Bitwa o Singapur: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawiam przekierowania
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Różne zmiany redakcyjne – poprawa linków, apostrofy, cudzysłowy itp.
Linia 23:
[[Plik:Aust AT gun Singapore (012449).jpg|thumb|290px|Australijscy żołnierze obsługujący [[Armata 2-funtowa|armatę 2-funtową]] patrzący na groblę komunikacyjną pomiędzy Johor a Singapurem, 1 lutego 1942 roku]]
[[Plik:Singapore map 1942.jpg|thumb|290px|Mapa Singapuru z lutego 1942 roku wraz z zaznaczonymi miejscami stacjonowania alianckich jednostek]]
[[Plik:SS Empress of Asia sinking.jpg|thumb|290px|SS "Empress„Empress of Asia"Asia” płonący po ataku japońskiego lotnictwa u wybrzeży Singapuru. Po prawej widoczny jest statek transportowy SS "Felix„Felix Rousell"Rousell”. Oba okręty należały do konwoju, który przywiózł brytyjską [[18 Dywizja Piechoty (Wielka Brytania)|18. Dywizję Piechoty]]. Był to ostatni aliancki konwój, który dotarł do Singapuru przed jego kapitulacją]]
[[Plik:Sarimbun battle.jpg|thumb|290px|Mapa japońskich desantów na Singapur 8 lutego i pozycji wojsk alianckich]]
[[Plik:BrewsterBuffalosMkIRAAFSingaporeOctober1941.jpg|thumb|290px|Myśliwce [[Brewster F2A Buffalo]] Mk I z [[No. 21 Squadron RAAF|21.]] i [[No. 453 Squadron RAAF|453. Dywizjonu RAAF]] na lotnisku [[Port lotniczy Singapur-Sembawang|Sembawang]]]]
Linia 32:
[[Plik:Yamashita and Percival discuss surrender terms.jpg|thumb|290px|Gen. Yamashita i gen. Percival dyskutujący warunki kapitulacji w zakładach Forda w Bukit Timah, 15 lutego 1942 roku]]
[[Plik:JapaneseMarchSgpCity.jpg|thumb|290px|Japońscy żołnierze maszerujący na ulicach Singapuru po kapitulacji brytyjskiej]]
'''Bitwa o Singapur''' – [[bitwa]] stoczona między wojskami [[alianci II wojny światowej|alianckimi]] a [[imperiumCesarstwo japońskieWielkiej Japonii|japońskimi]] w [[Singapur]]ze podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Singapur był główną bazą wojskową [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] w [[Azja Południowo-Wschodnia|Azji Południowo-Wschodniej]] i nosił miano "[[Gibraltar]]u wschodu"wschodu”. Bitwa o Singapur trwała od 8 do 15 lutego 1942 roku.
 
Bitwa zakończyła się upadkiem Singapuru i największą porażką militarną w historii Wielkiej Brytanii<ref name="Smith" />. Ok. 80 000 brytyjskich, indyjskich i australijskich żołnierzy zostało wziętych do niewoli razem z 50 000 innych żołnierzy alianckich pojmanych przez Japończyków podczas [[Bitwa o Malaje|bitwy o Malaje]]. Brytyjski premier [[Winston Churchill]] nazwał sromotną klęskę Singapuru "najgorszą„najgorszą katastrofą"katastrofą” i "największą„największą kapitulacją"kapitulacją” w historii Wielkiej Brytanii<ref>{{cytuj książkę | autor = Winston Churchill| tytuł = The Hinge of Fate, Volume 4| wydawca = Houghton Mifflin Harcourt| rok = 1986| strony = 81| isbn = 0-395-41058-4}}</ref>. W ciągu zaledwie siedmiu dni, Singapur, "twierdza„twierdza nie do zdobycia"zdobycia”, skapitulował.
 
== Preludium ==
Linia 43:
Japońska 25. Armia napotkała w północnych Malajach opór ze strony [[III Korpus (Indie)|III Korpusu]] [[British Indian Army]]. Mimo że wojska alianckie przewyższały 25. Armię na Malajach i Singapurze pod względem liczebności, to japońscy dowódcy skoncentrowali swoje siły. Japończycy posiadali wsparcie ze strony lotnictwa i wojsk pancernych, a także mieli doświadczonych żołnierzy, z dobrą taktyką walki i koordynacją. Na dodatek wojska brytyjskie wielokrotnie pozwalały Japończykom na okrążenie siebie samych, wierząc, pomimo niejednokrotnych ataków Japończyków na flanki, iż malajska [[dżungla]] jest nie do przebycia. Japońskie Cesarskie Siły Powietrzne posiadały więcej samolotów i lepiej wyszkolonych pilotów, w przeciwieństwie do drugorzędnych i źle wyszkolonych pilotów alianckich i ich gorszego sprzętu na Malajach, [[Borneo]] i Singapurze. Japońskie lepsze myśliwce, głównie [[Mitsubishi A6M|Mitsubishi A6M2 Zero]], pomogły Japończykom w osiągnięciu przewagi powietrznej. Alianci nie posiadali żadnych czołgów i mało pojazdów opancerzonych, co stawiło ich w niekorzystnej sytuacji.
 
