PT-91 Twardy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Napęd: Błąd gramatyczny
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Nie podano opisu zmian
Linia 9:
|załoga = 3
|data prototypu = 1991<ref>[http://militarium.net/historia-rozwoju-czolgu-pt-91-twardy-od-t-72-jaguar-do-pt-91m-pendekar/ HISTORIA ROZWOJU CZOŁGU PT-91 TWARDY]</ref>
|lata produkcji = 1994-2002<br>2007-2009obecnie
|data wycofania =
|wyprodukowano = Około 300
Linia 37:
|commons = PT-91 Twardy
}}
'''PT-91 Twardy''' – polski [[czołg podstawowy]], który został opracowany w oparciu o czołg [[T-72|T-72M1]]. Zasadnicze zmiany w stosunku do pierwowzoru dotyczą nowego systemu kierowania ogniem [[DRAWA]], oraz [[pancerz reaktywny|pancerza reaktywnego]] [[ERAWA]]. Czołg PT-91 produkowany był w zakładach [[Bumar Łabędy|Bumar-Łabędy S.A.]], w dzielnicy [[Gliwice|Gliwic]] – [[Łabędy (Gliwice)|Łabędach]]. Jego modernizacją jest czołg [[PT-16]] z roku 2016.
 
== Historia ==
Linia 96:
* '''PT-91A''' (1995 r.) - pierwsza propozycja Twardego na eksport: nowszy SKO SAGEM Savan-15P, silnik S-1000 o mocy 1000 [[koń mechaniczny|KM]]
* '''PT-91Z''' - wersja eksportowa: SKO firmy SAGEM, silnik S-1000R, pancerz reaktywny ERAWA i ERAWA-2 o modułowej konstrukcji
* '''[[PT-91M]]''' "Pendekar" - wersja eksportowa (''M'' dla Malezji) nazwany przez fabrykę Malaj : SKO firmy SAGEM, słowacka armata 2A46MS z nowym systemem stabilizacji, zmieniona konfiguracja pancerza przedniego kadłuba i wieży oraz reaktywnego, system samo-osłony Obra-3, karabin przeciwlotniczy M2HB, nowy powerpack składający się z silnika S-1000R i przekładni Renk ESM-350M<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.renk.newsfactory.de/cms_media/objekte/266-ESM%20350.pdf | tytuł =ESM 350. Modern powerpacks for T-72/T-90 tanks.| data dostępu = 15 maja 2009| autor = | opublikowany = | język =en}}</ref>, wolant sterowniczy zamiast drążków. ''Rejimen ke-11 Kor Armor Diraja'' (11 Pułk Królewskiego Korpusu Pancernego), odbiorca [[Łabędy (Gliwice)|łabędzkiego]] czołgu osiągnął [[gotowość bojowa|gotowość bojową]] 1 września 2010<ref name=autonazwa1>[http://www.altair.com.pl/start-5025 Altair - Gotowość operacyjna PT-91M<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref><ref>http://officialsite.my/tempur/images/sept20101.jpg</ref>. Jednak przychody z umowy na 370 milionów USD z Siłami Zbrojnymi Malezji nie pokryły nawet kosztów produkcji<ref>[http://pawelponcyljusz.bblog.pl/wpis,bumar;sie;restrukturyzuje;,45387.html Paweł Poncyljusz > BUMAR się restrukturyzuje !!! > Blog Pawła Poncyljusza > bblog.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref><ref>[http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80353,5139400.html 'Rz?: Bumar stracił 2,5 mln dolarów na dziwnym kontrakcie?