Aleksander Grecki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 39:
 
== Życiorys ==
Wstąpił na tron podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]], gdy jego ojciec, zwolennik polityki proniemieckiej, został zmuszony przez aliantów do [[abdykacja|abdykacji]] i opuszczenia [[Grecja|Grecji]] wraz ze starszym synem, [[Jerzy II Grecki|Jerzym II]]. Dzięki staraniom [[premier]]a greckiego – [[Elefterios Wenizelos|Eleftheriosa Wenizelosa]], Grecja ostatecznie przystąpiła do obozu aliantów i w wyniku wojny powiększyła swoje terytorium. Początkowo podkreślający związki z ojcem i wrogo nastawiony do Wenizelosa – w trakcie uroczystości koronacyjnych obaj mężowie stanu nie podali sobie nawet rąk – król Alexander stopniowo stawał się następnie spolegliwym zwolennikiem premiera<ref>Szczegóły za biograficznym programem dokumentalnym greckiej telewizji publicznej [[Ellinikí Radiofonía Tileórasi|ERT]], emitowanym przez kanał [[NET]], 25.04.2013.</ref>. Toteż poparł decyzję rządu Wenizelosa o rozpoczęciu [[Wojna grecko-turecka (1919-1922)|wojny z Turcją]], licząc na większe nabytki Grecji na terenach przegrywającego [[Imperium Osmańskie|Imperium osmańskiego]]. W trudnym dla armii okresie, na prośbę premiera, król natychmiastowo zadecydował i zrealizował wizytację wszystkich, istotnych zgrupowań wojsk greckich w Europie i w Azji, uspokajając nastroje. Przed żołnierzami podkreślał wspólny Hellenom patriotyzm i szansę całkowitego wyzwolenia Ojczyzny spod wielowiekowej okupacji, następnie wskazując na potrzebę także jedności<ref name="ERT 2013">Za biograficznym programem dokumentalnym greckiej telewizji publicznej ERT, kanał NET, 25.04.2013.</ref>.
 
Po 3 latach dyskretnego, głęboko emocjonalnego związku, przy bojkocie ze strony całej rodziny i także dworów Europy, bez wymaganej prawem zgody rządu i przy sprzeciwie, a następnie w niewiedzy hierarchów greckiego kościoła, w prywatnym domu przyjaciela i zapraszając kapłana „na chrzciny dziecka”, 4 października 1919 król zawarł związek małżeński ze „zwykłą Greczynką” [[Aspasia Manos|Aspasią Manos]] (1896-1972). Niezbędne sprzęty liturgiczne Aleksander osobiście wypożyczył z ufundowanej przez swą babkę kaplicy miejskiego szpitala „Evangelismos”. Część osób z królewskiego otoczenia, w tym dwóch generałów, zareagowało na taki rozwój wydarzeń dymisjami. Także sytuacja międzynarodowa wymagała najwyższej uwagi, toteż dla racji stanu, królewski związek nigdy nie został oficjalnie ogłoszony przez greckie państwo. Do śmierci Aleksandra małżonkom nie było też dane zamieszkać razem<ref name="ReferenceA">Szczegóły za biograficznym programem dokumentalnym greckiej telewizji publicznej ERT, kanał NET, 25.04.2013.</ref>.
Już po tragicznej śmierci ojca, urodziła się córka [[Aleksandra (królowa Jugosławii)|Aleksandra]] (1921-1993), późniejsza królowa [[Jugosławia|Jugosławii]], żona [[Piotr II Karadziordziewić|Piotra II Karadziordziewicia]].
 
Mimo pomocy sprowadzonych przez premiera Wenizelosa czołowych, europejskich lekarzy, Aleksander I zmarł na sepsę, połączoną z gangreną niemal całego ciała, po kilkutygodniowej chorobie, wywołanej ugryzieniem przez małpę<ref>{{cytuj książkę | autor = Clogg R.| tytuł = Historia Grecji nowożytnej| wydawca = Książka i Wiedza| miejsce = Kraków| rok = 2006| strony = 115| isbn = 83-05-13465-2}}</ref>. O śmiertelnym przebiegu tej choroby zadecydować mogła okoliczność, że nikt z lekarzy nie zdecydował się zawczasu na zasugerowanie amputacji gnijącej kończyny młodego władcy. Przy powoli umierającym Alexandrze często obecny był premier i niemal stale jego [[Związek morganatyczny|morganatyczna]] ukochana. Z całej rodziny, na pogrzebie obecna była jedynie przybyła pospiesznie ze Szwajcarii królewska babka, [[Olga Romanowa (królowa Grecji)|Olga Konstantinowna Romanowa]] – grecka królowa Olga. Reszta królewskich krewnych zarówno demonstracyjnie zachowywała nieprzejednanie wobec decyzji politycznych i osobistych Aleksandra, jak też nie byliby mile widziani i zapewne nie zostaliby do Grecji wpuszczeni<ref>Szczegóły za biograficznym programem dokumentalnym greckiej telewizji publicznej ERT, kanał NET, 25.04.2013.<name="ReferenceA"/ref>.
 
Po śmierci Aleksandra tron objął ponownie jego ojciec Konstantyn I, który dopiero po dwóch latach zdecydował się dzięki prośbom żony Zofii, siostry cesarza [[Wilhelm II Hohenzollern|Wilhelma II]], uznać nierówne stanem małżeństwo syna. Aspazji i Aleksandrze nadano tytuły księżniczek greckich. Aspazja, mimo urody, przez resztę osobistego życia wybierała samotność<ref>Za biograficznym programem dokumentalnym greckiej telewizji publicznej name="ERT, kanał NET, 25.04.2013.<"/ref>.
 
{{Przypisy}}