Pancernik [[HMS Prince of Wales (19411939)|HMS "Prince„Prince of Wales"Wales”]], krążownik liniowy [[HMS Repulse (1916)|HMS "Repulse"„Repulse”]] i cztery niszczyciele (''[[Force Z]]'') dotarły na Malaje zanim Japończycy rozpoczęli swoje naloty powietrzne. Zespół ten miał odstraszyć Japończyków. Mimo to japońskie samoloty [[Bitwa pod Kuantanem|zatopiły oba pancerniki]], pozostawiając wschodnie wybrzeże Półwyspu Malajskiego wystawione na atak i pozwalając Japończykom kontynuowanie swoich desantów morskich. Japońskie wojska szybko odizolowały, okrążyły i zmusiły indyjskie jednostki broniące wybrzeża do kapitulacji. Japończycy szybko nacierali przez Półwysep Malajski pokonując alianckie linie obronne, mimo alianckiej przewagi liczebnej. Wojska japońskie używały także [[Kolarz (żołnierz)|piechoty rowerowej]] i lekkich czołgów do szybszego przemieszczania się przez dżunglę.
 
Mimo że więcej alianckich jednostek, w tym australijska [[8 Dywizja Piechoty (Australia)|8. Dywizja Piechoty]], dołączało do kampanii Japończycy powstrzymywali alianckie jednostki od przegrupowywania się, zajmowali miasta i nacierali w kierunku Singapuru. Miasto było sercem operacji [[American-British-Dutch-Australian Command|dowództwa ABDA]] (ABDACOM), pierwszego alianckiego połączonego dowództwa podczas II wojny światowej. Singapur kontrolował także główną żeglugę pomiędzy [[Ocean Indyjski|Oceanem Indyjskim]] a [[Ocean Spokojny|Oceanem Spokojnym]]. 31 stycznia ostatnie jednostki alianckie opuściły Malaje, a alianckie wojska inżynieryjne zniszczyły [[Grobla komunikacyjna|groblę komunikacyjną]] łączącą [[Johor]] z Singapurem. Japońscy szpiedzy, z których wielu przebranych było za singapurskich cywilów, sforsowało wkrótce po tym [[Cieśnina Johor|cieśninę Johor]] na łodziach pontonowych.
Linia 58:
Po zdobyciu Malajów wojska japońskie przygotowywały się do ostatecznego celu jakim było zajęcie Singapuru. Dowódca japońskiej 25. Armii gen. Yamashita wybrał północno-zachodnią część wyspy, w części północno-wschodniej miały przeprawić się nieznaczne siły z Dywizji Gwardii Cesarskiej, aby wprowadzić w błąd Brytyjczyków i ukryć główny kierunek lądowania. Plan Yamashity był następujący. 7 lutego na wyspie Pulau Ubin (północno-wschodni sektor brytyjski) wylądują oddziały Gwardii i następnie spróbują przeprowadzić się na wyspę w rejonie Changi. 8 lutego główne siły [[5 Dywizja Piechoty (Japonia)|5.]] i [[18 Dywizja Piechoty (Japonia)|18. Dywizji Piechoty]] dokonają desantu na wyspę w rejonie Kampong. Wiedząc, jak ważne jest uchwycenie przyczółków, Yamashita rozkazał, aby pierwsza fala desantu z 5. i 18. Dywizji Piechoty składała się wyłącznie z żołnierzy, którzy przeszli [[Wojna chińsko-japońska (1937–1945)|kampanię w Chinach]]<ref name=autonazwa2>''Encyklopedia II wojny światowej nr 14...'', s. 236.</ref>.
 
Dodatkowo do zdobycia Singapuru Japończycy zdołali zgromadzić 200 łodzi desantowych typu ''Shohatsu'' oraz 100 dużych jednostek desantowych "Toku„Toku-Daihatsu"Daihatsu”, które mogły transportować nawet jeden czołg [[Typ 95 Ha-Go|"Typ„Typ 95"95”]]<ref name=autonazwa2 />.
 
