Cmentarze w Toruniu: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
normalizuję mapę lokalizacyjną (1) i punkty mapy (19) |
Przebudowa strony, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, drobne techniczne, ilustracja |
||
Linia 1:
[[Plik:
[[Plik:Cmentarz garnizonowy w Toruniu.jpg|thumb|Cmentarz Garnizonowy]]
[[Plik:Cmentarz przy ul. Wybickiego w Toruniu w dniu Wszystkich Świętych 2015.jpg|thumb|Cmentarz Najświętszej Marii Panny, w dniu Wszystkich Świętych]]
[[Plik:Centralny Cmentarz Komunalny w Toruniu00.jpg|thumb|Centralny Cmentarz Komunalny, dom przedpogrzebowy]]
[[Plik:Torun cmentarz sw Jerzego - aleja.jpg|thumb|Cmentarzu św. Jerzego, aleja główna]]
[[Plik:Kolumbarium w Toruń.jpg|thumb|Cmentarzu św. Jerzego, Kolumbarium]]
[[Plik:Torun Golgota chapel 01.JPG|thumb|Cmentarz św. św. Piotra i Pawła, Golgota z 1813 roku]]
[[Plik:Cmentarz na Kluczykach w Toruniu77.jpg|thumb|[[Cmentarz na Kluczykach w Toruniu|Cmentarz na Kluczykach]], aleja główna]]
'''Cmentarze w Toruniu''' – nekropolie znajdujące się zarówno na prawym, jak i lewym brzegu [[Wisła|Wisły]] w Toruniu.
== Charakterystyka ==
Na terenie Torunia znajduje się kilkanaście cmentarzy różnych wyznań, co wiąże się z wielokulturową historią miasta.
Najstarsza zachowana nekropolia na terenie Torunia to mieszczący się przy ulicy Gałczyńskiego, w pobliżu [[Zespół staromiejski Torunia|Zespołu Staromiejskiego]], [[Cmentarz św. Jerzego w Toruniu|cmentarz św. Jerzego]] z 1811 roku (jego historia sięga XIV w.) Pochowani są tam wybitni torunianie: rajcowie miejscy, notable, naukowcy, duchowieństwo, a także zwykli mieszkańcy miasta.
Największą toruńską nekropolią jest założony w 1973 roku [[Centralny Cmentarz Komunalny w Toruniu|Centralny Cmentarz Komunalny]], mieszczący się w północnej części miasta i zajmujący powierzchnię 27, 84 ha<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.torun.pl/pl/torunskie-cmentarze|tytuł = Torunskie cmentarze|autor = |data dostępu = |opublikowany = torun.pl|język = pl}}</ref>.
== Cmentarze na prawobrzeżu ==
=== Cmentarze komunalne ===
* [[Centralny Cmentarz Komunalny w Toruniu|Centralny Cmentarz Komunalny]] ([[Mokre (Toruń)|Mokre]])
* [[Cmentarz Garnizonowy w Toruniu|Cmentarz Komunalny nr 1]], dawniej wojskowy, nieczynny (Centrum)
* [[Cmentarz Komunalny nr 2 im. Ofiar II wojny światowej w Toruniu|Cmentarz Komunalny nr 2]] ([[Mokre (Toruń)|Mokre]])
=== Cmentarze parafialne ===
* [[Cmentarz św. Jerzego w Toruniu|Cmentarz św. Jerzego]], administrowany przez parafie:[[Parafia św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu|katedralną śś. Janów]], [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Toruniu|ewangelicko-augsburską]], [[Parafia św. Mikołaja w Toruniu|prawosławną]] i [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Toruniu|katolicką Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny]] ([[Chełmińskie Przedmieście]])
* [[Cmentarz św. Jakuba w Toruniu|Cmentarz św. Jakuba]] ([[Jakubskie Przedmieście]])
* [[Cmentarz Najświętszej Marii Panny w Toruniu|Cmentarz Najświętszej Marii Panny]] ([[Chełmińskie Przedmieście]])
* [[Cmentarz św. Antoniego w Toruniu|Cmentarz św. Antoniego]] ([[Wrzosy (Toruń)|Wrzosy]])
