Pavle Đurišić: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia nazwę sekcji; zmiany kosmetyczne
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
Linia 7:
 
=== W ruchu czetnickim ===
Na początku stycznia 1942 roku spotkał się z Mihailoviciem od którego dostał szczegółowe instrukcje zawierające wskazówki ludobójstwa i eksterminacji ludności muzułmańskiej z Sandżuku oraz Chorwatów i muzułmanów z Bośni i Hercegowiny. Historycy tacy jak Lucien Karchmar, Stevan K. Pawłowicz i Noel Malcolm uważają że dokument ten został sfałszowany przez samego Đurišića i miał być wykorzystany przeciwko Mihailovicowi. Matteo J. Milazzo, Jozo Tomaszewicz i Sabrina P. Ramet, uważają że dokument jest autentyczny i przypisują instrukcję Mihailoviciowi. Đurišić miał początkowo mały wpływ na ludność czarnogórską i nie był w stanie podjąć walki z Włochami lub konkurencyjnymi oddziałami partyzanckimi. Na początku 1942 roku jego oddział stał się bardziej aktywny we wschodniej Czarnogórze i Sandżaku gdzie podjął akcję represji muzułmanów. Partyzanci w styczniu i lutym 1942 roku zajęli miejscowość [[Kolašin]], zabijając tam ponad 300 osób uznanych za realną lub potencjalną opozycję. Zwłoki ofiar wrzucili do dołów nazwanych "psim" cmentarzem<ref>Pavlowitch, Stevan K. (2007). Hitler's New Disorder: The Second World War in Yugoslavia. New York: Columbia University Press. {{ISBN |978-1-85065-895-5}}. s. 104-106</ref>. Na początku marca 1942 roku, Đurišić zorganizował jedną z pierwszych umów o kolaboracji czetników z Włochami. W maju 1942 roku, Đurišić zaatakował i pokonał oddział partyzantki antywłoskiej w Czarnogórze
 
4 maja został schwytany wraz z kilkoma swoimi oficerami przez Niemców. Najpierw został przewieziony do [[Berlin]]a, a w lipcu osadzony w obozie w [[Stryj (miasto)|Stryju]]. 27 sierpnia udało mu się uciec i poprzez [[Węgry]] dostał się do Serbii. Tam jednak ponownie został aresztowany, ale dzięki interwencji gen. [[Milan Nedić|Milana Nedicia]], szefa marionetkowego państwa serbskiego, szybko go uwolniono. Po uwolnieniu podpisał umowę z włoskim generałem Birolim, który zorganizował i uznał trzy oddziały czetników, slużące jako oddziały pomocnicze przeciwko partyzantom. Oddziały zostały uzbrojone i opłacone przez Włochów a w ich skład weszło 4500 czetników z czego 1500 było pod dowództwem Đurišića<ref>Tomasevich, Jozo (1975). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: The Chetniks. Stanford: Stanford University Press. {{ISBN |978-0-8047-0857-9}}. s. 210-212</ref>. Wspólnie z okupantem Đurišić utworzył kolaboracyjny komitet, nazywany przez Włochów "Komitetem Nacjonalistycznej Czarnogóry". Celem komitetu było "zniszczenie komunizmu" w praktyce oznaczało to działania które miały być skierowane przeciwko włoskim władzom okupacyjnym<ref>Tomasevich, Jozo (1975). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: The Chetniks. Stanford: Stanford University Press. {{ISBN |978-0-8047-0857-9}}. s. 211</ref>. W grudniu 1942 roku, czetnicy z Czarnogóry i Sandżaku spotkali się na konferencji w Šahovići, konferencja została zdominowana przez Đurišića. Đurišić przeforsował rezolucje wdrażające ekstremizm i nietolerancję oraz program którego celem było przywrócenie przedwojennego statusu quo<ref>Pavlowitch, Stevan K. (2007). Hitler's New Disorder: The Second World War in Yugoslavia. New York: Columbia University Press. {{ISBN |978-1-85065-895-5}}. s. 112</ref>.
 
