Halina Elczewska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy |
m poprawa linków, drobne redakcyjne |
||
Linia 21:
== Życiorys ==
Urodziła się w spolonizowanej [[Żydzi|żydowskiej]] rodzinie, jako córka Maurycego i Franciszki Goldblumów. Ojciec był dyrektorem w firmie Markusa Kohna przy [[Ulica Łąkowa w Łodzi|ulicy Łąkowej]] 3/5. Tam też rodzina mieszkała przed II wojną światową<ref>''Księga adresowa miasta Łodzi i Województwa Łódzkiego (…). Rocznik 1937–1939'', Zarząd Miejski w Łodzi, Łódź 1937, s. 139, Dział II Wykaz mieszkańców m. Łodzi</ref>. Po ukończeniu gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej przy [[Aleja Tadeusza Kościuszki w Łodzi|alei Tadeusza Kościuszki]] 21 i zdaniu matury podjęła pracę w firmie ''Angielsko-Polskie Towarzystwo Handlowe'' przy alei Tadeusza Kościuszki 1.
Wybuch [[II wojna światowa|wojny]], zajęcie Łodzi przez [[Historia Łodzi pod okupacją niemiecką|Niemców]] we wrześniu i utworzenie [[Litzmannstadt Ghetto|getta]] spowodowały, że rodzina w końcu 1939 musiała opuścić swoje mieszkanie i przenieść się do getta. W getcie zamieszkali przy ulicy Brzezińskiej 39 (obecnie ten odcinek ulicy Brzezińskiej nosi nazwę Wojska Polskiego). Ojciec przez pewien czas pełnił w getcie funkcję kierownika poczty, ale został zwolniony, z powodu braku znajomości [[Jidysz|języka jidysz]].
Halina w getcie pracowała w Komisji Kontroli ([[Plac Kościelny w Łodzi|plac Kościelny]] 4) oraz w Urzędzie Pracy. Po zamążpójściu (1942) wraz z mężem Pinkusem Inzelsztajnem przeprowadziła się na ulicę Jakuba 10. Podczas likwidacji getta została 24 sierpnia 1944 wywieziona z całą rodziną do [[Obóz zagłady|obozu zagłady]] [[Auschwitz-Birkenau|Auschwitz]]<ref>[[Joanna Podolska]], ''Halina Elczewska – przeżyła i zaproponowała Łodzi Park Ocalałych'' [w:] „Gazeta Wyborcza – Łódź”, 20 sierpnia 2009</ref>. Tam zginął mąż, rodzice i młodsza siostra Inka. Ocalała tylko Halina i jej siostra Jadwiga oraz szwagier [[Arnold Mostowicz]]. Z Auschwitz została przewieziona 6 października 1944 do obozu [[Groß-Rosen|Gross Rosen]], a stamtąd do [[Wykaz podobozów Groß-Rosen|Halbstadt]], gdzie doczekała wyzwolenia 9 maja 1945.
Po 10 dniach przeniosła się do [[Mieroszów|Mieroszowa]] pod [[Wałbrzych]]em. Tam od razu rozpoczęła pracę jako wiceburmistrz. Siostra Jadwiga opiekowała się odnalezionym mężem Arnoldem Mostowiczem.
W 1946 przeniosły się z siostrą do [[Wrocław]]ia i tam pracowała w kilku instytucjach, z których za najważniejszą uważała funkcję dyrektora szkoły radców zakładowych, dla której wybudowano w 1950 specjalny budynek, pierwszy po wojnie nowy budynek we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku. We Wrocławiu wyszła ponownie za mąż za [[Maciej Elczewski|Macieja Elczewskiego]].
W latach 1951-1953 pracowała jako dyrektor oddziału [[RSW „Prasa”]]. W 1953 przeniosła się wraz z rodziną do Warszawy i tam pracowała w centrali RSW „Prasa”. Po śmierci męża w 1957 rozpoczęła pracę w [[Telewizja Polska|Telewizji Polskiej]] w dziale popularnonaukowym, i tam pracowała do 1969.
Linia 39:
W 2004 zgłosiła pomysł utworzenia w Łodzi [[Park Ocalałych w Łodzi|Park Ocalałych]] w którym ocaleli z Litzmannstadt Getto sadzą drzewka<ref>''Park ocalałych'' [w:] ''Żeby ten krzyk nie przeminął. Materiały z obchodów 60. Rocznicy Zagłady Litzmannstadt Getto 1944-2004'', Łódź 2005, Biblioteka Kroniki miasta Łodzi t. 1., s. 133 ISSN 1231-5354 </ref>. Ona posadziła pierwsze drzewko, oznaczone numerem „0”. Każde posadzone drzewko ma swój numer. Uroczyście wręczany jest stosowny certyfikat. Wzdłuż alei Parku Ocalałych na poboczu osadzone poziomo w ziemi są tabliczki z imieniem i nazwiskiem oraz numerem drzewka.
29 sierpnia 2012 w Parku Ocalałych wręczała wraz z innym ocalałym z Litzmannstadt Getto [[Jehuda Widawski|Yehudą Widawskim]] kolejne certyfikaty m.in. dla Hany Svirski (wówczas Ostern). Powstał wtedy reportaż fotograficzny. którego autorem jest [[Mirosław Zbigniew Wojalski]].
17 maja 2013 w Łodzi odebrała przyznaną przez [[Rada Miejska w Łodzi|Radę Miejską w Łodzi]] Odznakę „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”. Przy okazji pobytu w Łodzi odwiedziła swoje przedwojenne mieszkanie
Spoczęła na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym na Powązkach]]. Pogrzeb odbył się 9 grudnia 2013<ref>[http://www.centrumdialogu.com/pl/wydarzenia/1157-pogrzeb-haliny-elczewskiej Pogrzeb Haliny Elczewskiej]</ref>.
Linia 50:
== Bibliografia ==
* [http://topografie.pl/art-rozmowcy/art-elczewska_halina.html Halina Elczewska – autobiografia]
* MMW, ''Drzewka w parku Ocalałych'',
{{SORTUJ:Elczewska, Halina}}
[[Kategoria:Mieszkańcy getta łódzkiego]]
[[Kategoria:Polscy działacze społeczności żydowskiej]]
| |||