Ludowe Wojsko Polskie: Różnice pomiędzy wersjami

Nowo tworzone siły zbrojne były wojskowo i politycznie podporządkowane ZSRR, natomiast nie uznawały zwierzchnictwa [[Rząd RPRzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|polskiego rządu na uchodźstwie]] w [[Londyn]]ie. W czerwcu 1943 Wódz Naczelny i premier RP gen. [[Władysław Sikorski]] uznał wojsko Zygmunta Berlinga za ''polską dywizję komunistyczną, o charakterze dywersyjnym'', samego jego twórcę za ''zdrajcę, który zdezerterował z Wojska Polskiego''<ref>[[Sławomir Cenckiewicz]], Długie ramię Moskwy. Wywiad wojskowy Polski Ludowej 1943-1991 (wprowadzenie do syntezy), Poznań 2011, s. 46.</ref>. Decyzja stworzenia polskiej armii, stanowiącej instrument ówczesnej polityki sowieckiej<ref name="Polska. Losy Państwa i narodu 1939-1989" />, związana była ściśle ze [[Józef Stalin|stalinowskimi]] planami dotyczącymi stworzenia ustroju [[komunizm|komunistycznego]] w powojennej Polsce<ref name="Świat i Polska w XX wieku" />. Dla Polaków pozostających w ZSRR po 1942, po wyjściu [[Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941-19421941–1942)|Armii Andersa]] do [[Iran]]u, wstąpienie do armii gen. Berlinga pozostawało jedną z niewielu szans na powrót do Polski i podjęcie walki z [[Okupacja niemiecka wziem Polscepolskich 1939-1945(1939–1945)|niemieckim okupantem]]. Na przełomie 1943 i 1944 sformowano kolejne polskie jednostki w ZSRR, które utworzyły [[Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1943–1944)#1 Korpus|1 Korpus Polskich Sił Zbrojnych]], rozwinięty 16 marca 1944 w [[1 Armia Polska w ZSRR|1 Armię Polską w ZSRR]].

Od 20 sierpnia 1944 prowadzono [[mobilizacja|mobilizację]] do Wojska Polskiego na wyzwolonych terenach Polski, która została zakłócona przez [[bojkot]]. Od wezwania mobilizacyjnego uchyliło się 27 486 osób<ref name="Polskie fronty 1918-1945">{{cytuj książkę|imię=Aleksander|nazwisko=Zawilski|tytuł=Polskie fronty 1918-1945|wydawca=Oficyna Wydawnicza Wolumen|miejsce=Warszawa|rok=1996|isbn = 83-86857-23-4|strony = 223 (tom 2)}}</ref>, którym nie odpowiadał m.in. fakt, iż nowa armia polska znajduje się pod zwierzchnictwem sowieckich oficerów i jest podporządkowana ZSRR. Do 1 i 2 Armii Wojska Polskiego wcielano przymusowo także pojmanych w czasie [[Akcja Burza„Burza”|akcji „Burza”]] w 1944, przez [[NKWD]] i kontrwywiad wojskowy [[Smiersz]] żołnierzy [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]]<ref name="Najnowsza historia Polski 1914-1945" />, za odmowę wstąpienia z reguły zsyłano żołnierzy AK do obozów w głąb ZSRR.

Końcowym etapem walk był udział jednostek w operacji berlińskiej, w której uczestniczyły 1 i 2 Armia WP oraz jednostki odwodowe NDWP. W [[BitwaOperacja o Berlinberlińska|bitwie o Berlin]] w składzie [[1 Front Białoruski|1 Frontu Białoruskiego]] wzięły udział [[1 Warszawska Dywizja Piechoty]] z [[1 Armia Wojska Polskiego|1 Armii Wojska Polskiego]], 2 Pomorska Brygada Artylerii Haubic, [[1 Samodzielna Brygada Moździerzy]] oraz 6 samodzielny warszawski zmotoryzowany batalion pontonowo-mostowy. W walkach o stolicę Niemiec poległo 7000 żołnierzy, a 17 000 zostało rannych<ref name="Polska. Losy Państwa i narodu 1939-1989" />.

{{Osobny artykuł|Akcja Wisła„Wisła”|Grupa Operacyjna Wisła}}

W czerwcu 1945 skierowano 1, 3 i 8 Dywizje Piechoty do działań związanych z bezpieczeństwem wewnętrznym. 4 Dywizję Piechoty przekazano dla potrzeb tworzącego się Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Zasadą było, że jednostki wojskowe wykorzystywane były przede wszystkim do działań przeciw [[Ukraińska Powstańcza Armia|UPA]], a wojska [[Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego|KBW]] do walki ze zbrojnym podziemiem niepodległościowym. Od reguły tej zdarzały się jednak dość często odstępstwa. Kulminacją walk z jednostkami UPA była operacja militarno-przesiedleńcza, tzw. [[Akcja Wisła„Wisła”]], mająca miejsce w 1947.

Do wojska Polski Ludowej przysłano tzw. doradców radzieckich. Pewna liczba obywateli radzieckich skierowana została do służby w wojsku jako tzw. popi (pełniący obowiązki Polaków). W marcu 1945 roku ''popi'' stanowili prawie 53% wszystkich oficerów w siłach zbrojnych Polski Ludowej. W latach 1945-1947 przeniesiono do Ludowego Wojska Polskiego 16 460 oficerów radzieckich. W grudniu 1945 roku 54 na 63 polskich generałów (86%) i 228 z 309 pułkowników (74%) stanowili oficerowie Armii Czerwonej. W sumie oficerowie radzieccy stanowili ok. 40% polskiego korpusu oficerskiego<ref>Marek Jan Chodakiewicz, Po zagładzie. Stosunki polsko-żydowskie 1944-19471944–1947, Warszawa 2008, s. 28-29.</ref>.