W międzyczasie w japońskim naczelnym dowództwie miał miejsce duży konflikt pomiędzy dwoma japońskimi dowódcami – gen. Yamashitą i księciem [[Hisaichi Terauchi|Terauchim]] (dowódcą Ekspedycyjnych Sił Południowych). Terauchi nie miał najlepszego zdania o Yamashicie, był przekonany, że [[Bitwa o Malaje|kampania malajska]] jest mało znaczącym epizodem dla jego sił. Ulubieńcem marszałka był gen. [[Masaharu Homma|Homma]], którego [[14 Armia (Japonia)|14. Armia]] miała [[Kampania filipińska (1941-19421941–1942)|zdobyć Filipiny]]. W końcu grudnia 1941 roku niechęć przerodziła się w otwarty konflikt, który narastał wraz z tempem operacji na Malajach. 14. Armia "ugrzęzła"„ugrzęzła” na [[Filipiny|Filipinach]] i nie mogła odnieść spektakularnego sukcesu, więc prasa w [[Tokio]] zaczęła częściej pisać o kampanii malajskiej. Dziennikarze zachwyceni byli zwycięstwami Yamashity – "Tygrysa„Tygrysa Malajów"Malajów”, podczas gdy Terauchi nazywał go "gazetowym„gazetowym bohaterem"bohaterem”. 23 stycznia do sztabu przybył gen. [[Osamu Tsukada]], szef sztabu gen. Terauchi. Gen. Tsukada miał pomóc w zaplanowaniu zdobycia Singapuru. Jak wspominał gen. [[Sōsaku Suzuki]], szef sztabu 25. Armii<ref>''Encyklopedia II wojny światowej nr 14...'', s. 235–236.</ref>: <blockquote>''Gdy Yamashita usłyszał o celu przybycia Tsukady, wstał od stołu i wyszedł z namiotu, z nikim się nie żegnając, co w jego przypadku było nie do pomyślenia''<ref name=autonazwa2 />.</blockquote>
 
Przygotowaniami do zdobycia Singapuru kierował jednak gen. Suzuki<ref name=autonazwa2 />.
Linia 75:
Osłona powietrzna Singapuru była zapewniana przez tylko 10 myśliwców Hawker Hurricane z [[No. 232 Squadron RAF|232. Dywizjonu RAF]], które stacjonowały na lotnisku [[Port lotniczy Singapur-Kallang|Kallang]]. Było to spowodowane tym iż, lotniska [[Port lotniczy Singapur-Tengah|Tengah]], [[Port lotniczy Singapur-Seletar|Seletar]] i [[Port lotniczy Singapur-Sembawang|Sembawang]] były w zasięgu japońskiej artylerii znajdującej się w [[Johor Bahru]]. Lotnisko Kallang było w tym czasie jedynym operacyjnym lotniskiem w użytku; ocalałe dywizjony i samoloty zostały wycofane w styczniu w celu wsparcia [[Holenderskie Indie Wschodnie|Holenderskich Indii Wschodnich]]<ref name="The Fall of Singapore">{{cytuj książkę | autor = Frank Owen| tytuł = The Fall of Singapore| wydawca = Penguin Books| miejsce = Anglia| rok = 2001| isbn = 0-14-139133-2}}</ref>.
 
O godz. 4:15 rano 8 grudnia 1941 roku Singapur został po raz pierwszy zbombardowany przez japońskie bombowce dalekiego zasięgu [[Mitsubishi G3M|Mitsubishi G3M3]] i [[Mitsubishi G4M|Mitsubishi G4M1]] stacjonujące w okupowanych przez Japończyków [[Indochiny Francuskie|Indochinach]]. Japońskie bomby spadły na centrum miasta, a także na bazę morską Sembawang i lotniska położone na północy wyspy. Po pierwszym nalocie, przez resztę grudnia, miało miejsce kilka fałszywych alarmów przeciwlotniczych i kilka rzadkich oraz sporadycznych mniejszych ataków lotniczych<ref group="uwaga">Naloty te nazywano potocznie "zaatakuj„zaatakuj i ucieknij"ucieknij” ([[Język angielski|ang.]] '' hit-and-run'').</ref> na odległe cele wojskowe, takie jak baza morska, jednak nie odnotowano żadnych nalotów na samo miasto Singapur. Kolejny odnotowany nalot na miasto miał miejsce w nocy z 29 na 30 grudnia. Nocne naloty były kontynuowane przez ponad tydzień, a od 12 stycznia 1942 roku były wspomagane przez naloty dzienne prowadzone od tej pory bez przerwy. W kolejnych dniach, kiedy armia japońska coraz bardziej się zbliżała do Singapuru, Japończycy zwiększyli częstotliwość i intensywność nalotów dziennych oraz nocnych, powodując tysiące ofiar wśród ludności cywilnej, aż do kapitulacji wojsk alianckich broniących Singapuru.
 