<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref><ref>[http://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/502199,kontrakt_na_czolgi_dla_malezji_zbada_juz_nowy_zarzad_bumaru.html Kontrakt na czołgi dla Malezji zbada już nowy zarząd Bumaru - Biznes i prawo gospodarcze - Gazeta Prawna - największy dziennik gospodarczy<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref><ref>[http://biznes.gazetaprawna.pl/komentarze/502177,marcin_piasecki_pancerna_niby_potega.html Marcin Piasecki: Pancerna niby-potęga - Biznes i prawo gospodarcze - Gazeta Prawna - największy dziennik gospodarczy<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Umowa została zrealizowana z kilkuletnim opóźnieniem (dostawy miały być zrealizowane do 2008 r.) ze względu na kłopoty z napędem – silnikiem S1000 o mocy 1000 KM z PZL Wola i skrzynią biegów ESM350 niemieckiego Renka – oraz systemem kierowania ogniem Savan 15 francuskiego Sagema<ref name=autonazwa1 /><ref>[http://wyborcza.pl/1,76842,7924769,Polski_klopoty_z_czolgami_na_Malajach.html Polski kłopoty z czołgami na Malajach<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Bumar w odpowiedzi na niektóre doniesienia prasowe stwierdził, że pod koniec 2006 roku, podczas testów Pojazdu Wzorcowego w Malezji wystąpiły problemy z systemem wykrywania skażeń oraz agregatem zapewniającym działanie instalacji czołgowych przy wyłączonym silniku, które wraz z wprowadzanymi przez odbiorcę malezyjskiego zmianami i modyfikacjami spowodowały przesunięcie terminu zatwierdzenia przygotowanego Pojazdu Wzorcowego. Po usunięciu usterek i wprowadzeniu wymaganych zmian, ostatecznie w marcu 2007 roku Pojazd Wzorcowy został przez odbiorcę zatwierdzony, po czym na jego podstawie została uruchomiona produkcja seryjna czołgów<ref>[http://www.ivrp.pl/viewtopic.php?p=129711 IVRP.pl :: Zobacz temat - Nie tylko Rudy, czyli pancerze znad Wisły<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. 1 lipca 2010 Minister Skarbu Państwa oświadczył, że "Aktualnie trwają odbiory ostatniej partii dostarczonych pojazdów. Wozy są sukcesywnie przekazywane klientowi i nie występują żadne problemy techniczne z systemem wykrywania skażeń i agregatem prądotwórczym."<ref>[http://sejmometr.pl/interpelacja/scqdR/2 Interpelacja w sprawie kontraktu zbrojeniowego Zakładów Mechanicznych Bumar-Łabędy w Gliwicach | Sejmometr<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>
* '''T-72SIM-1''' - Gruzińska modernizacja czołgów T-72 wykorzystująca pakiet PT-91 SKO Drawa. <ref>{{cite web|url=http://vadimvswar.narod.ru/ALL_OUT/TiVOut0809/GruzPz08/GruzPz08001.htm |title=Archived copy |accessdate=2011-11-14 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110930014732/http://vadimvswar.narod.ru/ALL_OUT/TiVOut0809/GruzPz08/GruzPz08001.htm |archivedate=30 September 2011 |df=dmy-all }}</ref>
* '''PT-91P''' – został przygotowany w 2009 r. na potrzeby ogłoszonego przez Peru przetargu na zakup czołgu podstawowego. Pojazd zaprezentowano w dniach 21-24 maja 2009 r. na 2. Salonie Techniki Obronnej SITDEF 2009 w Limie. Czołg powstał w wyniku przebudowy jednego z fabrycznych PT-91. Wyposażono go w: system kierowania ogniem Drawa TG z termowizorem firmy Galileo i system zarządzania polem walki firmy Teldat, radiostację Radmor RRC9310 i cyfrowy system łączności wewnętrznej Fonet-IP oraz system ostrzegania przed promieniowaniem laserowym typu OBRA - 3 i system wykrywania broni masowego rażenia Cherdes II.
