Baszta Giedymina: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Gediminas Tower, Vilnius.jpg|thumbmały|Baszta Giedymina]]

'''Baszta Giedymina''' ([[język litewski|lit.]] ''Gedimino pilies bokštas'') – [[baszta]] zachodnia [[Zamek Górny w Wilnie|Zamku Górnego w Wilnie]], który wzniesiono w stylu [[Gotyk|gotyckim]] na [[Góra Giedymina|Górze Giedymina]] w 1409 za panowania księcia [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]]. Murowany zamek z trzema basztami zastąpił drewnianą warownię, która istniała już w [[XIV wiek]]u za panowania [[Giedymin]]a. W roku [[1419]] zamek spłonął, lecz został odbudowany. Od czasów [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]] w Zamku Górnym mieściła się ludwisarnia, a w lochach więzienie. [[Zygmunt II August]] odnowił zamek, w którym umieścił swoją bibliotekę. W [[1655]] zamek zdobyli [[Rosjanie]]. Z biegiem czasu popadł w ruinę. Do naszych czasów zachowała się jedynie wieża, zwaną Basztą Giedymina. W [[1830]] na ocalałym zrębie baszty zbudowano drewnianą nadbudówkę na telegraf optyczny, którą usunięto około 1930 roku. W latach 1938-1939 polscy konserwatorzy zabezpieczyli wieżę w celu przeprowadzenia renowacji i odtworzyli trzecią murowaną kondygnację<ref>S.Kolupaila. Vilnius - Trakai - Gardinas. "Židinys" 1938 Nr. 8-9, s. 301 </ref>. W dniu 20 września 1939 roku Rosjanie zrzucili z wieży [[Flaga Rzeczypospolitej Polskiej|polską flagę]] i pozwolili 27 października wywiesić zamiast niej [[Flaga Litwy|flagę litewską]]. Około godziny 11 w dniu 13 lipca 1944 roku po [[Operacja Ostra Brama|"Operacji Ostra Brama"]], w trakcie której wypędzono [[Niemcy (naród)|Niemców]] z [[Wilno|Wilna]], żołnierze [[Armia Krajowa|AK]] pchor. Jerzy Jensz "Krepdeszyn" i kpr. Artur Rychter "Zan", zawiesili na wieży biało-czerwoną flagę, którą jednak szybko usunęli nowi okupanci wywieszając flagę czerwoną<ref>[http://www.rzeczpospolita.pl/specjal_040731/specjal_a_7.html Dodatek Specjalny<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref><ref>Przemysław Włodek, "Wilno-przewodnik", wyd. Rewasz, 2008, s.158</ref><ref>[http://www.newsweek.pl/artykuly/sekcje/spoleczenstwo/przed-warszawa-bylo-wilno,19156,2 Przed Warszawą było Wilno - Polska - Newsweek.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref><ref>[http://archive.is/20120717044520/nasz-czas1.tripod.com/024/jecz.html NCz<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. W trakcie działań wojennych częściowo zniszczona została najwyższa, trzecia, kondygnacja. W czasach [[Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka|Litewskiej SRR]] kolejny remont wieży przeprowadzono w latach [[1948]]-[[1950]]. Od [[1990]] roku na szczycie wieży powiewa flaga [[Litwa|Litwy]].

Od [[1960]] w Wieży Giedymina mieści się Muzeum Zamku Górnego, w którym można obejrzeć schemat [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwy pod Grunwaldem]], [[Zakon krzyżacki|krzyżackie]] sztandary i popiersie księcia Witolda, wykonane w brązie przez [[Vincas Grybas|Vincasa Grybasa]]. W muzeum zgromadzono również [[hełm]]y, [[Kolczuga|kolczugi]], [[Zbroja|zbroje]], [[miecz]]e i [[muszkiet]]y oraz [[Armata|armaty]] i kule armatnie. Znajdują się w nim również makiety wileńskich zamków, fotokopie grafik [[Franciszek Smuglewicz|Franciszka Smuglewicza]] oraz panoramiczny plan miasta z roku [[1576]]. Na najwyższym piętrze mieści się taras obserwacyjny, z którego można podziwiać panoramę miasta, w tym śródmieście i [[Pohulanka (Wilno)|Pohulankę]] oraz widok na [[Wilia (dopływ Niemna)|Wilję]] z przedmieściami [[Śnipiszki]] i Tuskulanum.