Katedra Świętej Trójcy w Dreźnie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kalamarnica (dyskusja | edycje)
m ilustracja, infobox
Kalamarnica (dyskusja | edycje)
m wikizacja, ilustracja, drobne merytoryczne
Linia 7:
|data rejestracji =
|rejestr =
|grafika =DreznoHofkirche by night.KatedraSw.Trojcy.JPGjpg
|opis grafiki =Front katedry nocą
|państwo = DE-SN
|miejscowość = [[Drezno]]
Linia 76:
 
== Historia ==
[[Plik:Ansicht Dresden Hofkirche um 1850.jpg|thumb|left|Kościół Dworski na rys. z ok. 1850 r.]]
{{Galeria
|Nazwa=Galeria: Katedra
|wielkość=240
|Plik:Dresden Hofkirche 2012 Wappen.jpg|Kartusz z [[Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów|herbem Rzeczypospolitej]]
|Plik:Hofkirche by night.jpg|Katedra w nocy
|Plik:Hofkirche Dresden Schiff.jpg|Wnętrze kościoła, z widokiem na ołtarz główny i ambonę [[Balthasar Permoser|B. Permosera]]
|Plik:Dresden hofkirche altargemaelde.jpg|Ołtarz główny – obraz [[Anton Rafael Mengs|A. R. Mengsa]] – Wniebowstąpienie
|Plik:Hofkirche Dresden Silbermannorgel.jpg|Organy [[Gottfried Silbermann|G. Silbermana]]
}}
Kościół Dworski jest jedną z największych nowożytnych budowli sakralnych wzniesionych na terenie [[Saksonia|Saksonii]]. Świątynia w stylu późnego [[barok]]u została wzniesiona na zlecenie [[August III Sas|Augusta III Sasa]] przez włoskiego architekta [[Gaetano Chiaveri]]ego w latach 1739-1751. Pomocnikami Chiaveriego byli m.in. działający w [[Kraków|Krakowie]] [[Franciszek Placidi|Francesco Placidi]] i [[Antonio Zucchi]]. Świadkiem budowy kościoła był [[Bernardo Bellotto]], który w swoich widokach miasta ukazywał dopiero co powstający kościół. Kościół dedykowano [[Trójca Święta|Trójcy Przenajświętszej]] (Sanctissimae Trinitatis). Uroczysta msza święta z okazji [[konsekracja kościoła|konsekracji]] miała miejsce 29 czerwca 1751. Muzyczną oprawą tej mszy były dzieła [[Johann Adolph Hasse|Johanna Adolpha Hassego]] ''Messe in d-Moll'' oraz ''[[Te Deum]] in D-Dur''. Konsekracji dokonał [[nuncjusz apostolski]] [[Polska|Polski]] i [[Toskania|Toskanii]], arcybiskup [[Albert von Archinto]].
 
Linia 90 ⟶ 82:
 
== Architektura ==
|[[Plik:Dresden Hofkirche 2012 Wappen.jpg|thumb|left|Kartusz z [[Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów|herbem Rzeczypospolitej]]]]
Kościół powstał na planie zbliżonym do owalu. Składa się z trzech naw, przy czym nawy boczne są dwukondygnacyjne; wyższą kondygnację tworzą [[empora|empory]]. Podobną strukturę mają [[ambit]]y, dzięki czemu można nawę główną obejść zarówno idąc emporami, jak i dolną kondygnacją, pełniącą rolę obejścia procesyjnego. Nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami nawa główna zamknięta jest półkoliście zarówno po stronie ołtarzowej, jak chórowej. Nawy boczne są zakończone kaplicami; Najświętszego Sakramentu i Św. Krzyża oraz Św. Jana Nepomucena i Św. Benona.
 
Linia 96 ⟶ 89:
 
Fasadę kościoła zdobi [[Kartusz (ozdoba)|kartusz]] z polsko-litewsko-saskim [[Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów|herbem Rzeczypospolitej]], zwieńczony polską koroną królewską.
[[Plik:Dresden Hofkirche 2012 07.jpg|thumb|Katedra widziana z Placu Teatralnego]]
 
== Wymiary ==
Linia 106 ⟶ 100:
 