* [[Cmentarz Podwyższenia Krzyża Świętego w Toruniu|Cmentarz Podwyższenia Krzyża Świętego]] ([[Kaszczorek]])
* [[Cmentarz św. Barbary w Toruniu|Cmentarz św. Barbary]] ([[Barbarka (Toruń)|Barbarka]])
* [[Cmentarz Matki Bożej Królowej Polski w Toruniu|Cmentarz Matki Bożej Królowej Polski]], nieczynny ([[Rubinkowo|Rubinkowo I]])
== Cmentarze na lewobrzeżu ==
=== Cmentarze parafialne ===
* [[Cmentarz św. św. Piotra i Pawła w Toruniu|Cmentarz św. św. Piotra i Pawła]] ([[Podgórz (Toruń)|Podgórz]]), ulica Poznańska 104
* [[Cmentarz na Kluczykach w Toruniu|Cmentarz na Kluczykach]] (Kluczyki), ulica Poznańska 146–148
* [[Cmentarz Opatrzności Bożej w Toruniu|Cmentarz Opatrzności Bożej]] ([[Stawki (Toruń)|Stawki]])
* Cmentarz przy ulicy Łącznej, nieczynny ([[Stawki (Toruń)|(Stawki]])
* Cmentarz przy ulicy Rudackiej, nieczynny ([[Rudak]])
* Cmentarz przy ulicy Poznańskiej 313, nieczynny ([[Podgórz (Toruń)|Podgórz]])
* Cmentarz przy ulicy Poznańskiej 114–104, nieczynny ([[Podgórz (Toruń)|Podgórz]])
== Cmentarze nieistniejące ==
=== Cmentarze nieistniejące na prawobrzeżu ===
* [[Cmentarz staroluterański w Toruniu|Cmentarz Staroluterański]] przy ulicy Matejki ([[Chełmińskie Przedmieście]]) - nekropolia oficjalnie zlikwidowana w 1992 roku. Aktualnie nie ma śladu po tym, że w tym miejscu znajdował się cmentarz. Od 2011 roku teren nosi nazwę: Skwer Inwalidów Wojennych.
* Cmentarz Benedyktynek przy ulicy Winnica 1-3 ([[Jakubskie Przedmieście]]) - administracyjnie cmentarz zlikwidowano w 1837 roku. Obecnie teren zielony.
* Cmentarz ewangelicki przy ulicy św. Józefa [[Bielany (Toruń)|(Bielany]]) - pozostałości po nekropoli, zlikwidowanej w 1866 roku, znajdują się na terenie Muzeum Techniki i Inżynierii Komunalnej. Na początku latach 90. XX w. dokonano uprzątnięcia terenu (postawiono krzyż i wykonano ogrodzenie kwater) W 2005 roku z inicjatywy Toruńskich Wodociągów odnowiono ponownie miejsce pochówku.
* Cmentarz Bawarczyków przy ulicy Legionów ([[Chełmińskie Przedmieście]]) - miejsce dawnego pochówku Bawarczyków upamiętnia tylko niewielki pomnik. W II połowie XX w. na terenie nekropoli wybudowano szkołę (Zespół Szkół Technicznych).
* Cmentarz Boża Męka przy ulicach Staszica, Gogi i Podgórnej ([[Mokre (Toruń)|Mokre]]) - nekropolia zlikwidowana zastała w 1924 roku. Dziś zurbanizowana część miasta.
=== Cmentarze nieistniejące na lewobrzeżu ===
* Cmentarz przy ulicy Turkusowej 24 [[Stawki (Toruń)|(Stawki)]] - nekropolia po 1945 roku zdewastowana. W 2006 roku władze miasta uporządkowały teren. Obecnie obszar zielony.
== Kolumbarium ==
W Toruniu oprócz tradycyjnych grobów na dwóch cmentarzach ([[Centralny Cmentarz Komunalny w Toruniu|Centralny Cmentarz Komunalny]] i [[Cmentarz św. Jerzego w Toruniu|św. Jerzego]]) założono [[Kolumbarium|kolumbaria]], w których składa się urny z prochami zmarłych. Od czasu wybudowania w mieście [[Krematorium|spopielarni zwłok]] (2013 rok) ta forma pochówku staje się coraz bardziej popularna<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.torun.pl/pl/kremacja-mozliwa-w-toruniu|tytuł = Kremacja możliwa w Toruniu|autor = |data dostępu = 2013-02-05|opublikowany = torun.pl|język = pl}}</ref>.
