Religia w Izraelu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
Poprawienie blednych informacj o tym ze judaizm jest religia panstwowa w Izraelu i ze Izrael jest panstwem wyznaniowym.
Linia 5:
 
== Pozycja religii w systemie prawnym Izraela ==
Izrael nie ma spisanej konstytucji w formie jednego dokumentu. Częściowo funkcję konstytucji spełnia [[Ustawa Zasadnicza Izraela]], która jest zbiorem podstawowych, najważniejszych ustaw, regulujących cały system prawny Izraela, tworząc tzw. blok konstytucyjny. Jedną z kluczowych ustaw wchodzących w skład Ustawy Zasadniczej Izraela jest Prawo Jerozolimy, przyjęte przez [[Kneset]] 30 lipca 1980. Reguluje ono m.in. sprawy związane z ochroną miejsc świętych wszystkich religii w Izraelu oraz zabezpiecza prawa do do korzystania z tych miejsc w stosunku do wszystkich grup religijnych<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.knesset.gov.il/laws/special/eng/basic10_eng.htm| tytuł = Basic Law: Jerusalem, Capital of Israel| data dostępu = 2013-12-20 | opublikowany = [[Kneset|kneset.gov.il]]| język = en}}</ref>. Pozostałe funkcje w zakresie określenia pozycji religii w państwie są domeną prawa zwyczajowego, które jest prawem opartym na precedensie. System prawa precedensowego rozwinął się poprzez orzecznictwo Sądu Najwyższego, które obejmuje ochroną – jako najważniejsze wartości izraelskiego systemu prawnego – wolności obywatelskie: wolność słowa, zgromadzeń i wyznania, a także równość<ref>{{cytuj stronę| url = http://embassies.gov.il/warsaw/AboutIsrael/Pages/system-polityczny.aspx| tytuł = System polityczny | data dostępu = 2013-12-20| opublikowany = [[Ambasada Izraela w Polsce|embassies.gov.il/warsaw]]| język = en}}</ref><ref name="state.gov">{{cytuj stronę| url = http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2004/35499.htm| tytuł = Israel and the Occupied Territories. International Religious Freedom Report 2004| data dostępu = 2013-12-20| opublikowany = [[Departament Stanu USA|state.gov]]| język = en}}</ref>. Izrael jest [[Państwo wyznaniowe|państwem wyznaniowym]], a judaizm stanowi [[Religia państwowa|religię państwową]]<ref>Leksykon religioznawczy, Wydawnictwo Współczesne, Warszawa 1988, s. 103.</ref>. W państwie tym są ściśle przestrzegane biblijne i [[talmud]]yczne prawa i [[koszerność|przepisy dotyczące zasad żywienia]] w wojsku i instytucjach państwowych, a cywilne prawa osobiste ([[Małżeństwo w judaizmie|małżeństwo]], [[Małżeństwo w judaizmie|rozwód]]) podlegają wyłącznie jurysdykcji [[Bejt din|sądów rabinackich]] i stosują się do żydowskiej tradycji. Nieżydzi podlegają odrębnym sądom religijnym. Nie można zawierać ślubów cywilnych. W szkołach państwowych naucza się religii<ref>''Zarys dziejów religii'', Iskry, Warszawa 1988, {{ISBN|83-207-1069-3}}, s. 569.</ref>.
 
