Żeleznodorożnyj: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m zamieniam magiczny ISBN na szablon |
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ); zmiany kosmetyczne |
||
Linia 23:
|www =
}}
'''Żeleznodorożnyj''', '''Gierdawy'''<ref>egzonim wariantowy przyjęty na 79. posiedzeniu KSNG [http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/zmiany_egzonimow/zmiany_egzonimow_na_79_posiedzeniu.pdf]</ref><ref>{{SgKP|II|559|Gierdawy}}</ref>
Miejscowość jest położona nad rzeką [[Omet (rzeka)|Omet]] i jeziorem [[Banktin]], 3 km od granicy z [[Polska|Polską]], ok. 50 km na południowy wschód od [[Kaliningrad]]u i ok. 30 km na północny zachód od [[Węgorzewo|Węgorzewa]].
Linia 31:
Po utworzeniu [[Królestwo Prus|Królestwa Prus]] w [[1701]] roku Gierdawa została włączona do powiatu (''Landkreis'') [[Kętrzyn|kętrzyńskiego]]. W [[1708]] król [[Fryderyk I Pruski|Fryderk I]] nadał miastu prawo do organizowania 4 razy w roku jarmarku. W czasie [[wojna siedmioletnia|wojny siedmioletniej]], w [[1757]] roku, miasto zniszczyli [[Kozacy]]. Po reformie administracyjnej Prus w [[1818]] roku miasto stało się siedzibą powiatu. W [[1858]] roku Gierdawa otrzymała połączenie drogowe z [[Węgorzewo|Węgorzewem]], w [[1871]] do miasta dotarła linia kolejowa [[Toruń]] – [[Czerniachowsk|Wystruć]], a w [[1888]] linia do [[Kaliningrad|Królewca]]. Dzięki korzystnym połączeniom komunikacyjnym, miasto stało się ważnym ośrodkiem handlu zbożem, a także ośrodkiem przemysłu odzieżowego i garbarskiego. Funkcjonował tu browar Kinderhof.
W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] zabudowa miejska doznała poważnych zniszczeń. Do 1921 dzięki pomocy miast partnerskich – [[Budapeszt]]u i [[Berlin|Berlina-Wilmersdorf]]<ref>obecnie część Berlina w dzielnicy [[Charlottenburg-Wilmersdorf]]</ref> przeprowadzono odbudowę w duchu romantycznej stylizacji. W procesie tym znaczącą rolę odegrał arch. Heinz Stoffregen z Bremy, autor wielu projektów domów w północnej części starego miasta. W 1939 w mieście mieszkało 5118 osób. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] miasto doznało jedynie niewielkich zniszczeń. Zdobyte przez oddziały 2 Frontu Białoruskiego 27 stycznia 1945.
W dniu 15 lipca 1945 roku podpisano dokument zdawczo-odbiorczy, w którym radzieckie władze wojskowe przekazywały Gierdawy polskiej administracji. Do 16 sierpnia 1945 w mieście ulokowana była siedziba polskiej administracji - starostwa [[Powiat gierdawski|powiatu gierdawskiego]], przeniesiona następnie do [[Skandawa|Skandawy]]. 4 września 1945 roku polski pełnomocnik na Okręg Mazurski płk J.Prawin został poinformowany pisemnie, że władze ZSRR wydały staroście gierdawskiemu Janowi Kaszyńskiemu nakaz opuszczenia powiatu przez administrację i ludność polską<ref>[http://historia-wyzynaelblaska.pl/granica-polsko-radziecka-w-b.-prusach-wschodnich.html Granica polsko-radziecka w b. Prusach Wschodnich - Historia Wysoczyzny Elbląskiej<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
Następnie miasto zostało włączone do [[obwód kaliningradzki|obwodu kaliningradzkiego]] w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. W 1946 nazwę miasta zmieniono na ''Żeleznodorożnyj'' (ros.-kolejowy). Pod rządami radzieckimi Żeleznodorożnyj podupadł i utracił prawa miejskie. Do czasów współczesnych zachowały się relikty
== Bibliografia ==
| |||