Rembert Dodoens: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawiam listy punktowane
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam linki wewnętrzne i wykonuje drobne zmiany typograficzne i techniczne.
Linia 1:
[[Plik:Rembert Dodoens.jpg|thumb|right|200px|Rembert Dodoens]]
'''Rembert Dodoens''' (też: Rembert van Joenckema, Rembert Dodonée, łac. Rembertus Dodonaeus). Urodzony 29 czerwca [[1517]] r. w [[Mechelen]] (fr. Malines) w ówczesnej [[Flandria (region)|Flandrii]], zmarł 10 marca [[1585]] r. w [[Lejda|Lejdzie]]. Lekarz, herbarysta i [[botanika|botanik]] [[Flandria (region)|flamandzki]], jeden z czołowych europejskich [[Naturaliści|naturalistów]] okresu [[Odrodzenie|Odrodzenia]].
 
Dodoens studiował medycynę na słynnym flamandzkim Katholieke Universiteit w [[Leuven]] – najstarszym uniwersytecie katolickim na świecie i jednocześnie najstarszym w krajach dzisiejszego [[Beneluks]]u. Po ukończeniu studiów i uzyskaniu w [[1535]] r. tytułu doktora dużo podróżował po Europie i uzupełniał wykształcenie na uniwersytetach we Francji, Włoszech i Niemczech. W [[1574]] r. dzięki poparciu swego przyjaciela [[Charles de L'ÉcluseL’Écluse|Kluzjusza]] uzyskał stanowisko nadwornego medyka na dworze cesarza [[Maksymilian II Habsburg|Maksymiliana II]] w [[Wiedeń|Wiedniu]]. W odróżnieniu od Kluzjusza, utrzymał to stanowisko również za czasów następnego cesarza, [[Rudolf II Habsburg|Rudolfa II]]. Następnie, po pobytach w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]] i [[Antwerpia|Antwerpii]], w [[1582]] r. objął katedrę medycyny na uniwersytecie w [[Lejda|Lejdzie]], którą piastował aż do śmierci.
'''Rembert Dodoens''' (też: Rembert van Joenckema, Rembert Dodonée, łac. Rembertus Dodonaeus). Urodzony 29 czerwca [[1517]] r. w [[Mechelen]] (fr. Malines) w ówczesnej [[Flandria (region)|Flandrii]], zmarł 10 marca [[1585]] r. w [[Lejda|Lejdzie]]. Lekarz, herbarysta i [[botanika|botanik]] [[Flandria (region)|flamandzki]], jeden z czołowych europejskich [[Naturaliści|naturalistów]] okresu [[Odrodzenie|Odrodzenia]].
 
Dodoens studiował medycynę na słynnym flamandzkim Katholieke Universiteit w [[Leuven]] – najstarszym uniwersytecie katolickim na świecie i jednocześnie najstarszym w krajach dzisiejszego [[Beneluks]]u. Po ukończeniu studiów i uzyskaniu w [[1535]] r. tytułu doktora dużo podróżował po Europie i uzupełniał wykształcenie na uniwersytetach we Francji, Włoszech i Niemczech. W [[1574]] r. dzięki poparciu swego przyjaciela [[Charles de L'Écluse|Kluzjusza]] uzyskał stanowisko nadwornego medyka na dworze cesarza [[Maksymilian II Habsburg|Maksymiliana II]] w [[Wiedeń|Wiedniu]]. W odróżnieniu od Kluzjusza, utrzymał to stanowisko również za czasów następnego cesarza, [[Rudolf II Habsburg|Rudolfa II]]. Następnie, po pobytach w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]] i [[Antwerpia|Antwerpii]], w [[1582]] r. objął katedrę medycyny na uniwersytecie w [[Lejda|Lejdzie]], którą piastował aż do śmierci.
 
Zainteresowanie Dodoensa botaniką, jak u prawie wszystkich XVI-wiecznych [[Naturaliści|naturalistów]], miało swe podłoże w medycynie i użytkowym stosowaniu ziół do celów medycznych. Dlatego pierwszymi publikacjami Dodoensa były zielniki z wykazami gatunków roślin stosowanych w ówczesnym [[ziołolecznictwo|ziołolecznictwie]]. Najważniejszym dziełem uczonego był wielki atlas botaniczny wydany w języku niderlandzkim pt. ''Cruijdeboeck'' (lub ''Cruydeboeck'') w [[1554]] r., jako ''Cruydt-boeck'' wznawiany jeszcze następnie w latach [[1618]] i [[1644]]. Dodoens wykorzystał w nim plansze z dzieła [[Leonhart Fuchs|Leonharta Fuchsa]], uzupełnione szeregiem nowych rycin. Krótko po wydaniu flamandzkim wyszła również francuska wersja dzieła pt. ''Histoire des plantes'' w tłumaczeniu zaprzyjaźnionego z autorem Kluzjusza. Jako ciekawostkę warto podać, że Dodoens był tu m. in. autorem pierwszego opisu i zupełnie poprawnego rysunku owadożernej [[rosiczka|rosiczki]] (''Drosera'' L.).
 
W [[1583]] r. wyszły drukiem ''Pemptades'' - dzieło podsumowujące wszystkie dotychczasowe prace Dodoensa. Opisy roślin mają tu już charakter zdecydowanie bardziej botaniczny niż medyczny. Ponieważ jednak Dodoens (co było w owych czasach prawie regułą) obficie czerpał z dzieł innych botaników, w tym m. in. wspominanego już Kluzjusza i [[Mathias de l'Obell’Obel|Lobeliusa]], trudno dziś określić dokładnie, które ustalenia i poglądy są należą do niego, a które do innych cytowanych tu autorów.
 
Warto zauważyć, że ''Cruijdeboeck'' Dodoensa był jednym z najważniejszych europejskich dzieł przyrodniczych, które dotarły da [[Japonia|Japonii]]. Od pojawienia się tam książki na przełomie XVII i XVIII w. do jej całkowitego przetłumaczenia na [[język japoński]] w [[1823]] r. upłynęło wprawdzie ponad sto lat, tym nie mniej zainspirowała ona znacząco rozwój japońskiego [[zielarstwo|zielarstwa]] (herbarystyki) i [[ziołolecznictwo|ziołolecznictwa]], dotąd ukierunkowanych jedynie na doświadczenia chińskie. Wpłynęła również na rozwój [[botanika|nauk botanicznych]] w ogóle, w tym na tworzenie [[ogród botaniczny|ogrodów botanicznych]].
Linia 48 ⟶ 47:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Dodoens, Rembert}}
[[Kategoria:Flamandzcy lekarze]]
[[Kategoria:Botanicy]]