|
|e-teatr_id =
}}
'''Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy''' – państwowy [[teatr]] dramatyczny, działający w budynku dawnego teatru-[[opera (architektura)|opery]] z połowy XIX wieku. W 1991 obiekt wpisano do rejestru zabytków (nr rej.: 590/963/L z 17.06.1991)<ref>[https://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/stan%20na%2030.09.2017/DLN-rej.pdf Rejestr zabytków woj. dolnośląskiego]</ref>.
== Okres impresariatu ==
Gdy otwierano go jako teatr-operę w 1842 roku, w ogromnych kolejkach doszło do awantur i wybijania szyb, a próbujące okiełznać tłumy chętnych wojsko nie dało sobie rady. Przez pierwsze sto lat teatr operował na zasadzie obsługi gościnnej/ [[impresariat]]u. Oferowano zarówno przedstawienia teatralne, jak i operowe i [[operetka|operetkowe]].
Budynek teatru w Legnicy zaprojektował [[Carl Ferdinand Langhans]] młodszy, twórca m. in. gmachu opery wrocławskiej. Tetr powstał w miejscu dawnych sukiennic. Pierwowzorem budowli miał być pałac Strozzich we [[Florencja|Florencji]]. Uroczystemu otwarciu sceny 25 grudnia 1842 roku towarzyszyło wystawienie sztuki Friedricha Halma „Syn puszczy” (Der Sohn der Wildnis). Kolejnym spektaklom towarzyszyło takie zainteresowanie, że do pilnowania porządku skierowano żołnierzy z miejscowego garnizonu, co i tak nie zapobiegło awanturom i wybijaniu szyb.
Przez niemal całe pierwsze stulecie działalności w nowym gmachu teatr nie miał stałego zespołu i funkcjonował na zasadzie obsługi gościnnej ([[impresariat]]u). Wystawiano zarówno przedstawienia teatralne, jak też operowe i [[operetka|operetkowe]]<ref name=''historia teatru''>[http://www.teatr.legnica.pl/o-teatrze/32-zarys-dziejow-teatru-w-legnicy Zarys dziejów teatru w Legnicy]</ref>.
W latach 1891-93 nastąpiło dostosowanie budynku do przepisów przeciwpożarowych; powstały wtedy m.in. drogi ewakuacyjne i zamontowano żelazną kurtynę. Kolejną modernizację teatr przeszedł w latach 1938-39<ref>[http://de.liegnitz.pl/index.php?OBJ/35 Teatr Miejski] na liegnitz.pl</ref>.
== Teatr wielodziałowy ==
Od 1933 roku uruchomiono w Legnicy stały [[teatr wielodziałowy]], kierowany przez [[intendent]]a., Wktóry latachnadal 1938-1943wystawiał byłsztuki nimteatralne Richardoraz przedstawienia operowe i Rückertoperetkowe. W tymteatrze czasieodbywało wystawianosię zarównook błahe320 farsyspektakli i operetkirocznie, alektóre takżeoglądała poważnesystematycznie dramatyok oraz500-osobowa operywidownia. Są różne dane na temat pojemności ówczesnej widowni, wposiadano tymw dziełasumie Wagneraok. Wśród800 utworówmiejsc dramatycznychwraz nieze brakowałostojącymi. aniKres utworówopery zwolennikówi nazizmu,teatru aninastał niemieckiejw klasyki1944 (Goethe,roku Schiller,w Lessing),związku aniz teżpowołaniem utworówwiększości współczesnychaktorów (np.do Hauptmanna)wojska.
W teatrze odbywało się ok. 320 spektakli rocznie, które oglądała systematycznie około 500-osobowa widownia. Są różne dane na temat pojemności ówczesnej widowni, posiadano w sumie ok. 800 miejsc wraz ze stojącymi. Kres opery i teatru nastał we wrześniu 1944 roku w związku z powołaniem większości aktorów do wojska<ref name=''historia teatru''/>.