W Izraelu nie ma prawnie zadeklarowanej religii państwowej. W tym sensie Izrael nie jest państwem wyznaniowym. Wszystkie religie są równouprawnione. Niektóre funkcje, które w wielu innych krajach są kontrolowane przez państwo, na przykład śluby i rozwody, podlegają jednak jurysdykcji sądów w strukturach religijnych do których nominalnie należą osoby które chcą wziąść ślub albo się rozwieść (nie ma ślubów cywilnych). Podobnie jest we wszystkich państwach na Bliskim Wschodzie. Ślubów udzielają i o rozwodach decydują rabini i sądy rabinackie dla żydów, kadi i sądy szariackie dla muzułmanów i odpowiednie struktury w różnych wyznaniach chrześcijańskich dla swoich wyznawców, które orzekają zgodnie z prawami danej religii jeżeli prawa te nie łamią praw państwowych (na przykład islam pozwala na wielożeństwo, ale prawo izraelskie tego zabrania). Judaizm jest natomiast religią dominującą. W instytucjach państwowych i w wojsku przestrzega się zasad koszerności (praw pokarmowych w judaizmie), a dniem wolnym od pracy jest sobota. W szkołach państwowych naucza się religii danych grup religijnych.
Podstawy prawne funkcjonowania wspólnot wyznaniowych nieżydowskich są oparte na historycznych rozwiązaniach przyjętych przez byłą administrację [[imperium osmańskie]]go oraz [[Palestyna (mandat)|brytyjską]], jednakże z pewnymi (niejednokrotnie znacznymi) zmianami. Izraelskie prawo uznaje pięć religii, przy czym wszystkie one należą do grupy [[Religie abrahamowe|religii abrahamowych]]. Są to: [[judaizm]], [[chrześcijaństwo]], [[islam]], [[druzowie|druizm]] oraz [[bahaizm]]. Ponadto prawo formalnie uznaje 10 odrębnych odłamów chrześcijaństwa: [[Kościół łaciński|Kościół rzymskokatolicki]], [[Kościół katolicki obrządku ormiańskiego]], [[Kościół maronicki]], [[grecki Kościół katolicki]], [[Kościół katolicki obrządku syryjskiego]], [[Kościół chaldejski]], [[greckie prawosławie|Kościół prawosławny (tradycji greckiej)]], [[Syryjski Kościół Ortodoksyjny]], [[Apostolski Kościół Ormiański]] i [[Anglikanizm|Kościół anglikański]]<ref name="Freedom of Religion in Israel">{{cytuj stronę| url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Society_%26_Culture/freedom.html| tytuł = Freedom of Religion in Israel| data dostępu = 2013-12-20| autor = Shimon Shetreet| opublikowany = jewishvirtuallibrary.org| język = en}}</ref>. Członkowie pozostałych religii również mają zagwarantowaną wolność ich praktykowania<ref name="Freedom of Religion in Israel"/><ref name="state.gov"/>.
 
Podstawy prawne funkcjonowania wspólnot wyznaniowych nieżydowskich są oparte na historycznych rozwiązaniach przyjętych przez byłą administrację [[imperium osmańskie]]go oraz [[Palestyna (mandat)|brytyjską]], jednakże z pewnymi (niejednokrotnie znacznymi) zmianami. Izraelskie prawo uznaje pięć religii, przy czym wszystkie one należą do grupy [[Religie abrahamowe|religii abrahamowych]]. Są to: [[judaizm]], [[chrześcijaństwo]], [[islam]], [[druzowie|druizm]] oraz [[bahaizm]]. Ponadto prawo formalnie uznaje 10 odrębnych odłamów chrześcijaństwa: [[Kościół łaciński|Kościół rzymskokatolicki]], [[Kościół katolicki obrządku ormiańskiego]], [[Kościół maronicki]], [[grecki Kościół katolicki]], [[Kościół katolicki obrządku syryjskiego]], [[Kościół chaldejski]], [[greckie prawosławie|Kościół prawosławny (tradycji greckiej)]], [[Syryjski Kościół Ortodoksyjny]], [[Apostolski Kościół Ormiański]] i [[Anglikanizm|Kościół anglikański]]<ref name="Freedom of Religion in Israel">{{cytuj stronę| url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Society_%26_Culture/freedom.html| tytuł = Freedom of Religion in Israel| data dostępu = 2013-12-20| autor = Shimon Shetreet| opublikowany = jewishvirtuallibrary.org| język = en}}</ref>. Członkowie pozostałych religii również mają zagwarantowaną wolność ich praktykowania<ref name="Freedom of Religion in Israel" /><ref name="state.gov" />.
 
== Religijne samookreślenie się obywateli państwa Izrael ==