Stefanos Sarafis: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam linki wewnętrzne i wykonuję drobne zmiany typograficzne i techniczne.
Linia 22:
|commons =
}}
'''Stefanos Sarafis''', [[język grecki|gr.]] '''Στέφανος Σαράφης''' (ur. [[26 października]] [[1890]] [[Trikala]], zm. [[31 maja]] [[1957]] [[Ateny]]) – [[Grecja|grecki]] wojskowy, generał, zwolennik ustroju [[republika]]ńskiego, w okresie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] naczelny dowódca [[ELAS (formacja partyzancka)|Greckiego Ludowego Wojska Wyzwoleńczego (ELAS)]], wielokrotnie [[Więzień polityczny|więziony za przekonania]]. Od 1951 r., do dnia tragicznej śmierci, [[poseł]] do [[parlament]]u [[Królestwo Grecji (1944–1973)|Królestwa Grecji]], z ramienia [[demokracja|demokratycznej]] [[lewica|lewicy]].
 
== Życiorys ==
Linia 41:
Z początku misja toczy się poprawnie, a do oddziału Sarafisa przybywa grupa oficerów - dezerterów z ELAS. Jednak w lutym 1943 partyzanci ELAS, zatrzymując jeńców - zakładników i obiecując ich zwolnienie, zapraszają pułkowników Sarafisa i Kostopulosa na negocjacje wyjaśniające. Jeszcze przed ich rozpoczęciem, cały oddział zostaje rozbrojony i uwięziony, przez przeważające siły ELAS. Wywołało to wielką konsternację wśród partii politycznych, także wśród lewicy i komunistów, gdyż dowódca oddziału, zastawiającego pułapkę, działał, jak się okazało, z własnej inicjatywy. Podróżując następnie, pod eskortą bojowników ELAS, Sarafis ma możliwość osobistego przekonania się, jak liczna i sprawnie zorganizowana jest to formacja i jak wielki jest już jej wpływ na grecką prowincję - okoliczność, z której nie zdawano sobie w Atenach sprawy. Niespodziewanie dla wszystkich, Sarafis zgłasza wtedy własny akces do Greckiej Ludowej Armii Wyzwoleńczej (ELAS), po czym powraca do Aten<ref>źródło dla tego akapitu: Solon.N.Grigoradis , tom 1 „Κατοχή-Δεκεμβριανά”, od str.233, oraz książka samego Sarafisa.</ref>. <br />
 
W dniu 2 maja 1943 roku został Naczelnym Dowódcą ELAS. Co w praktyce oznaczało, że stał się jego dowódcą ds. taktyki wojskowej<ref>Zarówno poszczególne oddziały ELAS, jak i cała organizacja, opierały się o zasadę podziału funkcji dowódczych pomiędzy trzy osoby: dowódcę wojskowego, zazwyczaj był nim zawodowy oficer ; przywódcę partyzantów, zwanego kapetanem - zwykle była to charyzmatyczna osoba, często założyciel danego oddziału ; oraz z oficera politycznego - zwykle działacza jednej z lewicowych partii politycznych, przeważnie KPG. Przywódcą partyzantów, ich „kapetanem” był w ELAS [[Aris Weluchiotis]] - założyciel ELAS. Dowódcą ds. wojskowych był Stefanos Sarafis, natomiast przewodniczącym komitetu politycznego był nie-komunista Neokosmos Grigoriadis. Bardzo dużym autorytetem osobistym cieszył się też dowódca [[Macedonia (Grecja)|macedońskiego]] zgrupowania ELAS, późniejszy pierwszy dowódca naczelny [[Demokratyczna Armia Grecji (DSE)|Demokratycznego Wojska Grecji (DSE)]], komunista - [[Markos Wafiadis]]. Toteż poza samym polem walki, ważne decyzje zawsze zapadały w demokratycznym głosowaniu całego grona tych dowódców oddziałów lub dowódców i żołnierzy razem, danego oddziału. Toteż możliwa była sytuacja, że decyzje podejmowane były także wbrew opinii wojskowego dowódcy. Dowódca wojskowy oddziału ELAS nie musiał być komunistą, ani działaczem lewicy, wystarczało, że był szczerym patriotą, dobrym żołnierzem i republikaninem z przekonań. </ref>, do chwili rozwiązania tej formacji, tj. do lutego 1945 roku.
 
Po powrocie do Grecji rządu emigracyjnego popieranego [[Wielka Brytania|Wielką Brytanię]], w Atenach, 3 i 4 grudnia 1944 doszło do krwawo stłumionych, masowych demonstracji lewicy. W następstwie powtarzających się masakr ludności cywilnej, przez siły królewskie, doszło wtedy do 35-dniowych walk, na skalę operacyjną, pomiędzy wojskami brytyjskimi, protegowanymi przez nie greckimi wojskami królewskimi i wspierającymi je greckimi, byłymi oddziałami hitlerowskimi (tzw. [[Bataliony Bezpieczeństwa]]), a częścią sił ELAS. W wielu wypadkach, Generalny Sztab Partyzantów, kierowany przez Sarafisa, pozbawiony był rzeczywistego wpływu dowódczego na oddziały, podejmujące działania bojowe. Tak było m.in. w Atenach, w grudniu-styczniu 1944<ref>Sarafis podkreśla tę okoliczność już we wstępie do swej książki „O ELAS”.</ref>. Ostatecznie, w dniu 12 lutego 1945, Sarafis uczestniczył jednak, jako dowódca naczelny ELAS, w podpisaniu porozumienia w Warkizie, pomiędzy rządem przedstawicielami EAM i ELAS, z mocy którego została rozwiązana Grecka Ludowa Armia Wyzwoleńcza (ELAS). Po rozwiązaniu ELAS gen. Sarafis pozostawał bez przydziału, choć zachowano mu stopień generała, a w październiku 1946 roku przyjęto jego dymisję. Został wtedy zesłany na wyspę [[Ikaria|Ikarię]] na roczne zesłanie. Wobec wybuchu w Grecji [[Wojnawojna domowa w Grecji|wojny domowej]], pobyt na zesłaniu przedłużono, a w dniu 22 stycznia 1948 przeniesiono go do obozu koncentracyjnego dla więźniów politycznych, na wyspie [[Makronisos]]. Po jego rozwiązaniu został zesłany na wyspę [[Ajos Efstratios|Agios Efstratios]].
 
We wrześniu 1951 roku gen. Sarafis został umieszczony na liście lewicowej Partii Demokratycznej Koalicji (EDA) i zdobył mandat deputowanego. Po decyzji Sądu Najwyższego został wtedy zwolniony i powrócił do Aten, gdzie podjął działalność w Partii Demokratycznej. Napisał także wtedy książkę ''ELAS'' opisującą działalność tej organizacji partyzanckiej, w czasie II wojny światowej. Wtedy zamieszkała z nim żona, która przez całą wojnę przebywała w Anglii. W lutym 1956 roku Sarafis został ponownie wybrany deputowanym lewicy.