Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Różne redakcyjne - poprawa linków, apostrofów, cudzysłowów
Linia 37:
Koniec XIX wieku zaowocował między innymi pojawieniem się ruchu [[Syjonizm|syjonistycznego]], który spostrzegał powrót narodu [[Żydzi|żydowskiego]] do [[Ziemia Izraela|Ziemi Izraela]] jako jedyną możliwość rozwiązania problemu żydowskiego na świecie. Idea ta zaowocowała powstaniem licznych organizacji syjonistycznych i rozpoczęciem [[osadnictwo żydowskie w Palestynie|osadnictwa żydowskiego w Palestynie]]. Towarzyszyło temu wiele innych zjawisk, między innymi odrodzenie [[język hebrajski|języka hebrajskiego]] i kultury żydowskiej. Około 1882 roku po raz pierwszy pojawiła się koncepcja założenia żydowskiej [[uczelnia|wyższej uczelni]] w [[Palestyna|Palestynie]]. W listopadzie 1884 roku odbyła się [[Konferencja Katowicka]], na której członkowie organizacji syjonistycznej [[Chowewej Syjon]] dyskutowali na ten temat. Szczególnie aktywnym okazał się profesor matematyki z [[Uniwersytet w Heidelbergu|Uniwersytetu w Heidelbergu]], Hermann Szapiro. Poprzez serię artykułów ukazujących się w gazecie ''Hamelitz'' (wydawanej w [[Petersburg|Sankt Petersburgu]]) prowadził on kampanię na rzecz powołania hebrajskiego uniwersytetu w [[Jerozolima|Jerozolimie]]. W 1897 roku na [[Pierwszy Kongres Syjonistyczny|Pierwszym Kongresie Syjonistycznym]] w [[Bazylea|Bazylei]] odbyła się dyskusja na temat utworzenia uczelni. [[Theodor Herzl]], twórca ruchu syjonistycznego uzyskał od [[Abdul Hamid|Abdula Hamida]], ówczesnego władcy [[Imperium Osmańskie]]go zgodę na utworzenie tej uczelni. Jednak dopiero we wrześniu 1913 roku na [[Jedenasty Kongres Syjonistyczny|Jedenastym Kongresie Syjonistycznym]], który odbył się w [[Wiedeń|Wiedniu]], zapadła oficjalna decyzja o utworzeniu Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Jednym z orędowników utworzenia uniwersytetu był [[Chaim Weizmann]], przyszły pierwszy prezydent [[Izrael]]a. Jego organizacją, początkowo w formie letnich kursów uniwersyteckich zajął się [[Martin Buber]], który namówił wielu wybitnych naukowców pochodzenia żydowskiego z [[Europa|Europy]] do uczestniczenia w nich. Między innymi uczestniczył w nich [[Albert Einstein]], który później brał udział w pracach przygotowujących program studiów i wygłosił kilka inauguracyjnych wykładów na wydziale fizyki<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Duda | imię = Jerzy | tytuł = Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie | czasopismo = Alma Mater | wolumin = 65 | wydanie = | strony = | data = 2004 | wydawca = Uniwersytet Jagielloński | miejsce = Kraków | issn = | doi =}}</ref>.
 
Uczelnia powstała na gruncie, podarowanym w 1914 roku przez brytyjskiego prawnika Sirsir Johna Gray Hill`aHilla. Był on zwolennikiem ruchu syjonistycznego i przekazał swój niewielki majątek na Górze Skopus na rzecz wybudowania kampusu uniwersyteckiego. W dniu 24 lipca 1918 r. odbyła się uroczystość wmurowania [[kamień węgielny|kamienia węgielnego]] pod budowę uniwersytetu. W uroczystości wzięli udział gen. Sirsir [[Edmund Allenby]], Wielki Mufti Jerozolimy [[Kamil al-Husajni]] i dr [[Chaim Weizmann]], który wygłosił przemówienie. Projekt przygotował brytyjski architekt Sirsir Patrick Geddes. Pragnął on, aby wielki aula uniwersytecka miała kształt sześcioramiennej [[gwiazda Dawida|gwiazdy Dawida]] i stanowiła kontrapunkt dla ośmiobocznej [[Kopuła na Skale|Kopuły na Skale]] na pobliskim [[Wzgórze Świątynne|Wzgórzu Świątynnym]]. Plan ten nie został zrealizowany, chociaż Geddes zaprojektował Bibliotekę Uniwersytecką. Cały kampus został wybudowany w taki sposób, że przypomina on wybudowaną na stokach góry obronną [[twierdza|fortecę]]. Po siedmiu latach, w dniu 1 kwietnia 1925 roku odbyła się wielka gala otwarcia Uniwersytetu Hebrajskiego. W ceremonii otwarcia uczestniczyli Lord [[Arthur Balfour]], Wysoki Komisarz Palestyny Sirsir [[Herbert Samuel]], Chaim Weizmann, [[Albert Einstein]], [[Sigmund Freud]], Rabin [[Abraham Kook]] i [[Chajim Nachman Bialik|Chajm Nachman Bialik]].