== Po II wojnie światowej ==
Zaraz po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] budynek teatru splądrowali żołnierze [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], wynosząc wszystko co nie było trwale przymocowane, nawet kurtynę. Po 1945 teatr był przez 20 lat w wyłącznym użykowaniu [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]]. W 1964połowie lat 60. budynek oddano władzom polskim, jednakże wcześniej pozbawiono go całości wyposażenia, łącznie z kurtyną i instalacją grzewczą<ref>Marcin Wojciechowski "[Legnica wielu narodów" Gazeta Wyborcza 8 sierpnia 2011 http://wyborcza.pl/1,75515,10081732,Legnica_wielu_narodow.html</ref>. LegnicaOkoło wielu1975 narodów]"roku Gazetaw Wyborczatrakcie 8chaotycznej sierpniaprzebudowy 2011</ref>zniszczono zabytkowy charakter [[neoklasycyzm|neoklasycystycznych]] wnętrz.
Po powstaniu woj. legnickiego, istnienie teatru stało się ambicją miejscowych władz partyjnych i administracyjnych. Po zgromadzeniu niezbędnych funduszy przystąpiono do prac budowlanych, w czasie których zniszono zabytkowy, [[neoklasycyzm|neoklasyczny]] charakter wnętrz. Fasadę teatru pomalowano dopiero w noc przed oficjalnym otwarciem, korzystając z drabin strażackich podstawionych z polecenie wojewody. Otwarciu teatru 27 listopada 1977 roku towarzyszyła premiera „Lata w Nohant” Jarosława Iwaszkiewicza w reżyserii Józefa Wyszomirskiego[[neoklasycyzm|.
== Współczesność ==
OtwartyOd lat 70. XX w. 1977w państwowymurach dawnej teatro-opery funkcjonuje teatr dramatycznypaństwowy, wystawiający przedstawienia dramatyczne. doDo 1991 roku funkcjonował on pod nazwą Teatr Dramatyczny, potem (w połączeniu z Wojewódzkim Domem Kultury i Galerią Sztuki) jako Centrum Sztuki - Teatr Dramatyczny. Od 1999 roku nosi imię Heleny Modrzejewskiej. Uczestniczy we wszystkich najważniejszych krajowych przeglądach i festiwalach, zdobywając prestiżowe nagrody (m.in. w Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, Festiwalu Sztuki Reżyserskiej "Interpretacje" w Katowicach, Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku itd.)<ref>{{Cytuj|url = http://teatr.legnica.pl/o-teatrze|tytuł = O teatrze|opublikowany = teatr.legnica.pl|data dostępu = 2016-01-25}}</ref>; prezentuje swoje spektakle także za granicą (Czechy, Niemcy, Wielka Brytania, Słowacja, Słowenia i in.). W roku 2006 odbył artystyczną podróż po USA, w 2009 – po Rosji i Syberii, w 2013 odwiedził Argentynę, a w 2014 Turcję. Jego specjalnością jest przedstawianie „prawdziwych historii w prawdziwych miejscach”, czyli wczęsto nietypowych dla teatru przestrzeniach, np. starych halach fabrycznych czy zrujnowanym kinie. Historie te często dotyczą Legnicy, współtworząc tożsamość miasta. Najważniejsze spektakle Teatru Modrzejewskiej to: ''Ballada o Zakaczawiu (2000,'' wersja TV 2002''),'' ''Wschody i Zachody Miasta (2003,'' wersja TV 2005), ''Made in Poland (2004,'' wersja TV 2005), ''Otello (2006), Łemko (2007)'', ''III Furie (2011,'' wersja TV 2012), ''Orkiestra (2011,'' wersja TV 2013). Teatr organizował w Legnicy Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Miasto” (2007, 2009), którego sceną były zrujnowane legnickie przestrzenie, i współorganizował Festiwal Teatru Nie-Złego (2011, 2012). W Teatrze Modrzejewskiej reżyserują tacy twórcy, jak Jacek Głomb, Lech Raczak, Piotr Cieplak, Paweł Kamza, Ondrej Spišák, Przemysław Wojcieszek.
== Bibliografia ==
|
