Robert E. Lee: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
KJS63 (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
KJS63 (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 33:
 
=== Młodość i początki kariery wojskowej ===
Robert Edward Lee urodził się w [[Stratford Hall Plantation]] w [[Hrabstwo Westmoreland (Wirginia)|hrabstwie Westmoreland]] w stanie Wirginia jako syn [[Generał major|generała majora]] [[Henry Lee III|Henry’ego Lee]], oficera [[Armia Kontynentalna|Armii Kontynentalnej]] i uczestnika [[wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych]] oraz jego drugiej żony [[Anne Hill Carter Lee|Anne Hill Carter]] (1773–1829)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Lee, Robert E. (1807–1870) |data = |data dostępu = 2018-07-14 |opublikowany = www.encyclopediavirginia.org |url = https://www.encyclopediavirginia.org/Lee_Robert_Edward_1807-1870 |język = en}}</ref>.

W Naukęmarcu pobierał1824 wLee otrzymał nominację do [[West Point|akademii wojskowej w West Point]], ale ze względu na dużą liczbę przyjmowanych kadetów musiałby poczekać rok, aby rozpocząć tam studia. UkończyłAkademię Lee ukończył z drugim najlepszym wynikiem naw roku.swoim Następnieroczniku otrzymałw stopieństopniu młodszego porucznika[[Podporucznik|podporucznika]] w [[wojskaKorpus inżynieryjneInżynieryjny Armii Stanów Zjednoczonych|wojskachKorpusie inżynieryjnychInżynieryjnym Armii Stanów Zjednoczonych]]. Będąc w stopniu podporucznika, otrzymał nadzór nad budową [[Fort Pulaski|Fortu Pułaski]] w [[Savannah (Georgia)|Savannah]], funkcję tę sprawował przez 17 miesięcy. Pełny stopień porucznika otrzymał w 1836 roku. Na kapitana awansował w 1838. Odznaczył się w [[wojna amerykańsko-meksykańska|wojnie amerykańsko-meksykańskiej]]. Został ranny przy [[bitwa pod Chapultepec|szturmie twierdzy w Chapultepec]] w roku 1847. Za swoją służbę otrzymał kolejny awans na superintendenta West Point, a następnie na pułkownika [[jazda|kawalerii]]<ref>C. Hearn i inni, s.104.</ref>. W październiku 1859 stłumił powstanie [[John Brown|Johna Browna]]<ref>[http://www.archives.gov/historical-docs/todays-doc/?dod-date=1018 ''Robert E. Lee’s demand for the surrender of John Brown and his party, October 18, 1859'']</ref>. Zarządzał wydziałem ds. [[Teksas]]u w 1860 roku. Na początku następnego roku został wezwany do Waszyngtonu w obliczu zbliżającej się wojny. Prezydent [[Abraham Lincoln]] zaproponował mu dowództwo sił Unii, ale Lee odmówił. 20 kwietnia, a więc 3 dni po wystąpieniu jego rodzinnego stanu (Wirginii) z Unii, wystąpił również z armii Stanów Zjednoczonych (Unii).
 
23 kwietnia został głównodowodzącym armii i floty Wirginii i objął pod swą komendę Armię Północnej Wirginii. Przez rok był doradcą wojskowym [[Prezydent Skonfederowanych Stanów Ameryki|prezydenta]] [[Skonfederowane Stany Ameryki|CSA]] [[Jefferson Davis|Jeffersona Davisa]]. W lutym 1865 został wodzem naczelnym wszystkich sił wojskowych Konfederacji. Dwa miesiące później był zmuszony poddać się gen. [[Ulysses Grant|Ulyssesowi S. Grantowi]] w miejscowości [[Appomattox Court House]], co stanowiło zakończenie długotrwałych zmagań Północy i Południa. Najważniejsze bitwy, w których dowodził, to [[Bitwy siedmiodniowe|bitwa siedmiodniowa]], [[bitwa nad Antietam]], [[II bitwa nad Bull Run]], [[I bitwa pod Fredericksburgiem|Fredericksburg]], [[Bitwa pod Chancellorsville|Chancellorsville]], [[bitwa pod Gettysburgiem]], Wilderness, Spotsylvania, Cold Harbour i Petersburg (oblężenie)<ref name=Hearn>C. Hearn i inni, s.108.</ref>. Pod koniec wojny z powodzeniem (podobnie jak gen. J.E. Johnston) wprowadził taktykę umocnień polowych i walki w okopach, dzięki czemu przez wiele miesięcy blokował armię Granta oblegającą Petersburg. Będąc jednym z najwyższych dowódców Konfederacji, nie odsuwał od walki swych synów: W.H.F. Lee, Robina R. Lee – dowódców kawalerii.
 
Geniusz wojskowy Lee uległ przewadze zasobów ludzkich i przemysłowych, które posiadała Unia. Prowadzone przez niego kampanie są przedmiotem badań we wszystkich akademiach wojskowych jako modelowa [[strategia (sztuka wojenna)|strategia]] i [[taktyka]]. Miał zdolność przewidywania ruchów swoich przeciwników i wykorzystywania ich słabości. Wykorzystywał umiejętnie linie zaopatrzeniowe wewnątrz własnego terytorium, jednocześnie osłaniając je frontem zwróconym na wrogie stanowiska. Dzięki temu jego posiłki, transport mogły docierać do punktu przeznaczenia najkrótszymi drogami. Mistrzowsko posługiwał się umocnieniami polowymi, ale też i prowadził działania manewrowe. Jego taktyka polegała na związaniu sił przeciwnika małymi oddziałami ukrytymi za umocnieniami, gdy główne siły próbowały oskrzydlić przeciwnika albo atakować jego mniejsze oddziały. Tym sposobem walki wyprzedzał swoje czasy o wiele lat — strategia ta została w pełni zastosowana dopiero w XX wieku. Wiele zawdzięczał także swym utalentowanym podkomendnym: [[Thomas Jackson|Thomasowi „Stonewall” Jacksonowi]], [[James Longstreet|Jamesowi L. Longstreetowi]] czy A.P. Hillowi<ref name=Hearn/>.
 
== Awanse ==
[[United States Army|Armia Stanów Zjednoczonych]]:
 
* [[podporucznik]] – 1 lipca 1829
* [[porucznik]] – 21 września 1836
* [[Kapitan (ranga)|kapitan]] – 7 sierpnia 1838
* [[brevet]] [[major]]<ref>Brevetowany za zasługi w bitwie pod Cerro Gordo.</ref> – 18 kwietnia 1847
* [[brevet]] [[podpułkownik]]<ref>Za zasługi okazane w bitwach pod [[Bitwa pod Contreras|Contreras]] i [[Bitwa pod Churubusco|Churubusco]].</ref> – 20 sierpnia 1847
* [[brevet]] [[pułkownik]]<ref>Po [[Bitwa pod Chapultepec|bitwie pod Chapultepec]].</ref> – 13 września 1847
* [[podpułkownik]] - 3 marca 1855
* [[pułkownik]] – 16 marca 1861
 
[[Armia Stanów Skonfederowanych|Armia Skonfederowanych Stanów Zjednoczonych]]:
 
* [[generał brygady]] – 14 maja 1861
* [[generał]] – 14 czerwca 1861
 
23 stycznia 1865 mianowany został głównodowodzącym Armii Konfederacji.
 
== Postbellum ==