Żyrardów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
Linia 94:
Na początku okresu międzywojennego zakłady żyrardowskie przeszły pod zarząd państwa, zostały odbudowane i ponownie uruchomione. Żyrardów znów zaczął się rozwijać i do 1931 liczba mieszkańców osiągnęła stan sprzed [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Jednak po przejęciu w listopadzie 1923 zakładów przez konsorcjum francuskie fabryka zaczęła podupadać, zaczęło się zwiększać bezrobocie pogłębione dodatkowo przez [[wielki kryzys]] (od 1929). Ponieważ przeprowadzone kontrole wykazały liczne nadużycia, sprawa trafiła do sądu (tzw. ''[[afera żyrardowska]]'') i w 1936 fabryka została przekazana pod zarząd [[Państwowy Bank Rolny|Państwowego Banku Rolnego]].
 
Pod koniec lat 30. zelektryfikowano połączenie kolejowe Żyrardów-Warszawa (jako jedne z pierwszych w całej II RP). Z tego okresu pochodzi [[Modernizm (architektura)|modernistyczna]] wiata na peronie dworca kolejowego (podobne znajdują się na większości stacji między oboma miastami).
 
12 września 1939 do Żyrardowa wkroczyły wojska niemieckie. W 1939 w Żyrardowie mieścił się obóz przejściowy dla jeńców polskich. W dniach 1–9 lutego 1941 miało miejsce wysiedlenie Żydów z Żyrardowa do [[getto|getta]] w [[Warszawa|Warszawie]]. W 1942 wszyscy zostali wywiezieni do [[Obóz zagłady w Treblince|Treblinki]] i tam zamordowani. Na miejscowym [[kirkut|kirkucie]] znajduje się pomnik poświęcony pamięci żyrardowskich Żydów. W okresie okupacji na terenie Żyrardowa działały organizacje podziemne [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]]-[[Armia Krajowa|AK]] i [[Gwardia Ludowa|GL]]-[[Armia Ludowa|AL]] przeprowadzające wiele akcji zbrojnych i dywersyjnych, co spotykało się z akcjami odwetowymi ze strony niemieckiej. Akcje takie miały miejsce m.in. w sierpniu 1943 gdy po aresztowaniu 360 robotników część z nich została zabita w [[Międzyborów|Międzyborowie]] pod Żyrardowem, czy w październiku 1943, gdy pod murami zakładów Niemcy rozstrzelali 24 osoby. Od 1940 w mieście prowadzone były [[Tajne nauczanie|komplety tajnego nauczania]] na poziomie gimnazjalnym i licealnym, maturę wojenną zdało 40 osób. Żyrardów został wyzwolony 16 stycznia 1945.