Zamek w Kwidzynie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienie |
|||
Linia 38:
Obecnie istniejący zamek jest drugim w kolejności chronologicznej. Pierwszy, zwany z''amkiem biskupim'' lub ''Starym Zameczkiem'' (niem. Altschlösschen), zbudowany został przez [[Zakon krzyżacki|Krzyżaków]]. Zamek ten zlokalizowano najprawdopodobniej w miejscu wcześniejszego pruskiego grodu [[Kwidzyn|Kwedis (Quidin]]<ref name=":0">{{Cytuj|autor=Herrmann Ch., Liguz J., Sadkowski P.,|tytuł=Zamek kapituły pomezańskiej w Kwidzynie|czasopismo=Krople Historii|data=2010|wolumin=18|s=2}}</ref>[[Kwidzyn|)]] o okolicy dzisiejszej ul. Starozamkowej w [[Kwidzyn]]ie.
Pozostałości zamku biskupiego były obiektem badań archeologicznych prowadzonych ok. 1930 roku przez [[Waldemar Heym|Waldemara Heym]]. Dzięki temu opracowaniu znany jest ogólny zarys budowli posiadającej pierwotnie dwa skrzydła (południowe i wschodnie) ustawione względem siebie pod kątem prostym. Budowla
== Zamek Kapituły Pomezańskiej ==
Linia 45:
Na mocy ustaleń drugiego pokoju toruńskiego Kwidzyn, wraz z dominium biskupim, przyznany został [[Zakon krzyżacki|Zakonowi Krzyżackiemu]]. Biskupstwo pomezańskie zostało dożywotnio oddane polskiemu biskupowi chełmińskiemu [[Wincenty Kiełbasa|Wincentemu Kiełbasie]]. Po jego śmierci Zakon podjął próbę obsady biskupstwa pomezańskiego, mając poparcie ze strony kapituły katedralnej. Doprowadziło to interwencji wojsk polskich na terenach należących do biskupstwa pomezańskiego i warmińskiego - konflikt określany jako [[Wojna popia|Wojna Księża]]. W 1478 roku wojska polskie zdobyły [[Kwidzyn]]. Mieszczanie schronili się w zamku kapituły i podpalili miasto. W trakcie działań wojennych zamek został poważnie uszkodzony – podczas prac remontowych przeprowadzonych w roku 1487, rozebrano uszkodzone wieże narożne.
W roku 1520 w wyniku kolejnych działań wojennych, wojska polskie zniszczyły całkowicie zamek biskupi i najprawdopodobniej uszkodziły zamek kapituły. W roku 1526 biskupi pomezańscy przeszli na protestantyzm. W latach 30 XVI wieku pierwszy biskup protestancki [[Paulus Speratus]], przeprowadził na własny koszt remont zamku kapitulnego. Po jego śmierci, w roku 1551 zamek został przejęty przez urzędników księcia [[Albrecht Hohenzollern (1490–1568)|Albrechta Hohenzollerna]], stając się budynkiem rządowym i rezydencją, w której
W roku 1728 skrzydło południowe zamku zostało przekształcone w magazyn spożywczy dla garnizonu wojskowego. Po pierwszym rozbiorze Polski zamek stał się siedzibą sądu. W związku ze zmianą funkcji, przeprowadzono konieczne prace adaptacyjne. W salach I piętra wprowadzono podział na szereg małych pomieszczeń. Rozebrano częściowo zachodni krużganek, budując schody prowadzące z dziedzińca na I piętro. Część zamku zaadaptowano na cele więzienne. W roku 1798 podjęto decyzję o rozbiórce dwóch skrzydeł zamkowych: wschodniego i najbardziej reprezentacyjnego południowego, by z pozyskanego materiału wybudować osobny budynek.
Linia 51:
Po roku 1854, na mocy rozporządzenia króla [[Fryderyk Wilhelm IV Pruski|Fryderyka Wilhelma IV]] zaprzestano dewastacji zamku i rozpoczęto prace rekonstrukcyjne. Ich najistotniejszy etap przeprowadzono w roku 1874, pod kierunkiem [[Gustav Reichert|Gustava Reichert]]<nowiki/>a. W rezultacie odbudowano wieże narożne, zrekonstruowano sklepienia w pomieszczeniach pierwszego piętra skrzydła północnego i uzupełniono detal architektoniczny.
Zamek pełnił funkcje sądu i więzienia do roku 1935. W roku 1936 po przeprowadzeniu szeregu prac adaptacyjnych, zamek stał się siedzibą hitlerowskiej szkoły [[Hitlerjugend]] HJ-Ostlandführerschule
W grudniu 1949 roku zamek został przejęty przez [[Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego|Ministerstwo Kultury i Sztuki]].
Linia 60:
Zamek na przestrzeni dziejów był wielokrotnie przebudowywany, w zależności od różnych czynników był rozbudowywany i częściowo rozbierany. W czasie swego największego rozwoju (między XVI a XIX wiekiem) stanowił on czteroskrzydłowy, regularny kompleks z [[krużganek|krużgankowym]] dziedzińcem wewnętrznym. W narożach rozbudowano regularne czteroboczne wieże, zwieńczone strzelistymi czterospadowymi dachami. Wyjątkiem pozostała wysoka (59 m) wieża znajdująca się w południowo-wschodnim narożu. W 1798 roku zamek został częściowo rozebrany przez władze pruskie. W ramach prac rozebrane zostały skrzydła: wschodnie (przylegające do katedry) i reprezentacyjne skrzydło południowe (znajdujące się od strony starego miasta), w którym znajdował się między innymi [[refektarz]] biskupi. Od tego czasu zamek stracił swą zamkniętą, regularną formę. Materiał pozyskany w trakcie rozbiórki posłużył do budowy gmachu [http://kwidzynopedia.pl/index.php?title=S%C4%85d_Ziemski Sądu Ziemskiego w Kwidzynie], który powstał w latach 1798-1800 i stoi obecnie przy ul. Braterstwa Narodów 59.
Charakterystycznym elementem zamku jest największa na terenie [[Zakon krzyżacki|państwa krzyżackiego]] wieża sanitarno-obronna - [[gdanisko]] - usytuowana w odległości 55 metrów od zachodniego skrzydła zamku na najniższych terasach doliny wiślanej. Gdanisko jest połączone z głównym korpusem zamku najdłuższym na świecie gankiem wspartym na pięciu wysokich arkadach o wysokości kilkunastu metrów. Od północy znajduje się wieża studzienna połączona dwiema [[Arkady|arkadami]] z zamkiem, potocznie nazywana małym gdaniskiem.
== Zobacz też ==
| |||