Ania z Zielonego Wzgórza (powieść): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Polskie tłumaczenia powieści: Dodano notatkę o tłumaczeniu Pawła Beręsewicza
Linia 41:
Tłumaczenie samego tytułu powieści dokonane przez Rozalię Bernsteinową jest błędne, bowiem słowo ''gable'' zawarte w tytule książki oznacza spadzisty dach, nie zaś wzgórze. Kolejni tłumacze powielali ten błąd, gdyż tytuł „Ania z Zielonego Wzgórza” dobrze zadomowił się w polskiej kulturze<ref name=":1" />, a samo tłumaczenie Rozalii Bernsteinowej jest najbardziej znane polskim czytelnikom<ref>{{Cytuj |autor = Beata Kęczkowska |tytuł = Rozmowa z Agnieszką Kuc, tłumaczką „Ani z Zielonego Wzgórza” |czasopismo = Gazeta Wyborcza |data = 2003 |data dostępu = 2018-01-24 |url = http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34861,1604522.html}}</ref>. Rozalia Bernsteinowa chętnie stosowała strategię [[Egzotyzacja i udomowienie|udomowienia]], dostosowując swoje tłumaczenie do realiów Polski 1911 roku. Nazwa miejscowości ''White Sands'' została oddana jako „Białe Piaski”, słowo ''farm'' Bernsteinowa przetłumaczyła jako „dworek”, a sąsiadka Cuthbertów, Rachel Linde, w tłumaczeniu z 1911 występuje jako „Małgorzata Linde”<ref name=":1" />. Ciekawostką jest, że w trzech pierwszych wydaniach tłumaczenia „Ani z Zielonego Wzgórza” nazwisko samej tłumaczki było spolszczane i zapisywane jako Rozalia Bernsztejnowa<ref name=":0" />.
 
Kolejne przekłady powieści Montgomery ukazały się dopiero w latach 90. XX. Do roku 2018 powstało ich co najmniej jedenaście. Większość z nich jest ostro krytykowana za rażące błędy i niechlujne wykonanie<ref name=":1" />. Tłumaczenia „Ani z Zielonego Wzgórza”, poza Rozalią Bernsteinową, dokonali: Rafał Dawidowicz, Jan Jackowicz, Katarzyna Jakubiak, Dorota Kraśniewska-Durlik, Agnieszka Kuc, Ewa Łozińska-Małkiewicz, [[Przemysław Piekarski]], Joanna Sałaciak, Jolanta Ważbińska, Katarzyna Zawadzka, [[Paweł Beręsewicz]]<ref name=":1" /><ref>{{Cytuj |autor = Gosia Szczecin |tytuł = Półeczka z niebieskimi migdałami: Ania z Zielonego Wzgórza |data = poniedziałek, 18 marca 2013 |data dostępu = 2018-01-24 |opublikowany = Półeczka z niebieskimi migdałami |url = http://poleczkazmigdalami.blogspot.com/2013/03/ania-z-zielonego-wzgorza.html}}</ref>. Najbardziej przychylne recenzje spośród wymienionych zebrały najnowsze tłumaczenia dokonane przez Pawła Beręsewicza (wydane nakładem Wydawnictwa Skrzat w roku 2012)<ref>{{Cytuj |autor = Paweł Beręsewicz |tytuł = Ania z Zielonego Wzgórza |data = 2012 |miejsce = Kraków |wydawca = Wydawnictwo Skrzat}}</ref> i Agnieszkę Kuc (wydane nakładem Wydawnictwa Literackiego w roku 2006)<ref>{{Cytuj |autor = Agnieszka Kuc |tytuł = Ania z Zielonego Wzgórza |data = 2006 |isbn = 83-08-03901-4 |wydawca = Wydawnictwo Literackie}}</ref><ref name=":1" />. Agnieszka Kuc zrezygnowała z nadmiernego udomawiania tłumaczenia powieści i niektóre z nazw własnych pozostawiła niezmienione, np. Bright River zamiast „Jasnej Rzeki” Bernsteinowej<ref name=":2" />. Co więcej, Agnieszka Kuc krytykowała tłumaczenie Rozalii Bernsteinowej za jej niekonsekwencję i brak precyzji<ref name=":2" />.

Tłumaczenie Pawła Beręsewicza ocenia się jako „wierne oryginałowi”, bez niepotrzebnych skrótów, pełne „barwnych i bogatych opisów miejsc, życia codziennego”<ref>{{Cytuj |autor = Iwi Z. Nasz Książkowir |tytuł = Książkowir: Lucy Maud Montgomery - „Ania z Zielonego Wzgórza” |data = sobota, 30 sierpnia 2014 |data dostępu = 2018-01-24 |opublikowany = Książkowir |url = https://naszksiazkowir.blogspot.com/2014/08/lucy-maud-montgomery-ania-z-zielonego.html}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Esensja: ‹Ania z Zielonego Wzgórza› – Lucy Maud Montgomery |czasopismo = Esensja.pl |data dostępu = 2018-01-24 |url = https://esensja.pl/esensjopedia/obiekt.html?rodzaj_obiektu=2&idobiektu=14435}}</ref>. Paweł Beręsewicz, w odróżnieniu od Bernsteinowej, w większości nie spolszczał imion i nazwisk. Według tłumacza nie ma takiej potrzeby, gdyż akcja powieści toczy się w obcym dla polskich czytelników kontekście kulturowym, który stanowi atut książki. Według Beręsewicza „spolszczanie kontekstu powinno być ograniczone do minimum”. W związku z tym pozostawił on jedynie imiona Ani, Maryli i Mateusza w polskim brzmieniu, znanym z tłumaczenia Bernsteinowej.<ref>{{Cytuj |autor = Bernadeta Milewski |tytuł = Kierunek Avonlea: Wywiad |data = czwartek, 19 września 2013 |data dostępu = 2018-01-24 |opublikowany = Kierunek Avonlea |url = http://kierunekavonlea.blogspot.com/2013/09/wywiad.html}}</ref>
 
== Przypisy ==