 
Pierwszym [[rektor]]em Uniwersytetu został dr [[Judah Leon Magnes|Juda Magnes]], który musiał zorganizować funkcjonowanie całej uczelni. W pierwszych latach swojego istnienia, zajmowała się ona wyłącznie badaniami naukowymi, a dla studentów prowadzono jedynie letnie kursy przygotowawcze. Normalne nauczanie rozpoczęło się od 1928 roku. W 1931 botanik Alexander Eig założył na górze Ogród Botaniczny Uniwersytetu Hebrajskiego. Jest to jeden z największych zbiorów izraelskich roślin. Była to także pierwsza siedziba jerozolimskiego [[ogród zoologiczny|ogrodu zoologicznego]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3349288,00.html | tytuł = More than just Mount Scopus | data dostępu = 2014-10-30 | autor = Ron Peled | opublikowany = 2007-01-08 | praca = YnetNews | data = | język = en}}</ref>. W 1935 roku Juda Magnes przeprowadził gruntowną reformę strukturalną uniwersytetu, przygotowując go w ten sposób pod dalszy rozwój. Po jej ukończeniu, obowiązki rektora przejął prof. [[Hugo Bergmann]]. W latach 30. XX wieku na uniwersytet przybyli żydowscy naukowcy z Europy, którzy w ramach [[piąta alija|piątej Aliji]] przybyli do Palestyny. W 1934 roku przyjechał Hans Jakob Polotsky, który utworzył Katedrę Językoznawstwa. W 1935 roku przyjechał Władysław Farkas, który założył Wydział Chemii, Bernhard Zondek został profesorem ginekologii, Hanoch Albeck utworzył szkołę [[Talmud]]u, a [[Martin Buber]] włożył wkład w filozofię. W 1942 roku w osadzie [[Rechowot]] otworzono wydział rolnictwa. Do 1947 roku uniwersytet był już ważną instytucją naukowo-dydaktyczną, która stopniowo zyskiwała światową renomę. Uniwersytet posiadał 200 pracowników naukowych, z których wiedzy korzystało ponad tysiąc studentów<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.huji.ac.il/huji/eng/aboutHU_history_e.htm | tytuł = History | data dostępu = 2014-10-30 | autor = | opublikowany = | praca = The Hebrew University of Jerusalem | data = | język = en}}</ref>. Na uczelni istniały wydziały: [[nauki humanistyczne|nauk humanistycznych]], [[medycyna|medycyny]] (przy utworzonym w 1938 roku [[Szpital Hadassa na Górze Skopus|Szpitalu Hadassa]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.nytimes.com/1987/01/23/style/hadassah-celebrates-75-years-of-helping.html | tytuł = Hadassah Celebrates 75 Years of Helping | data dostępu = 2014-10-30 | autor = Andrew L. Yarrow | opublikowany = 1987-01-23 | praca = The New York Times | data = | język = en}}</ref>), [[matematyka|matematyki]] i [[pedagogika|pedagogiki]]. Utworzono żydowską [[Biblioteka Narodowa Izraela|Bibliotekę Narodową]], ukazywała się prasa uniwersytecka, kształcono dorosłych.
Linia 125:
| 1925-1948
|-
| Sirsir Leon Simon
| 1948-1949
|-
Linia 174:
* [[Robert Aumann]] – matematyk, [[Laureaci Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii|laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii]] w 2005 roku za prace dotyczące zastosowania [[teoria gier|teorii gier]] w naukach społecznych i [[mikroekonomia|mikroekonomii]].
* [[Daniel Kahneman]] – ekonomista, [[Laureaci Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii|laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii]] w 2002 roku za zintegrowanie wniosków z badań psychologicznych do nauk ekonomicznych, szczególnie dotyczących ludzkich osądów i podejmowania decyzji w warunkach niepewności.
* [[AvramAwram HershkoHerszko]] i [[Aaron CiechanoverCiechanower]] – [[laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii]] w 2004 roku za odkrycie roli [[ubikwityna|ubikwityn]] w degradacji białek w organizmie.
* [[Roger Kornberg]] – [[laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii|laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii]] w 2006 roku za badania molekularnego mechanizmu [[transkrypcja (genetyka)|transkrypcji]] w [[komórka eukariotyczna|komórkach eukariotycznych]].
* [[Ada Yonath]] – [[laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii|laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie chemii]] w 2009 roku za badania nad strukturą i funkcją [[rybosom]]u.