Mateusz z Krakowa: Różnice pomiędzy wersjami

'''Mateusz z Krakowa''' znany też jako ''Matthaeus de Cracovia'', według A. Brücknera: ''Stadtschreiber = "Dictus Notarii"'' (ur. ok. [[1330]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[5 marca]] [[1410]] w [[Heidelberg]]u) – polski [[scholastyka (filozofia)|scholastyk]], profesor teologii na [[Uniwersytet Karola|uniwersytecie w Pradze]], biskup [[Wormacja|Wormacji]], w [[1396]] roku rektor Uniwersytetu w [[Heidelberg]]u, wychowawca pierwszych profesorów [[Uniwersytet Jagielloński|Akademii Krakowskiej]].

Urodził się w Krakowie, prawdopodobnie w zamożnej rodzinie mieszczańskiej. Pogląd, że był potomkiem pomorskiej rodziny szlacheckiej, jest podawany w wątpliwość. Bardziej prawdopodobna jest przynależność do zamożnej rodziny mieszczańskiej. Jego ojcem był prawdopodobnie niemiecki notariusz z Krakowa. Nauki początkowe pobierał w miejscowej szkole mariackiej. W roku 1347 wstąpił na wydział nauk wyzwolonych [[Uniwersytet Karola|Uniwersytetu w Pradze]] i uzyskał tytuł bakałarza w [[1355]], a tytuł magistra w [[1367]]. Rozpoczął wykłady, po czym studiował teologię: w roku 1380 uzyskał licencjaturę, rok później magisterium. Później przez kilka kadencji był dziekanem wydziału. Około roku 1390 z powodu zatargów o beneficja opuścił Pragę.

Uważa się go za przedstawiciela {{j|la|kursywa=tak|via moderna}} w [[scholastyka (filozofia)|scholastyce]]. W [[teodycea|teodycei]] ''{{j|la|kursywa=tak|Rationale operum divinorum sive quod Deus omnie bene fecit''}} zdradzał nie tylko inspiracje [[Platon]]em i [[Augustyn z Hippony|Augustynem]], ale też [[William Ockham|ockhamowskim]] [[nominalizm]]em, z którym zapoznał się w trakcie pobytu na zachodzie. Utrzymywał kontakty z najwybitniejszymi umysłami epoki.

* ''Rationale operum divinorum'' (Theodicea. Zbiór traktatów teologicznych na temat zła), powst. 1391-13941391–1394, na podst. rękopisu gdańskiego ze szczegółowym podaniem odmianek tekstu według innych rękopisów wyd. W. Rubczyński ''Archiwum Komisji do Badań Historii Filozofii w Polsce'', t. 3 (1930)

* liczne dzieła (kazania i in.) w rękopisach bibliotek: Jagiellońskiej, Wrocławskiej i w obcych, zwłaszcza niemieckich i czeskich; zob. K. Piotrowicz "''Polonica w Niemczech", ''Nauka, Polska''„Nauka Polska”, t. 18 (1934)

* ''Notifiactio de Johanne de Falcemberg...'', dat. z Heidelbergu w 1405, (przeciw Janowi Falkenbergowi z powodu zarzutu herezji), odpisy: Biblioteka Jagiellońska; fragmenty ogł. (niedokładnie) M. Wiszniewski ''Historia literatury polskiej'', t. 3, Kraków 1841, s. 134-135134–135 przypis

* ''Ars moriendi'', brak miejsca wydania (ok. 1450), druk ksylograficzny, unikat British Museum; egz. innego wydania w Bibliotece Kórnickiej – szereg edycji; zob. ''Gesamtkatalog der Wiegendrucke'', t. 2, Lipsk 1926, szp. 707 nn.; tekst według egz. kórnickiego podał Z. Celichowski "''Ars Moriendi. Rozprawa bibliograficzna"'', ''Rozprawy AU Wydział Filologiczny'', t. 17 (1893) i odb. Kraków 1892; (według A. Brücknera: ''Ars moriendi'' jest przeróbką ustępu z analogicznego dziełka kardynała D. Capraniki, przypisywanego także Albertowi Wielkiemu, dokonaną przez nieznanego scholara).

* {{cytuj|autor=Władysław Tatarkiewicz, ''|tytuł=Historia filozofii'', tom I, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, |wydawca=PWN|miejsce=Warszawa |data=1978, |s. =311}}

* ''{{cytuj|tytuł=Piśmiennictwo Staropolskie|seria=Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut'', t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, |wydawca=PIW|miejsce=Warszawa |data=1964, |s. 408-410=408–410}}