== Kwesta ==
Od 2003 roku 1 listopada Towarzystwo Miłośników Torunia oraz władze miasta organizują kwestę, której celem jest ratowanie najbardziej zniszczonych, a cennych nagrobków cmentarza św. Jerzego<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.torun.pl/pl/kwesta-na-cmentarzu-sw-jerzego-4|tytuł = Kwesta na cmentarzu św. Jerzego|autor = |data dostępu = 2014-10-27|opublikowany = torun.pl|język = pl}}</ref>.
== Galeria ==
=== Cmentarze istniejące ===
<gallery mode="packed">
Plik:Groby białych emigrantów cmentarz garnizonowy w toruniu.JPG|Cmentarz garnizonowy, groby białych emigrantów
Plik:Torun cmentarz garnizonowy brama.jpg|Cmentarz garnizonowy, brama wjazdowa
Plik:Torun nagr Zawacka.jpg|Cmentarz św. Jerzego, nagrobek prof. Elżbiety Zawackiej
Plik:Torun nagr Jamontt.jpg|Cmentarz św. Jerzego, nagrobek malarza prof. Bronisława Jamontta
Plik:Torun swjerzego3.jpg|Cmentarz św. Jerzego, nagrobki z XIX wieku
Plik:Torun nagr Hurynowicz.jpg|Cmentarz św. Jerzego, nagrobek prof. Janiny Hurynowicz
</gallery>
<gallery mode="packed">
Plik:Centralny Cmentarz Komunalny w Toruniu33.jpg|Centralny Cmentarz Komunalny, Kolumbaria
Plik:Toruń cmentarz Wielki Rów.JPG|Cmentarz Komunalny nr 2, groby ofiar "[[Szmalcówka|Szmalcówki]]"
Plik:Cmentarz św. Jakuba w Toruniu.jpg|Cmentarz św. Jakuba, aleja główna
Plik:Cmentarz św. Antoniego w Toruniu4.jpg|Cmentarz św. Antoniego, nowe groby
Plik:Cmentarz św. Barbary w Toruniu4.jpg|Cmentarz św. Barbary, najstarsza część cmentarza
</gallery>
=== Cmentarze nieistniejące ===
<gallery mode="packed">
Plik:Toruń, cmentarz ewangelicko-augsburski (nieczynny), 1854 (OLA Z.).JPG|Dawny cmentarz staroluterański przy ulicy Matejki
Plik:Torun pomnik Bawarczykow.jpg|Dawny cmentarz Bawarczyków przy ulicy Legionów
Plik:Toruń, cmentarz żydowski, ul. Pułaskiego 18 (tablica pamiątkowa na obelisku i lipa Rabina Kaliszera) (OLA Z.).JPG| Dawny cmentarz żydowski przy ulicy Pułaskiego
Plik:Dawny cmentarz ewangelicki przy ulicy św. Józefa w Toruniu.jpg|Dawny cmentarz ewangelicki przy ulicy św. Józefa
Plik:Były Cmentarz Benedyktynek przy ulicy Winnica w Toruniu.jpg|Dawny cmentarz Benedyktynek przy ulicy Winnica
</gallery>
== Lokalizacja ==
{{mapa lokalizacyjna
|mapa = Toruń
|rozmiar = 400
|wyrównanie =
|podpis = '''<big>Cmentarze w Toruniu</big>'''</br>[[Plik:Blue pog.svg|10px]] - komunalne [[Plik:Red pog.svg|10px]] - parafialne [[Plik:Yellow pog.svg|10px]] - nieczynne lub nieistniejące
|punkty mapy =
Linia 30 ⟶ 116:
{{mapa lokalizacyjna/punkt|53°01′18″N 18°36′47″E|znak=Yellow pog.svg}}<!---->
}}
== Zobacz też ==
Linia 200 ⟶ 126:
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.torunskiecmentarze.pl/ Oficjalna strona Cmentarze w Toruniu]
{{SORTUJ:Toruń}}
[[Kategoria:Cmentarze w Toruniu|!]]
[[Kategoria:Cmentarze katolickie w województwie kujawsko-pomorskim]]
|