Hospicjum: Różnice pomiędzy wersjami

Potrzeba opieki hospicyjnej wynika w dużej mierze ze zmian w sposobie przeżywania śmierci i procesu umierania na przestrzeni dziejów. Przez wiele stuleci umieranie w obecności rodziny i bliskich było zwyczajną koleją losu. Cmentarze mieściły się w centrach miast, w pobliżu kościołów, a świadomość i obecność śmierci była powszechna. Wiązało się to również z wielopokoleniowym modelem rodziny, w którym młodzi ludzie dorastali w towarzystwie starszych, przeżywając wspólnie radosne i smutne chwile. Literacka wizja śmierci, która wpływała na jej postrzeganie w społeczeństwie, również zmieniała się na przestrzeni wieków: średniowiecze przeżywało śmierć jako coś naturalnego i oczekiwanego, do czego człowiek przygotowywał się przez całe życie w myśl zasad średniowiecznej [[Ars moriendi|sztuki umierania]] (łac. ''Ars Moriendi''), romantyzm poszukiwał ideału śmierci pięknej i opłakiwanej<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Jacek Kolbuszewski | tytuł = Cmentarze | wydawca = Wydawnictwo Dolnośląskie | miejsce = Wrocław | data = 1996 | strony = 306 | isbn = 83-7023-550-6}}</ref>. Uwarunkowania ekonomiczne i zmiany społeczne spowodowały zanik wielu z tych elementów w nowoczesnych społeczeństwach zachodnich. Od drugiej połowy [[XIX wiek]]u śmierć i jej istnienie zaczęły być elementem wypieranym ze świadomości zarówno społecznej, jak i indywidualnej<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Jacek Kolbuszewski | tytuł = Cmentarze | wydawca = Wydawnictwo Dolnośląskie | miejsce = Wrocław | data = 1996 | strony = 307 | isbn = 83-7023-550-6}}</ref>. Konsekwencją tego stały się między innymi strach przed śmiercią i uciekanie przed jej obecnością. Przyczyniał się do tego także, mający miejsce pomiędzy [[XVII wiek|XVII]] a [[XIX wiek]]iem, proces usuwania cmentarzy poza obręb miast<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Philippe Ariès | tytuł = Człowiek i śmierć | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | data = 1992 | strony = 315 | isbn = 83-06-02240-8}}</ref>, czy późniejsze instytucjonalizowanie obrzędów związanych ze śmiercią<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Jacek Kolbuszewski | tytuł = Cmentarze | wydawca = Wydawnictwo Dolnośląskie | miejsce = Wrocław | data = 1996 | strony = 203 | isbn = 83-7023-550-6}}</ref>. Postęp medycyny, dokonujący się szczególnie w [[XX wiek]]u, zachęcał z kolei do oddawania bliskich pod opiekę lekarzy<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Jacek Kolbuszewski | tytuł = Cmentarze | wydawca = Wydawnictwo Dolnośląskie | miejsce = Wrocław | data = 1996 | strony = 241 | isbn = 83-7023-550-6}}</ref>. Lekarze często traktują śmierć jako swoją porażkę, starając się ratować pacjenta za wszelką cenę<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Małgorzata Szeroczyńska | tytuł = Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie. Studium prawnoporównawcze | wydawca = Universitas | miejsce = Kraków | data = 2004 | strony = 14 | isbn = 83-242-0261-7}}</ref>. Dzieje się tak nawet w sytuacji, gdy staje się jasne, że chory zbliża się do śmierci. [[Uporczywa terapia|Terapia uporczywa]] ma miejsce szczególnie często w przypadku nieuleczalnie chorych dzieci<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Tomasz Dangel | tytuł = Opieka paliatywna w onkologii dziecięcej | czasopismo = Opieka Paliatywna nad dziećmi | wolumin = XIV | strony = 48–56 | data = 2006}}</ref>. Ponadto poprzez działania lekarzy chory jest izolowany, w tak ważnym momencie, od bliskich. Współczesna medycyna w dużej mierze radzi sobie z problemem uśmierzania przewlekłego bólu, występującego na przykład w końcowych stadiach chorób nowotworowych. Nie jest natomiast w stanie poradzić sobie z innymi dolegliwościami: poczuciem osamotnienia, smutkiem, potrzebą ułożenia relacji z tymi, których chory opuszcza itp. Często to właśnie jest przyczyną największego bólu odczuwanego przez pacjenta<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Saunders | imię = Cicely | nazwisko2 = Clark | imię2 = David | tytuł = Cicely Saunders | wydawca = Oxford University Press | data = 2006-01-05 | rozdział = The Management of Terminal Illness | isbn = 978-0-19-857053-0 | język = en}}</ref>.

