Siedlątków: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: przenoszę odnośniki bezpośrednio za poprzedzający tekst (WP:CHECK#67)
Linia 30:
Występuje w źródłach pisanych od [[1372]] r., kiedy to jej właścicielem był Thliborianus. Na początku [[XV wiek]]u należała do rodu Radliców z [[Pęczniew]]a.
 
Od XV do XVII wieku Siedlątków posiadał [[prawa miejskie]].<ref name="niedziela.pl">{{Cytuj stronę | url = http://www.niedziela.pl/artykul/105369/nd/Najmniejsza-parafia-w-Polsce | tytuł = Najmniejsza parafia w Polsce | nazwisko = Drzewiecki | imię = Piotr | data = 2013-04-08 | opublikowany = Tygodnik Katolicki Niedziela | data dostępu = 2015-07-23}}</ref>. Dokładna data lokacji miasta nie jest znana: nie było go jeszcze z pewnością w 1446 roku, kiedy w sieradzkich księgach grodzkich i ziemskich Siedlątków wymienia się jako wieś, natomiast w 1472 roku zapisy mówią już o mieście. Nie wiadomo również, kiedy dokładnie prawa miejskie Siedlątków utracił – ale w 1677 ponownie księgi mówią o wsi.<ref>{{Cytuj stronę | url = http://stowarzyszenie-kmiecik.blog.onet.pl/2009/03/21/siedlatkow-byl-miastem/ | tytuł = Siedlątków był miastem | nazwisko = Tyczyno | imię = Andrzej R. | data = 2009-03-21 | praca = Historia lokalna powiatu tureckiego | opublikowany = Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Powiatu Tureckiego im. księdza Romana Kmiecika | data dostępu = 2015-07-23}}</ref>.
 
W okresie [[powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] wieś należała do Jana Jabłkowskiego.
Linia 51:
Na końcu wsi, w odległości ok. 50 m od korony wału zaporowego i falochronu, stoi kościół św. Marka Ewangelisty, wzniesiony po [[1683]] r. z kamienia polnego i cegły na miejscu wcześniejszego drewnianego z 1497 roku, ufundowanego przez właścicieli Siedlątkowa, rodzinę Ubyszków.
 
[[Prezbiterium]] ma kształt prostokąta. Szersza nawa była pierwotnie dwuprzęsłowa, później przedłużono ją ku zachodowi o jedno przęsło. Wewnątrz zachowały się odcinki dawnej fasady. W prezbiterium [[Sklepienie kolebkowe|sklepienie kolebkowo]]-[[Sklepienie krzyżowe|krzyżowe]] ze skromną dekoracją [[stiuk]]ową na szwach. W nawach [[sklepienie kolebkowe]] z [[Luneta (architektura)|lunetami]], a w zakrystii strop.<ref name="dobra24.pl">{{Cytuj stronę | url = http://dobra24.pl/kosciol-w-siedlatkowie,66.html | tytuł = Kościół w Siedlątkowie | data dostępu = 2015-07-22}}</ref>.
 
[[Plik:Obraz 017.jpg|thumb|250px|Wnętrze kościoła]]
Linia 59:
Inne zabytki kościoła to: trzy krzyże procesyjne z XVIII wieku, rzeźba św. Jana Nepomucena, rokokowa monstrancja z 1781 roku, kielich z XVII wieku, kielich z początku XVII wieku oraz ornaty z przełomu XVIII i XIX wieku.
 
Na cmentarzu, oddalonym o 800 metrów od kościoła, znajduje się neogotycka kaplica z [[1876]] r., a w niej obrazy Matki Boskiej i Boga Ojca z [[1640]] r. Neogotyckie drzwi wejściowe i zelektryfikowany żyrandol pochodzą z XIX wieku, zaś cztery XVIII-wieczne lichtarze barokowe z XVIII wieku.<ref name="dobra24.pl"/>.
 
W podziemiach kościoła pochowano ciało powstańca z [[1863]] r. – Adama Bolesława Jabłkowskiego h. [[Wczele (herb szlachecki)|Wczele]], ur. w [[1837]] r. w Siedlątkowie, który zginął [[9 lutego]] [[1863]] r. koło [[Rudniki (powiat poddębicki)|Rudnik]] w walce z kozakami. W kruchcie wmurowano tablicę poświęconą jego pamięci. Zygmunt Kolumna (''Pamiątka dla rodzin polskich'', Kraków 1868, s. 90) tak pisze: ''Adam Bolesław Jabłkowski, lat 26, transportował wraz z kilkoma towarzyszami żywność. 9 II 1863 r. sam się zastrzelił napadnięty przez kozaków po uporczywej obronie. Ciało jego kozacy porzucili przy drodze do Rudnik''.
Linia 66:
 
=== Wiatrak ===
Stary, dziś już zdewastowany wiatrak – [[Koźlak (wiatrak)|koźlak]] jest budowlą drewnianą, wzniesioną w 2. połowie XIX w. w [[Zduńska Wola|Zduńskiej Woli]]. W obecne miejsce został przeniesiony w 1902 r. Wiatrak pracował do 1954 r. W 1964 zdjęto śmigi, a w 1982 zainstalowano silnik elektryczny do napędu mlewników walcowych.<ref>{{Cytuj stronę | url = http://biuro-tomaszewski.pl/wiatraki/indexsiedlatkow.html | tytuł = Wiatraki w woj. łódzkim - Siedlątków | nazwisko = Tomaszewski | imię = Filip | data dostępu = 2015-07-23}}</ref>.
 
=== Gródek rycerski ===
W Siedlątkowie zidentyfikowano obronną siedzibę rycerską z [[XIV wiek]]u, w której odkryto m.in. unikatowe hełm i zbroję (tzw. [[kirys]], wykonany przez [[kraków|krakowskiego]] płatnerza). Prace badawcze prowadzono w latach 1965–1966. Drewniana wieża na planie kwadratu o bokach długości 6 m była otoczona wałami i fosami. Prawdopodobnie została spalona w latach 80. XIV wieku, podczas wojny Grzymalitów z Nałęczami. Pozostałości gródka zostały zalane przez wody zalewu.<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.zamkilodzkie.pl/pliki/siedlatkow.htm | tytuł = Siedlątków - wieża na kopcu | nazwisko = Szwagrzak | imię = Tomasz | opublikowany = Zamki i Pałace województwa łódzkiego | data dostępu = 2015-07-23}}</ref>.
 
== Parafia ==
Kościół jest siedzibą parafii św. Marka Ewangelisty w Siedlątkowie. W jej skład wchodzą wsie: [[Nerki (województwo łódzkie)|Nerki]], [[Księża Wólka]], Siedlątków. Parafię utworzono w 1642 roku z części parafii Pęczniew, w 1882 roku stała się jej filią. Ponownie usamodzielniła się w 1958 roku.<ref name="dobra24.pl"/>.
 
Parafia liczy ok. 180 osób, co czyni ją najmniejszą parafią w Polsce. W latach dziewięćdziesiątych XX w. rozważano włączenie jej do [[Parafia Świętej Trójcy w Skęczniewie|parafii Skęczniew]] na zasadzie filii. Porzucono ten zamiar, kiedy probostwo objął w latach dziewięćdziesiątych ks. Grzegorz Czaja. Pozyskał sponsorów, którzy wyłożyli pieniądze na remont i renowację kościoła z jego zabytkami oraz plebanii.<ref name="niedziela.pl"/>.
 
{{Przypisy}}