Województwo kijowskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
Wargo32.exe (dyskusja | edycje)
m Aktualizacja linków zewnętrznych
Linia 43:
[[Plik:Kiow, by Jan Jansson, circa 1663.jpg|thumb|110px|Kijów (''Kiow'') i okolice na mapie ''Tractus Borysthenis Vulgo Dniepr at Niepr dicti.'' Jana Janssona ([[Amsterdam]], [[1663]])]]
'''Województwo kijowskie''' – [[województwo]] [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]] utworzone przez [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierza IV Jagiellończyka]], istniejące w latach 1471<ref name="Kutrzeba">{{cytuj książkę | nazwisko = Kutrzeba | imię = Stanisław | tytuł = Historia ustroju Polski w zarysie, Tom drugi: Litwa | miejsce = Lwów i Warszawa | data = 1921 | strony = 88}}</ref>-1569.
Od czasu [[Unia lubelska|unii lubelskiej]]<ref>Volumina Legum T. II s. 84.</ref><ref>„Gdy podczas tegoż sejmu połączone zostało następnie z Koroną województwo Kijowskie i Bracławskie, polecono zaraz w roku następnym ([[1570]]) osobnej komisyi ustanowienie granic nowego województwa. Ponieważ na zachodzie województwa Bracławskiego wiadomą granicą od Podola była rzeka [[Murafa|Murachwa]], a na południo-zachodzie od Wołoszczyzny Dniestr, głównem przeto zadaniem tej komisyi była granica północna od województwa Kijowskiego. Wyprowadzoną ona została od północo-wschodniego krańca Podola, z okolicy Ułanowa, i skierowana Czarnym szlakiem, to jest wododziałem, pomiędzy Teterwią, Hniłopiatem i Rastawicą z jednej strony, a Śniwodą, Deśnicą i dopływami górnej Rosi z drugiej. Dla umorzenia sporów granicznych, [[Stefan Batory]] [[1584]] roku w przywileju dla miasta Korsunia, za linię graniczną dwóch województw ukrainnych (kijowskiego i bracławskiego) przeznaczył Uhorski Tykicz (poczynając od Woronnego), a już przez to samo i Sine wody. Granica ta pozostawała jednak długo sporną w okolicach „Zwinogrodczyzny”, jak również nieuchwytnej „Biskupszczyzny” jako pustyni, gdzieś na Orzechowaćcu w dorzeczu górnej Rosi, nadanej niegdyś, może przez Witołda, biskupom kijowskim. Co do granicy południowo-wschodniej województwa Bracławskiego, to Beauplan naznacza ją na swej mapie, poczynając od Dniestru, znacznie niżej Kuczurhanu przez Kujalnik i Teliguł do Bohu, powyżej ujścia Czyczaklei, gdzie stał zamek turecki Bałaklej u rzeki Suchej, stąd do Ingułu w punkcie, przez który prowadził „szlak Czarny”, idący ku Targowicy poniżej „Czarnego lasu”, odkąd już poczynała się granica kijowska”. [w:] [[Zygmunt Gloger]]. ''Geografia historyczna ziem dawnej Polski''. Kraków. [[1903]]. [http://univliterat.gdaug.edu.pl/~literat/glogre/0042.htm].</ref> część [[Prowincja małopolska|prowincji małopolskiej]], województwo [[Korona Królestwa Polskiego|Korony]] [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]], istniejące do 1793.
 
Na sejmie lubelskim 8 marca 1569 województwo kijowskie wcielone zostało do Korony i pozostawało przy niej z miastem stołecznym do 30 stycznia 1667 roku. Po zajęciu zadnieprzańskiej części przez Moskwę województwo dzieliło się na powiaty: Kijowski, Żytomierski i Owrucki. W roku 1569 było największym województwem inkorporowanym do Korony liczącym około 200 tys. km². Po [[I rozbiór Polski|I rozbiorze]] Polski powierzchnia województwa kijowskiego wynosiła 59 387&nbsp;km²<ref>„Powierzchnia województw ukraińskich do I rozbioru wynosiła: podolskiego –16 496 km², kijowskiego –59 387 km², wołyńskiego –38 323,8 km², ... „. Schedae historicae. Uniwersytet Jagielloński. 1968.</ref>.