Najszersza definicja [[Światowa Organizacja Zdrowia|Światowej Organizacji Zdrowia]] (WHO) określa opiekę hospicyjną jako „podejście poprawiające jakość życia pacjentów oraz ich rodzin w obliczu śmiertelnych chorób”<ref name="who.int">{{Cytuj stronę | url = http://www.who.int/cancer/palliative/definition/en/ | tytuł = Definition of Palliative Care | nazwisko = WHO | data dostępu = 2016-10-04 | język = en}}</ref>. Idea opieki hospicyjnej nie jest konsekwencją niedostatków medycyny czy systemu opieki zdrowotnej, ale ich rozszerzeniem, na specyficzny obszar zagadnień związanych z umieraniem. Jej zadaniem nie jest przyspieszenie czy opóźnienie śmierci chorego. Jest ona nakierowana na utrzymanie możliwie najwyższej jakości życia pacjenta i osób, które towarzyszą mu w odchodzeniu.

Ze względu na specyfikę działania, jako odrębne dziedziny i obszar studiów, wyróżnia się '''dziecięcą opiekę paliatywną''' i '''opiekę paliatywną dorosłych'''<ref>{{Cytuj stronę | url name= http://www."who.int"/cancer/palliative/definition/en/ | tytuł = Definition of Palliative Care | nazwisko = WHO | data dostępu = 2016-10-04 | język = en}}</ref>. Odrębną, silnie rozwijającą się w ostatnich latach grupę, stanowią '''hospicja perinatalne''' zajmujące się opieką nad rodzinami oczekującymi narodzin dziecka, u którego zdiagnozowano upośledzenie, bądź ciężką chorobę<ref>{{Cytuj stronę | tytuł = Czym są hospicja perinatalne?| data dostępu = 2017-05-27| opublikowany = Portal Ciążowy | url = http://www.ciazowy.pl/artykul,czym-sa-hospicja-perinatalne,3609,1.html}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.gajusz.org.pl/dla-potrzebujacych/hospicjum-perinatalne/ | tytuł = Hospicjum perinatalne Łodzi | opublikowany = [[Fundacja Gajusz]] | data dostępu = 2016-10-13}}</ref>.

Kościół Katolicki uważa stosowanie środków uśmierzających ból w sposób powodujący ograniczenie świadomości lub przyspieszający śmierć za dopuszczalne, pod warunkiem, że śmierć "nie jest w żaden sposób zamierzona ani nie dąży się do niej, chociaż na skutek rozumnej przyczyny naraża się na jej niebezpieczeństwo; zamierza się tylko skuteczne uśmierzenie bólu, stosując środki uśmierzające, którymi dysponuje medycyna."<ref name="vatican.va">{{Cytuj stronę| tytuł = Deklaracja o Eutanazji (Iura et Bona)| data dostępu = 2017-05-27| opublikowany = Kuria Rzymska | url = http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19800505_eutanasia_pl.html}}</ref>

Stosowanie terapii eksperymentalnej jest również dopuszczalne. Deklaracja [[Kongregacja Nauki Wiary|Kongregacji Nauki Wiary]] mówi: "Gdy nie ma do dyspozycji innych środków, wolno - za zgodą chorego - zastosować środki dostarczane przez najnowsze odkrycia medyczne, chociaż nie zostałyby jeszcze sprawdzone w prowadzonych doświadczeniach i wiązałyby się z pewnym niebezpieczeństwem."<ref>{{Cytuj stronę| tytuł name= Deklaracja o Eutanazji (Iura et Bona)| data dostępu = 2017-05-27| opublikowany = Kuria Rzymska | url = http://www."vatican.va"/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19800505_eutanasia_pl.html}}</ref>