Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kemot696 (dyskusja | edycje)
Kemot696 (dyskusja | edycje)
ten dział był nie tylko o prześladowaniach i minus zbędne
Linia 125:
Jedyną legalną formą protestu stały się uroczystości religijne. Ksiądz [[Jerzy Popiełuszko]], związany z „Solidarnością” od sierpnia 1980, odprawiał w [[Warszawa|Warszawie]] ''Msze za Ojczyznę'', w których otwarcie krytykował komunistyczne władze.
 
=== PoczątkiPodziemna podziemnej SolidarnościSolidarność ===
[[Plik:Berta with antenna.jpg|thumb|Berta – nadajnik podziemnego [[Radio „Solidarność”|Radia Solidarność]]. Nadajnik nadający w paśmie telewizyjnym. Zagłuszał oryginalny sygnał transmitowany przez TVP (tylko fonię) zastępując go transmisją audycji Radia Solidarność]]
22 kwietnia 1982 [[Zbigniew Bujak]], [[Bogdan Lis]], [[Władysław Frasyniuk]], [[Władysław Hardek]] powołali [[Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność”|Tymczasową Komisję Koordynacyjną NSZZ „Solidarność”]], która miała służyć podziemnemu działaniu Solidarności. Działacze byli cały czas ścigani przez SB i musieli się ukrywać. Zdelegalizowany związek znów zaczął organizować Polaków walczących o wolność. Efektem konspiracyjnej pracy było zorganizowanie 1 maja 1982 pochodów robotniczych symbolizujących opór wobec oficjalnych uroczystości partyjnych. W [[Gdańsk]]u protestowało kilkadziesiąt tysięcy osób. Podczas zakazanego przez władze PRL święta [[Konstytucja 3 maja|Konstytucji 3 Maja]] ponownie doszło do protestów. Zostały one brutalnie rozpędzone przez ZOMO.
Linia 137:
Podobnie jak w czasach działalności [[Armia Krajowa|AK]] jednym z symboli podziemnej walki były malowane na murach hasła i znaki, druk potajemnie kolportowanych pism i ulotek, nadawanie (przede wszystkim w Warszawie) krótkich audycji podziemnego radia; jak podczas okupacji niemieckiej działało tajne nauczanie w postaci tzw. „latających uniwersytetów”.
 
=== Represje SB ===
[[Plik:Powielacz Rex-Rotary 1050.JPG|thumb|[[Powielacz]] Rex-Rotary 1050 produkcji duńskiej. Został zniszczony podczas aresztowań dokonanych przez MO i [[Służba Bezpieczeństwa (PRL)|SB]] w grudniu 1987 lub 1988 roku. Należał do Solidarności Walczącej Trójmiasto]]
{{Osobny artykuł|Służba Bezpieczeństwa (PRL)#Upadek PRL i ostatnie lata działalności SB}}
22 lipca 1983 zniesiono stan wojenny. Rok wcześniej, w centrali [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych PRL|MSW]] powołano [[Biuro Studiów SB]] – specjalną komórkę, której zadaniem była koordynacja działań resortu przeciwko solidarnościowej opozycji w skali ogólnopolskiej. Na mocy amnestii wielu działaczy Solidarności odzyskało wolność, ale represje nie ustawały.
 
W 1983 powstały nowe związki zawodowe, a w listopadzie 1984 powołano [[Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych]], którego szeregi szybko osiągnęły niemal 5 milionów członków. W tym czasie podziemna opozycja liczyła nie więcej niż 24 tys. aktywistów i sympatyków<ref>Krzysztof Wasilewski, ''Przedwczesna próba kompromisu'', „Przegląd” 2–8 stycznia 2017 r.</ref>.
 
{{fakt|data=2015-01|5 grudnia 1983 r. [[Osobowe źródło informacji#Tajny współpracownik (TW)|agenci]] [[Służba Bezpieczeństwa (PRL)|SB]] pobili więźniów w [[Barczew]]ie (m.in. [[Władysław Frasyniuk|Władysława Frasyniuka]]), a niektórych polewano wodą na mrozie.}}
Linia 160 ⟶ 161:
=== Pieriestrojka ===
{{Osobny artykuł|Pieriestrojka}}
10 listopada 1982 zmarł Leonid Breżniew. Władzę w ZSRR przejął po nim, należący do tego samego pokolenia i reprezentujący ten sam styl sprawowania władzy, [[Jurij Andropow]], a po jego rychłej śmierci [[Konstantin Czernienko]], którego rządy były równie krótkie i które również nie zmieniły kursu polityki imperium. Dopiero 11 marca 1985 po śmierci Czernienki władzę przejął należący do młodszego pokolenia działaczy komunistycznych [[Michaił Gorbaczow]]. Kryzys ekonomiczny w ZSRR zmusił nowe władze do podjęcia reform. Gorbaczow zapoczątkował odwilż w obozie socjalistycznym. Ogłosił program przebudowy ustroju ZSRR, co poskutkowało poluzowaniem polityki wewnętrznej także w Polsce.
 
Rok11 późniejwrześnia w1986 lipcuwładze rozpoczęłoogłosiły się w Polsce zwalnianie więźniów politycznych, a 11 września 1986amnestię; wypuszczono m.in. Borusewicza, Lisa i Bujaka. Wolność odzyskało 225 więźniów politycznych. 30 września Lech Wałęsa powołał pierwszą od początku stanu wojennego jawną strukturę Solidarności – [[Tymczasowa Rada NSZZ Solidarność|Tymczasową Radę NSZZ „Solidarność”]] w składzie: Bogdan Borusewicz, Zbigniew Bujak, Władysław Frasyniuk, Tadeusz Jedynak, Bogdan Lis, Janusz Pałubicki i Józef Pinior. Ujawniły się lokalne struktury związku w wielu województwach i zakładach pracy. 25 października 1987 na wspólnym posiedzeniu działacze powołali [[Krajowa Komisja Wykonawcza NSZZ Solidarność|Krajową Komisję Wykonawczą NSZZ „Solidarność”]].
 
Działacze bardziej radykalnych ugrupowań opozycyjnych ciągle byli prześladowani przez SB. Zarysował się wyraźny podział na działaczy „S” skupionych wokół Wałęsy, którzy chcieli ugody z władzami oraz innych dążących do antykomunistycznej rewolucji.