Bernard Chrzanowski: Różnice pomiędzy wersjami

W latach 1894–1896 wydawał tygodnik „Przegląd Poznański”. Najwięcej aktywności poświęcał Związkowi Sokołów Wielkopolskich; był wiceprezesem (1893–1895) i prezesem (od 1895 do 1921), wizytował ośrodki emigracyjne w Westfalii i Nadrenii, organizował dokształcanie członków (zwłaszcza w dziedzinie historii). Wielokrotnie występował w imieniu Związku w procesach z władzami pruskimi. Był obrońcą w [[Strajk dzieci wrzesińskich|procesie dzieci wrzesińskich]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Bernard Chrzanowski | czasopismo = [[Głos Narodu]] Ilustrowany | wolumin = 12 | strony = 4 | data = 7 grudnia 1901 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/411720}}</ref>.

Od 1900 był członkiem [[Liga Narodowa|Ligi Narodowej]]<ref>Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887-1907), Londyn 1964, s. 572.</ref>. W latach 1901–1910 pełnił mandat deputowanego do parlamentu Rzeszy. Występował przeciwko polityce [[germanizacja|germanizacyjnej]] rządu. Niektóre z jego przemówień były w istocie wykładami historii Polski i dziejów jej kultury, przeplatanymi polskimi wierszami patriotycznymi, co pozwalało drukować je legalnie w polskiej prasie pod pozorem drukowania stenogramów posiedzeń Reichstagu<ref>Stanisław Gierszewski (red.), ''Pomorscy patroni ulic Trójmiasta'', Wydanie I, Ossolineum, Wrocław 1977, brak nr ISBN, s. 45-47</ref>. Działał w środowiskach [[Narodowa Demokracja|endeckich]], dla których pozyskał lidera mieszczańskiego ruchu ludowego [[Roman Szymański (dziennikarz)|Romana Szymańskiego]]. Od 1899 należał do tajnej Ligi Narodowej w Poznaniu, w ramach jej sekcji kulturalnej kierował akcją wydawania książeczek, obrazów historycznych, śpiewników i elementarzy, organizował także dla młodzieży pracującej wycieczki do Krakowa. Przy poznańskim Bazarze zorganizował w 1898 stałe Wykłady Ludowe im. [[Adam Mickiewicz|Mickiewicza]], kontynuowane później przez Towarzystwo Czytelni Ludowych. W latach 1909–1919 kierował [[Polskie Towarzystwo Demokratyczne|Towarzystwem Demokratyczno-Narodowym]] w Poznaniu. W 1913 włączył się w prace kierowanej przez [[Ludwik Mycielski (polityk)|Ludwika Mycielskiego]] Rady Narodowej, koordynującej działalność polską w zaborze pruskim; kładł nacisk na aktywizację działań Rady na tzw. kresach zaboru - Pomorzu, Warmii i Mazurach oraz Śląsku, jako na najbardziej zagrożonych germanizacją.

W latach 1900-1913 dokładnie zwiedził pomorskie wybrzeże Bałtyku oraz [[Kaszuby]], a w latach następnych podejmował intensywne działania celem popularyzacji tych ziem, jako integralnie polskich. Organizował prelekcje, odczyty, wieczornice kaszubskie, publikował artykuły (m.in. ''Kaszubskie wybrzeże nad Bałtykiem'', ''Nad polskim morzem''), a także wpadł na pomysł zorganizowania konkursu na napisanie popularnej historii Kaszub. Wpłynął na spopularyzowanie pieśni ''Hej żeglujże, żeglarzu''. Zainteresował wątkami kaszubskimi [[Stefan Żeromski|Stefana Żeromskiego]] i [[Tadeusz Miciński|Tadeusza Micińskiego]]. Poddał też pomysł uroczystych zaślubin z morzem generałowi [[Józef Haller|Józefowi Hallerowi]]. [[Stefan Papée]] nazwał go ''[[Tytus Chałubiński|Chałubińskim]] polskiego wybrzeża''<ref name=Lukom>[[Grzegorz Łukomski]], ''Myśl morska i zachodnia Bernarda Chrzanowskiego'', w: ''[[Kronika Miasta Poznania]]'', nr 3/1989, s.99-112, ISSN 0137-3552</ref>.