1 maja 1950 Rokossowski wydał rozkaz nr 26<ref name="Najnowsza historia Polski 1945-1980">{{cytuj książkę|imię=Wojciech|nazwisko=Roszkowski|tytuł=Najnowsza historia Polski 1945-1980|wydawca=Świat Książki|miejsce=Warszawa|rok=2003|isbn = 83-7311-992-2|strony = 209}}</ref>, zatwierdzający rozpoczętą w listopadzie 1949 [[czystka|czystkę]]<ref name="Najnowsza historia Polski 1945-1980" /> w korpusie oficerskim WP. Akcją usuwania niewygodnych dla ZSRR oficerów polskich i tzw. „elementu [[walka klas|klasowo obcego]]” (ocenianego na ok. 18% korpusu oficerskiego), kierował gen. [[Stanisław Zawadzki (1900-19841900–1984)|Stanisław Zawadzki]], pod nadzorem radzieckiego ''[[attaché]]'' wojskowego gen. I. Kozaka. Całą operację nadzorował również płk [[Anatol Fejgin]], ówczesny szef Departamentu [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego]]. Między innymi zwolniono z WP „zasłużonego” w walkach z podziemiem niepodległościowym gen. [[Gustaw Paszkiewicz|Gustawa Paszkiewicza]]. Uniknął represji gen. [[Izydor Modelski]], który przeczuwając niebezpieczeństwo odmówił powrotu do kraju. Czystce równolegle towarzyszyły aresztowania oficerów [[II Rzeczpospolita|przedwojennych]], którzy po 1945 zgłosili się do służby w LWP. Organizowano również [[proces pokazowy|procesy pokazowe]], w 1951 odbyła się sprawa 4 generałów WP, tzw. [[proces generałów]]. W tzw. „procesach odpryskowych” (1950-1953), związanych z procesem wytoczonym generałom, osądzono łącznie 86<ref name="Historia 1939 – 1997/98. Polska i świat" /> oficerów polskich – w sumie zapadło 40 [[kara śmierci|wyroków śmierci]], z czego wykonano 20<ref name="Historia 1939 – 1997/98. Polska i świat">. {{cytuj książkę|imię=Andrzej|nazwisko=Garlicki|tytuł=Historia 1939 – 1997/98. Polska i świat|wydawca=Wydawnictwo Naukowe „Scholar”|miejsce=Warszawa|rok=1998|isbn = 83-87367-23-0|strony = 241}}</ref> (m.in. skazano na śmierć 3 polskich [[komandor]]ów, zasłużonych w [[obrona Wybrzeża w kampanii wrześniowej 1939|obronie wybrzeża]] w 1939, w procesach pokazowych dotyczących tzw. [[spisek komandorów|spisku komandorów]]). Do 1954 wydalono z armii 9 tys. oficerów<ref name="Polska. Losy Państwa i narodu 1939-1989" />, w większości przedwojennych i pochodzących z [[Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie|PSZ]]. Sprawy informacji i „bezpieczeństwa” zostały wyłączone z II oddziału Sztabu i przekazane [[Główny Zarząd Informacji|Głównemu Zarządowi Informacji]] (będącego wówczas pod nadzorem radzieckiego kontrwywiadu wojskowego III Zarządu Głównego [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR|Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR]] pod kierownictwem gen. Korolewa, następnie gen. Jedynowa, ów zarząd zastąpił osławiony [[Smiersz]]<ref>„Tajny Front Zimnej Wony – Leszek Pawlikowicz”, ''Długie Ramię Moskwy – Sławomir Cenckiewicz'', Towarzysz Generał – film Grzegorza Brauna i Roberta Kaczmarka.</ref>), pod dowództwem płk. [[Dmitrij Wozniesienski|D. Wozniesienskiego]] (zięcia gen. [[Karol Świerczewski|Karola Świerczewskiego]]) oraz płka. Antoniego Skulbaszewskiego.

6 lipca 1990 roku [[Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej X kadencji (1989-1991)|Sejm]] odwołał gen. armii [[Florian Siwicki|Floriana Siwickiego]] ze stanowiska ministra obrony narodowej i gen. broni [[Czesław Kiszczak|Czesława Kiszczaka]] z funkcji ministra spraw wewnętrznych, a na stanowisko ministra obrony narodowej powołał wiceadm. [[Piotr Kołodziejczyk|Piotra Kołodziejczyka]].

* {{cytuj książkę |nazwisko= Babula|imię= Julian|tytuł= Wojsko Polskie 1945-19891945–1989. Próba analizy operacyjnej| wydawca = Dom Wydawniczy Bellona|miejsce= Warszawa |rok= 1998|isbn=83-11-08755-5|strony=}}

* {{cytuj książkę|imię=Lech|nazwisko=Kowalski|tytuł=Generał ze skazą. Biografia wojskowa gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego|wydawca=Oficyna Wydawnicza RYTM„Rytm”|miejsce=Warszawa|rok=2001|isbn = 83-88794-43-4|strony = 170, 171, 174, 294-305, 438, 440, 443-452, 453|odn=tak}}

}} – raport [[CentralCentralna IntelligenceAgencja AgencyWywiadowcza|CIA]] o radzieckiej penetracji LWP na podstawie informacji płk [[Ryszard Kukliński|Kuklińskiego]] ze stycznia 1982