[[Plik:PT-91 Ex.JPG|thumb|250px|PT-91 Ex]]
Linia 102 ⟶ 103:
* '''PT-91 Ex''' - wersja [[eksport]]owa, nowy SKO, układ napędowy, zmodernizowana armata, "[[czarna skrzynka]]"
* '''PT-72U/PT-91U/PT-91EU''' - wersja przeznaczona do walk w terenie zurbanizowanym, czujniki OBRA-3, ZSMU Kobuz zamiast tradycyjnego wkm'u, nowoczesna radiostacja Radmor RRC9310AP, system interkomowy Fonet-IP oraz systemu zarządzania polem walki Trop.
* '''PT-16''' - projekt ,który miał być głęboką modernizacja czołgów T-72 i PT-91 i myślą o rynku eksportowym. W założeniach było zwiększenie siły ognia, podniesienie poziomu ochrony balistycznej i przeciwminowej, poprawę manewrowości taktycznej wozu oraz komfortu działania i świadomości sytuacyjnej załogi. To wszystko starano się połączyć z koncepcją modułowości proponowanych w ramach modernizacji rozwiązań oraz stworzeniem warunków, by pakiet modernizacyjny był w całości wytwarzany przez krajowe podmioty gospodarcze. W czołgu planowano zamontować nową 120 mm armatę o długości lufy 50 kalibrów zasilaną scaloną amunicją 120x570 mm. Zautomatyzowany system zasilania w amunicje o pojemności 22 nabojów umieszczono w specjalnej niszy z tyłu wieży (dotychczasowy został usunięty). Jest on odseparowany od przedziału załogi odsuwaną pancerną przegrodą. Zaproponowano również zastosowanie nowych napędów wieży i armaty, a także wprowadzenie systemu dynamicznego pomiaru ugięcia lufy (MRS). Konstrukcyjnie przewiduje się zapewnienie miejsca na przewożenie do 44 szt. amunicji różnych typów w wozie.
 
Odporność balistyczną zwiększono poprzez zamontowanie dodatkowych pakietów na kadłubie (w tym wzmocniono jego dno) a także modułowego zastosowania pancerza reaktywnego, czy ekranów siatkowych i prętowych. Wieża jest spawana i pokryta nowoczesnym, wielowarstwowym pancerzem kompozytowym oraz modułowym reaktywnym. Pojazd nie wszedł do produkcji seryjnej.
'''PT-17''' - Główne cele modernizacji jakie przyświecały projektantom czołgu PT-17 związane były: ze zwiększeniem siły ognia i „manewru ogniem”, zwiększeniem mobilności i przeżywalności na polu walki, a także poprawą komfortu pracy załogi oraz wydłużeniem czasu trwania misji. Demonstrator opracowano przy współpracy z firmami ukraińskimi, które dostarczyły wieżę czołgu.
W zakresie napędu w PT-17 zastosowano power-pack składający się z silnika S1000R z przekładnią ESM-350M oraz wzmocnione zawieszenie. Dodatkowo zastosowano gąsienice z nakładkami gumowymi DIEHL. Wśród wyposażenia podwozia znalazły się: pomocniczy zespół prądotwórczy (APU), klimatyzacja, nowy układ kierowniczy z wolantem oraz dzienno-nocna kamera cofania PCO KDN-1 Nyks.
Jak już wspomniano, wieża czołgu jest konstrukcją ukraińską. Zainstalowano w niej ukraińską gładkolufową armatę KBM-2 kalibru 120 mm o długości lufy L50 oraz automat ładowania w niszy wieży mieszczący 22 sztuki amunicji scalonej. Łączny zapas amunicji czołgu wynosi natomiast 50 nabojów. Uzbrojenie wozu uzupełnia sprzężony z armatą karabin maszynowy kalibru 7,62 mm oraz zainstalowany na wieży zdalnie sterowany moduł uzbrojenia ZSMU-1276 produkowany przez Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A. Na wyposażeniu wieży znalazły się także stabilizowane obserwacyjno-celownicze głowice optoelektroniczne GOC-1 Nike i GOD-1 Iris firmy PCO S.A oraz system BMS. Opcjonalnie, producent informuje o możliwości zastosowania panoramicznego dzienno-nocnego przyrządu obserwacyjnego dowódcy VIGY-15 firmy Safran.
