Nadczłowiek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 9:
 
== Nietzsche ==
Preludium do Nietzscheańskiej teorii nadczłowieka staje się ogłoszenie przez [[Friedrich Nietzsche|Fryderyka Nietzschego]] śmierci boga w dziele zatytułowanym ''Wiedza Radosna''. Nietzsche wychodzi z założenia, że ludzie zabili starego boga ("[[Bóg nie żyje|Gott ist tot]]"), nie zdając sobie z tego sprawy. Bóg został zamordowany, właściwie "zgnił", a ludzie żyją sobie dalej tak samo, jak żyli. Wobec tego człowiek staje przed perspektywą nicości, poczucia bezcelowości i bezsensu istnienia. Wraca Nietzsche do tej koncepcji w najsłynniejszej chyba swojej książce - ''[[Tako rzecze Zaratustra]]''. Mędrzec Zaratustra idzie między ludzi, głosząc im śmierć boga i nadejście nadczłowieka. Nadczłowiek jest czymś, do czego powinno się dążyć przez pokonanie w sobie człowieka. Jest to naturalna konsekwencja "zmierzchu bożyszcz". Kiedy bowiem zabija się boga, trzeba sobie stworzyć nowego - na tym polega słabość człowieka. ''Człowiek jest czemś, co pokonanem być powinno. Cóżeście uczynili, aby go pokonać?'' (''[[Tako rzecze Zaratustra]]''). Nadczłowiek miałby być bogiem sam dla siebie. Szalony człowiek głosi w [[Wiedza Radosna|Wiedzy Radosnej]], iż ludzie zabili Boga. Z ust jego padają słowa: "Nie jestże wielkość tego czynu za wielka dla nas? Czyż nie musimy sami stać się bogami, by tylko zdawać się jego godnymi?"
Nietzscheański nadczłowiek jest obdarzony niezwykłą wolą mocy i nie ograniczają go normy moralne ustanowione przez społeczeństwo. [[Friedrich Nietzsche|Nietzscheański]] nadczłowiek ma prawo do działania, ponieważ ma wolę i śmiałość działania.
Nadczłowiek jest u Nietzschego "prawdziwą jednostką" przeciwstawioną "człowiekowi stadnemu", czyli człowiekowi uformowanemu przez społeczeństwo i przestrzegającego społecznych norm moralnych. Jako taki jest efektem połączenia procesów ewolucji biologicznej, która uformowała człowieka "społecznego", oraz procesu rozwoju duchowego, który powołuje do życia: człowieka - jednostkę<ref>Wiktor Werner, ''Historyczność kultury. W poszukiwaniu myślowego fundamentu współczesnej historiografii'', Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009, s. 35 - 37</ref>.
 
== Pan-Europa i ''Herrenvolk'' ==
Linia 18:
 
== Rasa "nadludzi" ==
Idea ''nadczłowieka'' w interpretacji nazistowskiej uzyskała wymowę biologiczną, stało się tak za sprawą [[Houston Stewart Chamberlain|Houstona Stewarta Chamberlaina]] i jego pracy ''Die Grundlagen des neunzehnten Jahrhunderts'' (1912). Praca Chamberlaina opisuje powszechne dzieje [[cywilizacja|cywilizacji]], posługując się [[darwinizm|darwinowskimi]], naturalistycznymi pojęciami takimi jak [[rasa]] (Rasse), w tym „czysta” (rein) i „mieszana” rasa, wreszcie charakterystyczny dla „czystej rasy” typ antropomorficzny wąskoczaszkowy (Dolichocephal-Typus) i odpowiadający rasom „mieszanym” szerokoczaszkowy (Brachycephal-Typus). Naturalistyczny, biologizujący aparat pojęciowy nakłada się na kategorię nadczłowieka zaczerpniętą z [[romantyzm|romantycznej]] [[historiografia|historiografii]] i [[modernizm (sztuka)|neoromantycznej]] filozofii (Nietzsche). Cechą charakterystyczną jest stwierdzenie o prawie ''nadczłowieka'', który znajduje się w liczebnej "mniejszości" do przeciwstawienia się siłą ilościowej przewadze "podludzi"<ref>Wiktor Werner, Od „małpiego procesu” do mechanizmów władzy. Metafora „mniejszości” jako narzędzie ideologizacji świata. [w:] Marek Troszyński, Dorota Mroczkowska [red.] Raport mniejszości. Głosy spoza dyskursu dominującego, Bogucki Wydawnictwo Naukowe Poznań 2004, s. 127-137[http://www.scribd.com/doc/23843632/Wiktor-Werner-Od-%E2%80%9Ema%C5%82piego-procesu%E2%80%9D-do-mechanizmow-w%C5%82adzy]</ref>.
 
== Zobacz też ==