== Wystrój wnętrza ==
{{Galeria
|Nazwa=Wnętrza katedry
|wielkość=240220
|Plik:Hofkirche Dresden Schiff.jpg|Wnętrze kościoła, z widokiem na ołtarz główny i ambonę [[Balthasar Permoser|B. Permosera]]
|Plik:Dresden hofkirche altargemaelde.jpg|Ołtarz główny – obraz [[Anton Rafael Mengs|A. R. Mengsa]] – Wniebowstąpienie
|Plik:Hofkirche Dresden Silbermannorgel.jpg|Organy [[Gottfried Silbermann|G. Silbermana]]
}}
Monumentalny ołtarz główny wykonany jest z białego marmuru, wzbogacony brązową ornamentyką nawiązującą do stylu regencji. Wielki obraz przedstawiający scenę Wniebowstąpienia Chrystusa wykonał w latach 1752-1761 [[Anton Rafael Mengs]]. Ambonę wykonał [[Balthasar Permoser]]. Zdobią ją m.in. rzeźby na zwieńczeniu baldachimu przedstawiające [[Trójca Święta|Trójcę Świętą]]. Część chórową zdobią [[organy]] wykonane przez [[Gottfried Silbermann|Gotfrieda Silbermana]] (47 rejestrów w 4 klawiaturach: 3 manuałach i pedale) z 1755. Autorstwo [[prospekt organowy|prospektu organowego]] przypisywane jest Josephowi Hacklowi.
 
Linia 131 ⟶ 132:
|}
 
== KryptaKrypty Wettynów ==
[[Plik:Stiftergruft in Wettiner Gruft Hofkirche Dresden (01).JPG|thumb|Sarkofagi króla [[August III Sas|Augusta III]] i królowej [[Maria Józefa|Marii Józefy]] oraz urna z sercem króla [[August II Mocny|Augusta II]]]]
[[Plik:Stiftergruft in Wettiner Gruft Hofkirche Dresden (09).JPG|thumb|Sarkofag [[Fryderyk August I|Fryderyka Augusta I]]]]
W krypciekryptach pod kościołem znajdują się sarkofagi członków dynastii [[Wettynowie|Wettynów]], królów [[Saksonia|Saksonii]] i [[Polska|Polski]]:. Polscy monarchowie spoczywają w Starej Krypcie, a polscy królewicze i królewny w Starej oraz Wielkie Krypcie.
=== Stara Krypta ===
[[Plik:Wettin Crypt Dresden 14.JPG|thumb|Sarkofagi królewiczów Fryderyka Augusta i Józefa Augusta]]
[[Plik:Stiftergruft in Wettiner Gruft Hofkirche Dresden (11).JPG|thumb|Sarkofag królewny Marii Małgorzaty]]
* [[Fryderyk August II Wettyn|Fryderyk, August II[[królewicz]], król Saksoniipolski (zm. 18541721)
* [[Józef August Wettyn]], królewicz polski (zm. 1728)
* urna z sercem [[August II Mocny|Augusta II Mocnego]], króla Polski (zm. 1733)
* [[Maria JózefaMałgorzata HabsburżankaWettyn]], królowakrólewna Polskipolska (zm. 17571734)
* [[Maria Józefa]], ostatnia królowa Polski (zm. 1757)
* [[August III Sas]], [[król Polski]] (zm. 1763)
* [[Fryderyk Krystian Wettyn]], elektor Saksonii, królewicz polski (zm. 1763)
* [[Maria Antonina Wittelsbach]], elektorowa Saksonii (zm. 1780)
* [[Fryderyk August I]], elektor i król Saksonii, książę warszawski (zm. 1827)
* [[Amalia Wittelsbach (Pfalz-Birkenfeld)|Amalia Wittelsbach]], królowa Saksonii, księżna warszawska (zm. 1828)
 
=== Wielka Krypta ===
* [[Karolina Burbon-Parmeńska]], księżna Saksonii (zm. 1804)
* [[Franciszek Ksawery Wettyn]], synkrólewicz Augusta IIIpolski (zm. 1806)
* [[Maria KunegundaElżbieta Wettyn]], córkakrólewna Augusta IIIpolska (zm.1826 1818)
* [[FryderykMaria AugustKunegunda IWettyn]], elektorkrólewna i król saski, książę warszawskipolska (zm. 18271826)
* [[Maria Teresa Habsburg (1767-1827)|Maria Teresa Habsburg]], królowa Saksonii (zm. 1827)
* [[Amalia Wittelsbach (Pfalz-Birkenfeld)|Amalia Wittelsbach]], królowa Saksonii, księżna warszawska (zm. 1828)
* [[Maria Karolina Habsburg (1801-1832)|Maria Karolina Habsburg]], księżna Saksonii (zm. 1832)
* [[Antoni Wettyn|Antoni]], król Saksonii (zm. 1836)
* [[Maksymilian Wettyn|Maksymilian]], książę koronny Saksonii (zm. 1838)
* [[Fryderyk August II Wettyn|Fryderyk August II]], król Saksonii (zm. 1854)
* [[Maria Augusta Wettyn]], córka Fryderyka Augusta I, [[Konstytucja 3 maja|Konstytucją 3 Maja]] przewidziana do objęcia tronu polskiego (zm. 1863)
 
=== Królewska Krypta i Nowa Krypta ===
* [[Fryderyk August II Wettyn|Fryderyk August II]], król Saksonii (zm. 1854)
* [[Jan Wettyn|Jan]], król Saksonii (zm. 1873)
* [[Maria Anna Wittelsbach]], królowa Saksonii (zm. 1877)