Następnie spotkał się z płk. D. Mihailoviciem, który polecił mu sformować w Czarnogórze trzy pułki czetnickie i nawiązać współdziałanie z [[Serbski Korpus Ochotniczy|Serbskim Korpusem Ochotniczym]]. Pułki powstały w miejscowościach [[Mileševo]], [[Pljevlje]] i Podgorica. Rozpoczęły się zacięte walki z [[komunizm|komunistyczną]] partyzantką. Wkrótce P. Đurišić został awansowany przez gen. M. Nedicia do stopnia podpułkownika, co potwierdził płk D. Mihailović.
[[Plik:Pavle Đurišić 13 February 1943 Muslim massacre report.jpg|thumb|230px|Raport Pavle Đurišića dotyczący masakry dokonanej przez jego oddziały w Čajniče and Foča]]
W grudniu 1942 roku, zaniepokojeni możliwością lądowania aliantów, Niemcy rozpoczęli ofensywę przeciwko partyzantom w Bośni i Hercegowinie. Wielkość ofensywy antypartyzanckiej wymagała zaangażowania Włochów i kolaborantów chorwackich, Włosi wystawili do operacji czetników, w tym Đurišića<ref>Milazzo, Matteo J. (1975). The Chetnik Movement & the Yugoslav Resistance. Baltimore: Johns Hopkins University Press. {{ISBN |978-0-8018-1589-8}}. s. 113-116</ref>. Raport Đurišića z dnia 13 lutego 1943 roku informuje o masakrze muzułmanów w powiatach Čajniče i Foča w południowo-wschodniej Bośni i Hercegowinie. Na początku stycznia 1943 roku, dowództwo czetników nakazało Đurišićowi eksterminację muzułmanów w Bjelo Polje w Sandżaku. 10 stycznia 1943 roku, czetnicy Đurišića spalili 33 wioski, zamordowali 400 żołnierzy samoobrony muzułmańskiej (również wspieranej przez Włochów) a ponadto zamordowali 1000 muzułmańskich kobiet i dzieci. W połowie lutego oddział dopuścił się kolejnych czystek etnicznych. W Pljevlja, Čajniče i Foča. w raporcie do Mihailovica z 13 lutego, Đurišić pisał o tym że zamordował 9200 muzułmanów, w tym 1200 członków samoobrony i około 8000 kobiet, dzieci i osób starszych<ref>Tomasevich, Jozo (1975). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: The Chetniks. Stanford: Stanford University Press. {{ISBN |978-0-8047-0857-9}}. s. 258-259</ref><ref>Mojzes, Paul (2011). Balkan Genocides: Holocaust and Ethnic Cleansing in the 20th Century. Plymouth: Rowman and Littlefield Publishers. {{ISBN |978-1-4422-0663-2}}. s. 97</ref>. W marcu zamordował on w Goražde około 500 osób, głównie kobiet, dzieci i osób starszych, kilka kobiet zostało zgwałconych. Całkowitą liczbę ofiar eksterminacji Đurišića między styczniem a lutym szacuje się na 10000 osób. Liczba ofiar mogłaby być większa gdyby nie to że część muzułmanów na początku rzezi uciekła do Sarajewa<ref>Tomasevich, Jozo (1975). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: The Chetniks. Stanford: Stanford University Press. {{ISBN |978-0-8047-0857-9}}. s. 258–259</ref>. W nagrodę za kolaborację, 11 października 1944 roku, niemiecki generał [[Wilhelm Keiper]] w imieniu Hitlera wręczył mu [[Żelazny Krzyż]] drugiej klasy<ref>Cohen, Philip J. (1997). The World War II and Contemporary Chetniks: Their Historico-Political Continuity and Implications for Stability in the Balkans. Zagreb: CERES. {{ISBN |978-953-6108-44-2}} s. 34</ref>.
 
Po zajęciu Sandżaku i Serbii przez siły komunistyczne J. B. Tity w połowie 1944 roku, brał udział w odprawie czetnickich dowódców w wiosce [[Crni Vrh]], na której zdecydowano o wycofaniu oddziałów za [[Grčk]]. 28 grudnia oddziały czetnickie zostały przeorganizowane w dywizje i pułki. Rozpoczęto formowanie trzech dywizji, omladińskiego pułku, batalionu sztabowego i innych mniejszych pododdziałów. 14 lutego 1945 roli P. Đurišić spotkał się we wsi [[Kožuhe]] z płk. D. Mihailoviciem.