Hospicjum: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Aktualizacja odnośników do stron WWW, które przestały istnieć
m Poprawka stylistyczna odnośnika bibliograficznego
Linia 20:
Potrzeba opieki hospicyjnej wynika w dużej mierze ze zmian w sposobie przeżywania śmierci i procesu umierania na przestrzeni dziejów. Przez wiele stuleci umieranie w obecności rodziny i bliskich było zwyczajną koleją losu. Cmentarze mieściły się w centrach miast, w pobliżu kościołów, a świadomość i obecność śmierci była powszechna. Wiązało się to również z wielopokoleniowym modelem rodziny, w którym młodzi ludzie dorastali w towarzystwie starszych, przeżywając wspólnie radosne i smutne chwile. Literacka wizja śmierci, która wpływała na jej postrzeganie w społeczeństwie, również zmieniała się na przestrzeni wieków: średniowiecze przeżywało śmierć jako coś naturalnego i oczekiwanego, do czego człowiek przygotowywał się przez całe życie w myśl zasad średniowiecznej [[Ars moriendi|sztuki umierania]] (łac. ''Ars Moriendi''), romantyzm poszukiwał ideału śmierci pięknej i opłakiwanej<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Jacek Kolbuszewski | tytuł = Cmentarze | wydawca = Wydawnictwo Dolnośląskie | miejsce = Wrocław | data = 1996 | strony = 306 | isbn = 83-7023-550-6}}</ref>. Uwarunkowania ekonomiczne i zmiany społeczne spowodowały zanik wielu z tych elementów w nowoczesnych społeczeństwach zachodnich. Od drugiej połowy [[XIX wiek]]u śmierć i jej istnienie zaczęły być elementem wypieranym ze świadomości zarówno społecznej, jak i indywidualnej<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Jacek Kolbuszewski | tytuł = Cmentarze | wydawca = Wydawnictwo Dolnośląskie | miejsce = Wrocław | data = 1996 | strony = 307 | isbn = 83-7023-550-6}}</ref>. Konsekwencją tego stały się między innymi strach przed śmiercią i uciekanie przed jej obecnością. Przyczyniał się do tego także, mający miejsce pomiędzy [[XVII wiek|XVII]] a [[XIX wiek]]iem, proces usuwania cmentarzy poza obręb miast<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Philippe Ariès | tytuł = Człowiek i śmierć | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | data = 1992 | strony = 315 | isbn = 83-06-02240-8}}</ref>, czy późniejsze instytucjonalizowanie obrzędów związanych ze śmiercią<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Jacek Kolbuszewski | tytuł = Cmentarze | wydawca = Wydawnictwo Dolnośląskie | miejsce = Wrocław | data = 1996 | strony = 203 | isbn = 83-7023-550-6}}</ref>. Postęp medycyny, dokonujący się szczególnie w [[XX wiek]]u, zachęcał z kolei do oddawania bliskich pod opiekę lekarzy<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Jacek Kolbuszewski | tytuł = Cmentarze | wydawca = Wydawnictwo Dolnośląskie | miejsce = Wrocław | data = 1996 | strony = 241 | isbn = 83-7023-550-6}}</ref>. Lekarze często traktują śmierć jako swoją porażkę, starając się ratować pacjenta za wszelką cenę<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Małgorzata Szeroczyńska | tytuł = Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie. Studium prawnoporównawcze | wydawca = Universitas | miejsce = Kraków | data = 2004 | strony = 14 | isbn = 83-242-0261-7}}</ref>. Dzieje się tak nawet w sytuacji, gdy staje się jasne, że chory zbliża się do śmierci. [[Uporczywa terapia|Terapia uporczywa]] ma miejsce szczególnie często w przypadku nieuleczalnie chorych dzieci<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Tomasz Dangel | tytuł = Opieka paliatywna w onkologii dziecięcej | czasopismo = Opieka Paliatywna nad dziećmi | wolumin = XIV | strony = 48–56 | data = 2006}}</ref>. Ponadto poprzez działania lekarzy chory jest izolowany, w tak ważnym momencie, od bliskich. Współczesna medycyna w dużej mierze radzi sobie z problemem uśmierzania przewlekłego bólu, występującego na przykład w końcowych stadiach chorób nowotworowych. Nie jest natomiast w stanie poradzić sobie z innymi dolegliwościami: poczuciem osamotnienia, smutkiem, potrzebą ułożenia relacji z tymi, których chory opuszcza itp. Często to właśnie jest przyczyną największego bólu odczuwanego przez pacjenta<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Saunders | imię = Cicely | nazwisko2 = Clark | imię2 = David | tytuł = Cicely Saunders | wydawca = Oxford University Press | data = 2006-01-05 | rozdział = The Management of Terminal Illness | isbn = 978-0-19-857053-0 | język = en}}</ref>.
 
Do współczesnego rozumienia potrzeby opieki paliatywnej przyczyniły się również postępy w nowoczesnej psychologii i psychiatrii. Autorką fundamentalnych prac na ten temat jest dr [[Elisabeth Kübler-Ross]], która zaproponowała szeroko akceptowaną definicję ewolucji postaw, przez które przechodzą osoby, dowiadujące się o śmiertelnej chorobie (zaprzeczenie, gniew, negocjacja, depresja, akceptacja)<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Elisabeth Kübler-Ross | tytuł = Rozmowy o śmierci i umieraniu | wydanie = 2nd edition2 | wydawca = Media Rodzina | data = 2003 | isbn = 978-83-7278-230-4}}</ref>. Jej prace wykazały, że przez te same fazy przechodzą również osoby bliskie z otoczenia chorego. Spowodowało to w konsekwencji poszerzenie rozumienia procesu odchodzenia i rozszerzenie zakresu opieki z chorego na jego otoczenie.
 
== Opieka hospicyjna ==