W grudniu 51 myśliwców Hurricane Mk II zostało wysłanych do Singapuru, razem z 24 pilotami, co stanowiło rdzeń pięciu dywizjonów. Transport ten dotarł do Singapuru 3 stycznia 1942 roku, w tym samym czasie dywizjony wyposażone w myśliwce [[Brewster F2A Buffalo|F2A Buffalo]] zostały w większości pokonane przez Japończyków. Sformowano 232. Dywizjon RAF, a [[No. 488 Squadron RNZAF|488. Dywizjon RNZAF]], wyposażony wcześniej w Buffalo, został przezbrojony w Hurricane’y. 232. Dywizjon wszedł po raz pierwszy do walki 20 stycznia, zestrzeliwując tego samego dnia trzy [[Nakajima Ki-43|Nakajimy Ki-43]]<ref>{{cytuj książkę | autor = Brian Cull| autor2 = Brian Sortehaug| autor3 = Paul| tytuł = Hurricanes Over Singapore: RAF, RNZAF and NEI Fighters in Action Against the Japanese Over the Island and the Netherlands East Indies, 1942| wydawca = Grub Street| miejsce = London| rok = 2004| strony = 27–29| isbn = 1-904010-80-6| cytat = 64. Sentai stracił trzy Ki-43 i zestrzelił pięć Hurricane’ów}}</ref>, za stratę trzech własnych Hurricane’ów. Mimo to, tak samo jak Buffalo przed nimi, Hurricane’y zaczęły ponosić ciężkie straty w intensywnych walkach powietrznych.
 
W okresie od 27 do 30 stycznia kolejne 48 Hurricane’ów Mk IIA dotarło razem z 226. Grupą (cztery dywizjony) na lotniskowcu [[HMS Indomitable (1941)|HMS "Indomitable"„Indomitable”]], z którego odleciały na lotniska P1 i P2 niedaleko [[Palembang]] na [[Sumatra|Sumatrze]] w Holenderskich Indiach Wschodnich. Przybywanie Hurricane’ów w różnych okresach, wraz z nieodpowiednim systemem wczesnego ostrzegania, sprawiły, iż japońskie naloty mogły zniszczyć znaczną ilość Hurricane’ów na ziemi na Sumatrze i Singapurze.
 
Rankiem 8 lutego pewna liczba walk powietrznych została rozegrana nad plażą Sarimbun i innymi rejonami w zachodniej części wyspy. W pierwszej walce powietrznej ostatnie dziesięć Hurricane’ów zostało poderwanych z lotniska Kallang w celu przechwycenia formacji 84 japońskich samolotów lecących z [[Johor]] w celu wsparcia sił inwazyjnych<ref name="The Fall of Singapore" />. W dwóch lotach bojowych Hurricane’y zestrzeliły sześć japońskich samolotów, tracąc jeden własny samolot. Następnie poleciały z powrotem do Kallang w połowie bitwy, szybko uzupełniając paliwo, a później powróciły do walki<ref name="Captured Hurricane">{{cytuj stronę | url = http://www.j-aircraft.com/captured/capturedby/hurricane/captured_hurricane.htm| tytuł = Hawker Hurricane zestrzelony 8 lutego 1942 roku| data dostępu = 5 czerwca 2012| język = en}}</ref>. Walki powietrzne były kontynuowane do końca dnia, a po zmierzchu było oczywiste, że z kilkoma maszynami Percival nie mógł dłużej walczyć, a samo lotnisko Kallang nie mogło być już dłużej używane jako baza lotnicza. Za jego zgodą pozostałe zdolne do lotu osiem Hurricane’ów zostały wycofane do Palembang na Sumatrze, a samo lotnisko Kallang stało się bardziej zaawansowanym miejscem do lądowania dla samolotów<ref name="Captured Hurricane" />. Nad Singapurem nie zobaczono już nigdy więcej żadnego samolotu alianckiego, a Japończycy osiągnęli całkowite panowanie w powietrzu<ref>Arthur Percival: ''Despatches''.</ref>.