Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Michu1945 (dyskusja | edycje)
Linia 281:
 
==== Industrializacja ====
Po eliminacji przeciwników w toku czystek w partii, armii i administracji, Stalin przejął władzę dyktatorską,. Najważniejszym posunięciem władz była [[Kolektywizacja|kolektywizacja rolnictwa]] – przymusowe połączenie gospodarstw chłopskich w quasi-spółdzielcze przedsiębiorstwa ([[kołchoz]]y). Spowodowało to klęskę głodu oraz załamanie produkcji rolnej (z powodu uwięzienia wielu opornych chłopów, chronicznego niedofinansowania państwowego rolnictwa oraz braku motywacji chłopów do pracy), ale poprzez terror i zajadłą propagandę demonizującą bogatych chłopów – tzw. ''[[kułak]]ów'' – fakt ten spotkał się ze słabą reakcją ludności miejskiej oraz był niedoceniany przez międzynarodową opinię publiczną. Kulminacją wymierzonej przeciwko chłopom akcji stał się [[wielki głód na Ukrainie]], który spowodował śmierć sześciu milionów osób<ref>Czarna Księga Komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania”.</ref>. Ekonomicznym skutkiem kolektywizacji był zanik efektywności i spadek produkcji rolniczej o 30%<ref name="Norman Davies 1999"/>.
 
Drugą kampanią było forsowne [[Industrializacja|uprzemysłowienie]] w ramach państwowych planów pięcioletnich, w przeciwieństwie do kolektywizacji doprowadziło ono do rozwoju gospodarczego kraju. Motorem uprzemysłowienia był sterowany za pośrednictwem propagandy entuzjazm (wyścig pracy, [[Przodownik pracy|ruch stachanowski]])<ref name="Norman Davies 1999"/>, obawa przed uznaniem za „szkodnika” albo „bumelanta” i uwięzieniem oraz napływ wywłaszczonych chłopów, zapewniających tanią siłę roboczą. W efekcie pierwsze pięciolatki przyniosły zbudowanie wielu obiektów przemysłowych i rozwój gospodarczy. Poziom życia pozostał jednak niski, ponieważ gospodarka pozostała nieefektywna i marnotrawna, a głównym kierunkiem uprzemysłowienia była budowa przemysłu zbrojeniowego i gałęzi o znaczeniu militarnym ([[górnictwo]], [[hutnictwo]], [[energetyka]], [[przemysł maszynowy|maszynowy]]). Na skutek polityki industrializacji już w 1930 roku udało się mu zwiększyć kapitał towarowy i zdolności przemysłu ciężkiego<ref name="Gregory, Paul R. 2004"/>, polityka kolektywizacji zakończyła się natomiast klęską, która przyczyniła się do śmierci milionów ludzi. Sukcesem dyktatora okazało się zbudowanie jeszcze przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] mocarstwa przemysłowo-wojskowego. Zgodnie z ideami komunizmu, gospodarka ZSRR była centralnie planowa i prawie w całości państwowa. Kierunki polityki gospodarczej ustalano pod wojsko. Szybki rozwój nastąpił kosztem ograniczenia spożycia, zgodnie z zasadą „pracuj więcej, jedz mniej”<ref name="Europa. Rozprawa historyka z historią"/> i ofiarami poniesionymi w okresie Wielkiego Terroru.