Wersja z 12:48, 10 sty 2017 edytuj 94.254.162.253 (dyskusja) - zbędne ← poprzednia edycja		Wersja z 23:47, 11 sty 2017 edytuj anuluj edycję 94.254.161.70 (dyskusja) przeredagowano Znacznik: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) następna edycja →
Linia 1: {{DNU\|artykuł\|podstrona=2017:01:08:Grzybnica (cmentarzysko)}} '''Cmentarzysko z kręgami kamiennymi w Grzybnicy''' - stanowisko archeologiczne położone ok. 3 km na północ od wsi [[Grzybnica (powiat koszaliński)\|Grzybnica]], niedaleko [[Koszalin]]a, pochodzące z I-III wieku n.e. Na porośniętym lasem terenie widoczne są [[Kromlech\|kręgi kamienne]] i kurhany. Odkryte przez archeologów przedmioty z wyposażenia grobów należą do [[kultura wielbarska\|kultury wielbarskiej]]. Badania archeologiczne cmentarzyska rozpoczął w 1974 r. [[Ryszard Wołągiewicz]]. W trakcie badań zlokalizowano 5 kamiennych kręgów, 2 kurhany oraz ponad 40 bruków i grobów płaskich<ref name = ''Breske''>Alicja i Zofia Breske, Jarosław Elwart ''Kamienne Kręgi Gotów'', Wyd. Region Gdynia 2015, ISBN 978-83-7591-445-0</ref>. Dwa największe kręgi mają średnicę 40 m i należą do największych w Europie<ref>Krystyna Hahuła, Cmentarzysko Gotów w Grzybnicy, Koszalin 1992</ref>, dwa mniejsze po 13 m, a najmniejszy 8 m. W środku kręgów umieszczono pojedyncze kamienne głazy. Kręgi zbudowano z występujących w okolicy głazów narzutowych, które poddano obróbce. Wszystkie głazy w kręgach otoczone były u podstawy małymi kamieniami. We wszystkich kręgach stwierdzono pozostałości uczt obrzędowych oraz ceremonii rytualnych związanych z ciałopaleniem i chowaniem prochów<ref>Ryszard Wołągiewicz, Kręgi kamienne w Grzybnicy, Koszalin 1977</ref>. Unikatem w skali kraju są występujące tu trójkątne bruki grobowe; analogiczne istnieją tylko w południowej Norwegii i zachodniej Szwecji<ref name = ''Breske''/>. ~~== Historia kontaktów ze Skandynawią ==~~ Kontakty ludności ze Skandynawii z ludnością zamieszkującą wówczas [[Pomorze]] (ludność [[kultura łużycka\|kultury łużyckiej]]) sięgają czasów wczesnych, ok. 1300 r. p.n.e. Kontakty ograniczał brak możliwości pokonania morza. Ludność kultury łużyckiej opuściła swoje ufortyfikowane grody już w IV w. p.n.e. Goci i Gepidzi natomiast znaleźli się na Pomorzu przybywając z obszaru dzisiejszej południowej [[Szwecja\|Szwecji]] w I w. n.e.<ref>Jerzy Kmieciński; NIEKTÓRE ZAGADNIENIA WĘDRÓWKI GOTÓW W ŚWIETLE DOTYCHCZASOWYCH BADAŃ ORAZ W ŚWIETLE WYKOPALISK W WĘSIORACH W POW. KARTUSKIM, [W:] Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Seria I, zeszyt 8. Łódź 1958, s. 37-49</ref> Drogę przebytą pomiędzy I - V w. przez Gotów i Gepidów znaczą kamienne kręgi i kurhany<ref>Jerzy Kmieciński; NIEKTÓRE ZAGADNIENIA WĘDRÓWKI GOTÓW W ŚWIETLE DOTYCHCZASOWYCH BADAŃ ORAZ W ŚWIETLE WYKOPALISK W WĘSIORACH W POW. KARTUSKIM, [W:] Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Seria I, zeszyt 8. Łódź 1958, s. 37-49</ref>. Na cmentarzysku ~~znajdują się~~stwierdzono następujące ~~formy~~rodzaje ~~nagrobków~~pochówku:▼ ~~== Opis cmentarzyska ==~~ Badania archeologiczne cmentarzyska rozpoczął w 1974 r. [[Ryszard Wołągiewicz]]. Odkryto 5 kręgów kamiennych o różnej wielkości. Dwa kręgi o średnicy 36 m są największymi spotykanymi w Europie<ref>Krystyna Hahuła, Cmentarzysko Gotów w Grzybnicy, Koszalin 1992</ref>. ▲Na cmentarzysku znajdują się następujące formy nagrobków: * 5 kręgów kamiennych, w tym jeden krąg podwójny, tzn. krąg mniejszy wstawiony w większy, obydwa połączone są ze sobą czterema „szprychami” – takiego układu brak w innych [[kręgi kamienne\|kręgach kamiennych]] w Polsce, * 2 kurhany kamienno-ziemne, * 35 płaskich kamiennych budowli nagrobkowych, * 6 stosów ciałopalnych, rytualnie zarzuconych kamieniami, * 2 trójkątne obiekty kamienne o kulturowym charakterze. ~~W powyżej wymienionych obiektach stosowano następujące rodzaje pochówku:~~ * groby szkieletowe, * groby ciałopalne popielnicowe, * groby ciałopalne jamowe. Stwierdzono, że cmentarzysko w Grzybnicy było miejscem zwoływania rodowo-plemiennych zgromadzeń wiecowych w kręgach kamiennych, tzw. [[ting]]ów oraz miejscem grzebania zmarłych<ref>Ryszard Wołągiewicz, Kręgi kamienne w Grzybnicy, Koszalin 1977</ref>. Z prac badaczy [[Skandynawia\|skandynawskich]] i z pracy J. Kmiecińskiego wynika, że kręgi stanowiły formę nagrobków<ref>Ryszard Wołągiewicz, Grzybnica – cmentarzysko kultury wielbarskiej z kręgami kamiennymi, „Koszalińskie Zeszyty Muzealne”, t. 5, 1975, s. 137-161</ref>. Nie wyklucza to jednak innych ich funkcji. == Zobacz też == Linia 31 ⟶ 16: {{Przypisy}} == ~~Bibliografia~~Literatura == * [[Ryszard Wołągiewicz]], Grzybnica – cmentarzysko ~~[[kultura wielbarska\|~~kultury wielbarskiej]] z kręgami kamiennymi, „Koszalińskie Zeszyty Muzealne”, t. 5, 1975, s. 137-161 * [[Ryszard Wołągiewicz]], Kręgi kamienne w Grzybnicy, Koszalin 1977 * Krystyna Hahuła, Cmentarzysko Gotów w Grzybnicy, Koszalin 1992 * Krystyna Hahuła, Grzybnica, kamienne kręgi Gotów, Koszalin 2000 * [[Jerzy Stanisław Kmieciński\|Jerzy Kmieciński]], Magdalena Blombergowa, Krzysztof Walenta, [w:] PRACE I MATERIAŁY MUZEUM ARCHEOLOGICZNEGO I ETNOGRAFICZNEGO W ŁODZI, 1966, Seria archeologiczna, Nr 12 * Jerzy Kmieciński; NIEKTÓRE ZAGADNIENIA WĘDRÓWKI GOTÓW W ŚWIETLE DOTYCHCZASOWYCH BADAŃ ORAZ W ŚWIETLE WYKOPALISK W WĘSIORACH W POW. KARTUSKIM, [W:] Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Seria I, zeszyt 8. Łódź 1958, s. 37-49 * [[Andrzej Kokowski]], ZAGADNIENIA KRĘGÓW KAMIENNYCH W ŚRODKOWEJ STREFIE POJEZIERZA POMORSKIEGO, [w:] ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS, FOLIA ARCHAEOLOGICA 8, 1987 * [[Józef Kostrzewski]], KURHANY I KRĘGI KAMIENNE W ODRACH, W POW. CHOJNICKIM NA POMORZU [z 4 tablicami i 18 ryc. w tekście- sprawozdanie archeologiczne. == Linki zewnętrzne == * [http://www.muzeum.koszalin.pl/?q=node/135 Muzeum w Koszalinie]: Cmentarzysko z kręgami kamiennymi w Grzybnicy * [http://www.kamiennekregi.kolobrzeg4you.pl/ Kamienne kręgi] [[Kategoria:Powiat sławieński]]

Grzybnica (cmentarzysko): Różnice pomiędzy wersjami