Wikipedia

Mamut włochaty: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 760 edycji
m Redukuję wywołanie Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek
Nie podano opisu zmian
Linia 22:
'''Mamut włochaty, mamut właściwy, wielki''' (''Mammuthus primigenius'') – [[wymieranie|wymarły]] [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[trąbowce|trąbowca]]. Był jedynym gatunkiem [[mamut]]a, który miał gęstą [[sierść]]. Wywodził się od wcześniejszego [[mamut stepowy|mamuta stepowego]] (''Mammuthus trogontherii''). Pojawił się ok. 250 tysięcy lat temu<ref>Strona American Museum of Natural History[http://www.amnh.org/science/biodiversity/extinction/Resources/Bestiary/Proboscidea.html#WoollyMammoth]</ref><ref>{{Cytuj książkę |imię=A. |nazwisko=Lister |imię2=P. |nazwisko2=Bahn |tytuł=Mammoths |wydawca=Macmillan |rok=1994 str. 26}}</ref> i szybko rozprzestrzenił w [[Europa|Europie]] i [[Azja|Azji]], potem również w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]]. Na tereny Północnej Ameryki gatunek ten wkroczył stosunkowo późno, zaledwie ok. 100 tysięcy lat temu i zasiedlił jedynie najbardziej na północ wysunięte tereny stepowe.
 
Mamuty włochate były wyłącznie [[Fitofag|roślinożerne]], żywiły się głównie roślinami stepowymi, przede wszystkim różnymi gatunkami [[wiechlinowate|traw]]. W mniejszym stopniu na ich pożywienie składały się różnego rodzaju zioła, roślinność krzewiasta i drzewiasta, oraz prawdopodobnie także mchy i porosty. Pożywienie zrywały chwytną trąbą i rozcierały je dużymi trzonowcami. [[siekacz|Ciosy]] mamutów osiągały do 5 metrów długości i służyły do odkopywania roślin spod śniegu podczas zimy.mamutó
 
Mamut włochaty osiągał rozmiary lekko przewyższające dzisiejszego [[słoń indyjski|słonia indyjskiego]] (''Elephas maximus''), który jest jego najbliższym żyjącym krewniakiem. Miał 2,75 do 3,4 m wysokości i 4 do 6 ton masy<ref>{{Cytuj książkę |imię=A. |nazwisko=Lister |imię2=P. |nazwisko2=Bahn |tytuł=Mammoths |wydawca=Macmillan |rok=1994}}</ref>. Prawdopodobnie miał system społeczny taki jak u słoni, w stadzie trzon stanowiły samice z młodymi, przewodzone przez najstarszą i najbardziej doświadczoną samicę. Młode samce w wieku kilkunastu lat najprawdopodobniejrawdopodobniej opuszczały rodzinne stado i łączyły się w niewielkie grupy. Stare samce zapewne prowadziły samotniczy tryb życia. Młode [[cielę]]ta mogły padać ofiarą dużych drapieżników takich jak: wilki, hieny i lwy. Dorosłe okazy zapewne nie miały innych wrogów poza człowiekiem.
 
Znaleziono bardzo wiele szczątków mamutów włochatych ze śladami użytkowania przez człowieka. Odkryto nawet pozostałości domostw zbudowanych w całości z kości mamucich. Kość mamucia stanowiła materiał do produkcji różnorodnych [[artefakt (archeologia)|artefaktów]]: broni, narzędzi, przedmiotów kultowych. Mamut włochaty był jednym z najczęściej przedstawianych zwierząt w [[malarstwo jaskiniowe|sztuce naskalnej]]. Gatunek ten przetrwał do końca [[plejstocen]]u. W Europie wymarł ok. 13 tysięcy lat temu, na [[Syberia|Syberii]] prawdopodobnie ok. 10 tysięcy lat temu, a w Ameryce Północnej nie wcześniej niż 10,5 tysiąca lat temu<ref name=pnas09>{{Cytuj pismo |autor=James Haile, Duane G. Froese, Ross D. E. MacPhee, Richard G. Roberts, Lee J. Arnold, Alberto V. Reyes, Morten Rasmussen, Rasmus Nielsen, Barry W. Brook, Simon Robinson, Martina Demuro, M. Thomas P. Gilbert, Kasper Munch, Jeremy J. Austin, Alan Cooper, Ian Barnes, Per Möller i Eske Willerslev |tytuł=Ancient DNA reveals late survival of mammoth and horse in interior Alaska |czasopismo=Proceedings of the National Academy of Sciences |wolumin=106 |wydanie=52 |strony=22352–22357 |rok=2009 |doi=10.1073/pnas.0912510106 |język=en}}</ref>.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Mamut_włochaty”