Przeżywalność czołgu na polu walki ma zwiększyć dodatkowe opancerzenie kompozytowe zarówno kadłuba jak i wieży, a także zainstalowany uniwersalny system samoosłony pojazdu PCO SSP-1 OBRA-3 oraz dwa moduły, każdy z 6 wyrzutniami granatów zakłócających.
Zainstalowane na demonstratorze systemy to oczywiście tylko przykład możliwości. Docelowo mogą one zostać skonfigurowane w zależności od potrzeb potencjalnego odbiorcy. <ref>[http://dziennikzbrojny.pl/aktualnosci/news,1,10643,aktualnosci-z-polski,mspo-2017-czolgi-pt-17-i-pt-91m2]</ref>
'''PT-91M2''' - Choć cele modernizacji PT-91M2 jakie podaje producent są takie same jak w przypadku PT-17, to jej zakres istotnie się różni. Napęd wozu stanowi silnik S-12U o mocy 850 KM ze wzmocnioną przekładnią mechaniczną (do wersji Cx). Gąsienice także są z nakładkami gumowymi, ale opracowane przez OBRUM/BUMAR. Podobnie jak w PT-17 zastosowano wzmocnione zawieszenie (wałki skrętne, amortyzatory i zderzaki elastomerowe). Wśród wyposażenia podwozia znalazły się: pomocniczy zespół prądotwórczy (APU), zmodernizowany karuzelowy automat ładowania, noktowizor kierowcy PNK-72 „Radomka” oraz dzienno-nocna kamera cofania PCO KDN-1 Nyks. Ochronę kadłuba zapewnia pancerz reaktywny ERAWA III generacji oraz pancerz prętowy w tylnej części podwozia.
Zwiększenie siły ognia planuje się osiągnąć poprzez zainstalowanie słowackiej armaty 2A46MS kalibru 125 mm i długości lufy L48. Wewnątrz wieży zmieniono także rozmieszczenie amunicji drugiego rzutu. Co istotne, w demonstratorze PT-91M2 zainstalowano francuski system kierowania ogniem (SKO) SAVAN-15 firmy Safran (zastosowany już wcześniej w czołgach PT-91M dla Malezji). Dowódca może otrzymać do dyspozycji dodatkowo noktowizor TKN-3z. Wśród wyposażenia PT-91M2 znajduje się także System Obserwacji Dookólnej SOD, uniwersalny system samoosłony pojazdu PCO SSP-1 OBRA-3 (oba produkcji PCO S.A.) oraz dwa moduły, każdy z 12 wyrzutniami granatów dymnych 902A. Dodatkową ochronę wieży stanowią również moduły pancerza reaktywnego ERAWA. <ref>[http://dziennikzbrojny.pl/aktualnosci/news,1,10643,aktualnosci-z-polski,mspo-2017-czolgi-pt-17-i-pt-91m2]</ref>
== Pojazdy bazowane na PT-91 ==
* [[MID (wojsko)|MID]] – maszyna inżynieryjno-drogowa
Linia 111 ⟶ 121:
 
== Użytkownicy ==
* {{państwo|Gruzja}} - 120 sztuk T-72SIM-1
* {{państwo|Malezja}} – 48 sztuk PT-91M
* {{państwo|Polska}} – 233 sztuki
* {{państwo|Ukraina}} - W marcu 2015 roku Ukraina planowała zmodernizować 300 T-72 odstawionych w magazynach do standardu PT-91.<ref>[http://www.defence24.pl/206492,ukraincy-gotowi-do-modernizacji-t-72-do-standardu-pt-91-twardy]</ref> Czołgi prawdopodobnie zostały zmodernizowane i służą w armii ukraińskiej (Źródła tego nie potwierdzają).
 
{{Przypisy|2}}