Okręg kowieński: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Drobne zmiany typogrficzne, poprawa linkujących. |
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ) |
||
Linia 39:
== Historia ==
Jednostka podziału administracyjno-terytorialnego Litwy z centrum w Kownie powstała najprawdopodobniej około 1398 r., kiedy to w oficjalnych dokumentach wspomniany został starosta kowieński Jan Sunigajło. Starostwo było wówczas częścią kraju administrowaną przez urzędnika wyznaczonego przez Wielkiego Księcia Litewskiego – starostę lub namiestnika. Dlatego zdaniem historyków rok 1938 można uważać za datę założenia okręgu kowieńskiego.
Starosta kowieński rezydował w zamku w Kownie. Od 1408 roku, kiedy Kownu nadano prawo magdeburskie<ref>[http://www.sztetl.org.pl/pl/article/kowno/3,historia-miejscowosci/. Kowno | Wirtualny Sztetl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>, autonomiczne samorządowo miasto nie podlegało mu, z wyjątkiem niektórych, określonych kwestii. W 1486 roku, kiedy odbudowano zamek w Kownie, stał się on centrum powiatu, a namiestnik powołany przez władcę pełnił tam funkcję najwyższego urzędnika, który zarządzał okolicznym terytorium.
Po reformie administracyjno-prawnej w latach 1564–1566, Litwa, z wyjątkiem Żmudzi, na przykładzie Polski została podzielona na powiaty (okręgi). Powiat kowieński, będący do tej pory niestałą jednostką terytorialną, został podporządkowany województwu trockiemu (i należał doń do 1795 roku) i przyjął jasno określone granice. Metryka Litewska w sposób następujący opisuje terytorium powiatu kowieńskiego: „Granicą tego powiatu – z jednej strony rzeka Niewiaża do granicy Upity, z drugiej strony do granicy Wiłkomierza, włączając Kulwę i Żejmy; z trzeciej strony włączając Vaiguvę i po lewej Uogintai wzdłuż granicy Żyżmar, z czwartej strony w górę Niemna włączając Barboriškės, do puszczy Jego Królewskiej Mości, do granicy Żmudzi.”
Linia 45:
=== Imperium rosyjskie ===
Na mocy ugody władz Austrii, Prus i Rosji z 1795 roku państwo polsko-litewskie zostało ostatecznie podzielone i ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego przypadły Rosji. Nakazem cara Mikołaja I 18 grudnia 1842 roku założona została [[gubernia kowieńska]]<ref>[http://www.sztetl.org.pl/pl/article/kowno/3,historia-miejscowosci/. Kowno | Wirtualny Sztetl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>, w skład której weszła cała północna część guberni wileńskiej: okręg telszewski, szawelski, rosieński, upicki, nowoaleksandrowski, wiłkomierski i część dawnego okręgu kowieńskiego. Gubernia istniała do I wojny światowej. Lewobrzeżna część Kowna – [[Aleksota (dzielnica Kowna)|Aleksota]] została przydzielona guberni suwalskiej. Terytorium guberni kowieńskiej obejmowało wówczas 38 400 km².
W latach 1795–1796 i 1801-43 okręg kowieński przynależał do guberni wileńskiej, od 1796 do 1801 roku do guberni litewskiej, a od 1843 do 1915 roku do guberni kowieńskiej (obszar po lewej stronie Niemna w latach 1795–1918 nie należał do okręgu).
| |||