Wersja z 18:49, 13 sie 2018 edytuj Paweł Ziemian BOT (dyskusja \| edycje) Boty 1 384 760 edycji m wstawiam Szablon:Kontrola autorytatywna ← poprzednia edycja		Wersja z 11:37, 27 sie 2018 edytuj anuluj edycję AndrzeiBOT (dyskusja \| edycje) Boty 392 146 edycji m Poprawiam linki wewnętrzne i wykonuję drobne zmiany typograficzne i techniczne. następna edycja →
Linia 5: [[Plik:Price of oil (2003-2008).png\|thumb\|upright=1.2\|Ceny ropy w latach 2003–2008]] [[Plik:Fuel Barrels.JPG\|thumb\|upright=1.2\|[[beczka\|Beczki]] wielkości 1 baryłki (159 litrów)]] '''Kryzys naftowy''', określany też mianem '''kryzysu paliwowego''', '''energetycznego''' lub '''szoku naftowego''' – [[kryzys gospodarczy]] w [[historia\|historii]] [[gospodarka\|gospodarki]], który rozpoczął się w roku 1973 i objął wszystkie kraje wysoko uprzemysłowione i uzależnione od [[ropa naftowa\|ropy naftowej]] i wszystkie dziedziny [[gospodarka światowa\|gospodarki światowej]]. == Historia == Kryzys został spowodowany przez gwałtowny wzrost [[cena (ekonomia)\|cen]] ropy naftowej na rynkach światowych, wynikający z [[embargo\|embarga]] (sankcji) państw zrzeszonych w [[OPEC]] zastosowanych wobec [[Stany Zjednoczone\|Stanów Zjednoczonych]] po wybuchu [[~~Wojna~~wojna Jom ~~Kippur~~Kipur\|wojny izraelsko-arabskiej]] w październiku 1973 roku. W latach poprzedzających wojnę arabsko-izraelską, która wybuchła w święto [[Jom ~~Kippur~~Kipur]] w październiku 1973 roku, produkcja ropy naftowej ledwo pokrywała zapotrzebowanie. Dodatkowo niezwykle chłodna zima 1969/70 spowodowała wyczerpanie się lokalnych zapasów ropy naftowej i [[gaz ziemny\|gazu ziemnego]]. Ta niepewna sytuacja osiągnęła stadium kryzysu, gdy Arabowie odcięli dostawy ropy naftowej i cena [[baryłka\|baryłki]] skoczyła o 600 procent do 35 [[Dolar amerykański\|USD]]. Dnia 17 października 1973 roku, w czasie trwania [[wojna Jom ~~Kippur~~Kipur\|wojny Jom ~~Kippur~~Kipur]], arabscy członkowie [[OPEC]] zadecydowali wstrzymać handel ropą naftową z krajami popierającymi [[Izrael]] w wojnie z [[Egipt]]em – tzn. [[Stany Zjednoczone\|USA]] i krajami [[Europa Zachodnia\|Europy Zachodniej]]. Jednocześnie uzgodniono nowy mechanizm ustalania cen za ropę naftową w celu uzyskania większego [[zysk]]u. Zmiany uderzyły w kraje uzależnione od dostaw ropy arabskiej, w USA, [[Japonia\|Japonię]], Europę Zachodnią i jednocześnie zamknęły okres beztroskiej [[konsumpcja\|konsumpcji]] kupowanego za grosze strategicznego [[surowiec\|surowca]] jakim jest [[ropa naftowa]]. Nagły skok cen paliw ze względu na gwałtowne obniżenie wydobycia i [[eksport]]u do [[kraje rozwinięte\|krajów rozwiniętych]] przyczynił się do pogłębienia kryzysu. Cena baryłki osiągnęła rekordowy wówczas pułap. W 1970 wynosiła ok. 2 [[Dolar amerykański\|USD]] za [[baryłka\|baryłkę]].

Kryzys naftowy: Różnice pomiędzy wersjami