pismo|tytuł=Biorą nawet ryby|url=http://archiwum.polityka.pl/art/biora-nawet-ryby,378166.html|stron=76–79|autor=Jerzy Besala|autor2=Mirosław Nagielski|data dostępu=2011-07-11|czasopismo=Polityka|wolumin=12 (2393)|data= 2003-03-22}}</ref>. Projekt ten wniósł w czasie obrad delegacji 8 października 1773 roku [[podkanclerzy litewski]] [[Joachim Chreptowicz]]. Zgodzono się utworzyć komisję edukacyjną oraz lustracyjną. Do zadań tej drugiej miało należeć zbadanie wartości pojezuickiego majątku ruchomego i nieruchomego. Marszałek [[Adam Poniński (zm. 1798)|Adam Poniński]] przystał na ten projekt z zastrzeżeniem, by nieruchomości oddano w [[emfiteuza|emfiteuzę]] szlachcie rodowej. 14 października 1773 na wniosek Stanisława Augusta Poniatowskiego i za zgodą [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej
Jednak przed przybyciem lustratorów [[Magnateria polska|magnaccy]] fundatorzy dzieł jezuickich i ich sukcesorzy zdołali zabrać dużą część majątku pojezuickiego, niejednokrotnie zajmując ich grunta i przesuwając kopce graniczne. Także sami lustratorzy dopuszczali się kradzieży.
|