Lauda (region): Różnice pomiędzy wersjami

 

'''Lauda''' ([[język litewski|lit.]] ''Liaudė'') – region etnograficzno-historyczny położony na północ od [[Kowno|Kowna]], którego nazwa pochodzi od zajmującej centralne miejsce niewielkiej rzeczki [[Lauda (rzeka)|Laudy]], prawego dopływu [[Niewiaża|Niewiaży]]. Rozciągał się między [[Niemen|Niemnem]], [[Wilia (dopływ Niemna)|Wilią]] a rzeką [[Dubissa|Dubissą]], za którą zaczynała się etniczna [[Żmudź]] (historyczna i administracyjna granica Żmudzi przebiegała wzdłuż [[Niewiaża|Niewiaży]]). W szerokim znaczeniu (Lauda – Kowieńszczyzna) obejmowała około 6500 km².

 

== Lituanizacja ==

[[Plik:Mapa rozsiedlenia ludności polskiej na terenie Litwy w 1929.jpg|thumb|550px|Mapa zamieszkania ludności polskiej na terenie Litwy Środkowej]]

Obszar ten do drugiej wojny światowej zamieszkiwali Polacy, w głównej mierze potomkowie słynnej sienkiewiczowskiej szlachty laudańskiej ([[Potop (powieść)|Potop]], [[Henryk Sienkiewicz]]), którzy stanowili tu w 1920 r. 55% ogółu ludności. Na samej Laudzie właściwej, w parafiach (gminach) takich jak [[Kiejdany]], [[Wędziagoła]], [[Łopie]], [[Skorule]], [[Pacunele]] i [[Wodokty]] Polacy stanowili 80-90% wszystkich tutejszych mieszkańców, w położonych bardziej na południe od Laudy parafiach: [[Datnów]] (Dotnuva), [[Żejmy]], [[Janów (Litwa)|Janów]], [[Bopty]], [[Łobunów]] i [[Kowno]] 70-80%. Sytuację tę przypomina tutejsze powiedzenie o tym, że: „od Datnowa do Janowa wszędzie słychać polska mowa”. Nawet tendencyjny spis ludności przeprowadzony w 1916 r. przez Niemców okupujących Litwę, dążących do maksymalnego „ograniczenia” liczby ludności polskiej i faworyzujący Litwinów wykazał, że Polacy stanowili 34,5% mieszkańców samego Kowna (drugą grupę stanowili Żydzi, a trzecią Litwini)<ref>[http://www.kresy.pl/historia,miedzywojnie?zobacz/polacy-na-kowienszczyznie-w-okresie-miedzywojennym Polacy na Kowieńszczyźnie w okresie międzywojennym. – Kresy.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Według innych danych Polacy stanowili nawet 45% mieszkańców, Żydzi 30%, a Litwini 18%. W sumie językiem polskim posługiwało się około 80% mieszkańców miasta a ślady języka polskiego jeszcze długo utrzymywały się w litewskiej gwarze kowieńskiej.