Historia Korei: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
m bot poprawia martwe linki zewnętrzne przy użyciu AWB
Axiio (dyskusja | edycje)
ujednolicenie nazwy państwa Balhae
Linia 17:
Trzy Królestwa Korei stanowiły [[Goguryeo]], [[Baekje]] oraz [[Silla]]. Do 562 roku istniała jeszcze [[Gaya (królestwo)|Gaya]], konfederacja sześciu państw zajmująca obszar wzdłuż większej części rzeki [[Nakdong]]. W 562 roku podbita została przez Sillę. Goguryeo zostało założone w roku 37 p.n.e. w południowej Mandżurii, a następnie rozszerzyło swe wpływy na teren Korei Północnej, zajmując tereny chińskiego okręgu w okolicach [[Pjongjang]]u w IV w. Królestwo przeżywało pełnię swojego rozkwitu w V w., kiedy okupowało Równiny Liaodong w Mandżurii i obszar dzisiejszego [[Seul]]u. W czasie panowania dynastii Sui w Chinach królestwo doświadczyło wielu ataków wojsk chińskich, co spowodowało znaczne osłabienie państwa. W 668 roku Goguryeo zostało podbite przez zjednoczone siły Silli i Tanga. Powstanie Baekje jest dyskutowane, wiadomo, że to królestwo, jak i Goguryeo, miały to samo podłoże językowe i etniczne oraz że zostało założone w południowo-zachodniej części Półwyspu Koreańskiego ze stolicą w Seulu przed IV w. Królestwo przeniosło swoją stolicę najpierw do Kongju, a następnie do Sabi (dziś to powiat [[Buyeo (powiat w Korei Południowej)|Buyeo]] w prowincji [[Chungcheong Południowy]] w Korei Południowej). Wraz z nawiązaniem kontaktów z chińskimi południowymi dynastiami przenikała bogata kultura chińska. Baekje wywierało duży wpływ na [[Japonia|Japonię]], z którą posiadało przyjazne stosunki przez cały okres, wprowadzając tam między innymi [[buddyzm]] i pismo znakowe. W roku 660 Baekje zostało podbite przez połączone siły Silli i Tanga. Pozostałości po kulturze królestwa Silla, włączając w to unikatowe wyroby ze złota, pokazują wpływ nomadów z północnych stepów, co odróżnią tę kulturę od Goguryeo czy Baekje, gdzie większy nacisk wywierała kultura chińska. Silla powiększała swoje terytoria poprzez okupację rejonów wzdłuż rzeki Han oraz włączając królestwo Gaya w VI wieku. Goguryeo i Baekje odpowiedziało na to, łącząc swe siły. Aby zabezpieczyć się przed inwazją, Silla pogłębiła swoje stosunki z dynastią Tang. Dzięki temu, że dynastia ta uzyskała dostęp do Morza Żółtego, możliwe stały się częstsze kontakty uskuteczniane głównie droga morską. Dzięki temu sojuszowi Silla podbiła pozostałe dwa królestwa, a po usunięciu wojsk dynastii Tang z półwyspu zajęła tereny na południe od Pjongjangu.
 
== Okres PalhaeBalhae i Zjednoczonej Silli ==
W 660 roku król [[Munmu]] z Silli nakazał swym armiom zaatakować Baekje. Generał Kim Yu Shin, wspomagany przez siły Tanga, pobił generała Ge Baeka i zajął Baekje. W 661 roku ruszył na Goguryeo, ale został pokonany. Król Munmu nakazał generałowi Kimowi zorganizowanie nowej kampanii w roku 667, a w 668 Goguryeo zostaje podbite. Okres od roku 668 do 935 często zwany jest Zjednoczoną Sillą. Państwo [[Balhae]] (渤海, [[język chiński|chińskie]] Bóhǎi) powstało z dawnych ziem Goguryeo, a twórcą był [[Dae Joyeong]]. ParhaeBalhae kontrolowało najbardziej na północ wysunięte ziemie Półwyspu Koreańskiego, część Mandżurii (bez [[Liaotung|półwyspu Liaodong]]) i rozchodziło się na obszary dzisiejszego [[Rosja|rosyjskiego]] [[Kraj Nadmorski|Kraju Nadmorskiego]]. Państwo to uważało siebie za spadkobiercę Goguryeo. Podkreślano także związki z Imperium Tang (np. poprzez stylizację stolicy). W czasie względnego spokoju i stabilizacji w regionie rozkwitała kultura Balhae, głównie w trakcie długich rządów trzeciego króla Mun Wanga (737–793). Podobnie jak w przypadku kultury Silli, duży wpływ wywierał buddyzm. Jednakże do [[X wiek|X]] w. Balhae, przez uczestnictwo w wielu walkach, uległo osłabieniu i w 926 roku zostało podbite przez kitajską dynastię Liao. Nie zachowały się żadne zapiski z czasów Balhae, także Liao nie pozostawiło żadnych informacji o tym państwie. Część ziem wchłonęło [[Goryeo]], wraz z nimi ludność oraz rodzinę królewską, ale także nie zarejestrowało żadnych historii. [[Samguk Sagi]] zawiera informację o Balhae, ale bez wiadomości o władcach. W XVIII wieku historyk Yu Deukgong jako pierwszy napisał studium państwa Balhae jako części historii Korei i wprowadził termin "Okres Północy i Południa" do określenia czasów kiedy Silla i Balhae istniały obok siebie.
 
== Okres Goryeo ==