Gaz cieplarniany: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→CO2: drobne redakcyjne |
akt., wikizacja, źródła/przypisy nowy podpunkt - metan |
||
Linia 46:
=== Naturalne źródła ===
Do naturalnych źródeł emisji gazów cieplarnianych zalicza się między innymi :
* zbiorniki wodne (parowanie wody oraz uwalnianie rozpuszczonych w niej gazów)<ref name=":0">{{Cytuj |autor = IPCC |redaktor =
*aktywność biologiczną [[Flora|flory]] i [[Fauna|fauny]],
*aktywność wulkaniczną – emisje gazów. Wielkości emisji gazów wulkanicznych różnią się znacznie w czasie{{r|sciencemag}}.
Linia 60:
==== CO<sub>2</sub> ====
{{osobny artykuł|Lista państw według rocznej emisji CO2}}
Od roku 1750 człowiek doprowadził do znacznego zwiększenia stężenia [[Dwutlenek węgla|dwutlenku węgla]] i innych gazów cieplarnianych w atmosferze<ref name=naukaoklimacie >{{Cytuj|url = http://naukaoklimacie.pl/fakty-i-mity/mit-nauka-nie-jest-zgodna-w-temacie-globalnego-ocieplenia-7|tytuł = Mit: Nauka nie jest zgodna w temacie globalnego ocieplenia.|opublikowany = naukaoklimacie.pl|data dostępu = 2015-12-14}}</ref>. Według danych [[Światowa Organizacja Meteorologiczna|Światowej Organizacji Meteorologicznej]], w roku 2016 koncentracja [[Dwutlenek węgla|dwutlenku węgla]] wyniosła 403,3±0,1 [[Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości|ppm]] (wzrost o 45% czyli ok. 125 [[Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości|ppm]] względem 1750)<ref name=":1">{{Cytuj |autor = GAW |tytuł = WMO Greenhouse Gas Bulletin (GHG Bulletin) |data = 2017 |data dostępu = 2018-09-18 |issn = 2078-0796 |wolumin = 13 |opublikowany = library.wmo.int |url = https://library.wmo.int/index.php?lvl=notice_display&id=20041#.W6FEpvYyU2w}}</ref>.
Ogólnoświatowa emisja dwutlenku węgla związana z działalnością człowieka wyniosła w roku 2016 36,3 mld t (28% [[Chiny]], 15% [[Stany Zjednoczone|USA]], 10% [[Unia Europejska]], 7% [[Indie]])<ref>{{Cytuj |autor = Corinne Le Quéré, Robbie M. Andrew, Pierre Friedlingstein, Stephen Sitch, Julia Pongratz |tytuł = Global Carbon Budget 2017 |czasopismo = Earth System Science Data |data = 2018 |wolumin = 10 |numer = 1 |s = 405–448 |doi = 10.5194/essd-10-405-2018|język = en}}</ref>.
Linia 68:
97% prac naukowych o przyczynach zmian klimatu podaje, że to człowiek odpowiada za globalne ocieplenie<ref name=naukaoklimacie />.
==== CH<sub>4</sub> ====
Wraz z nastaniem [[Rewolucja przemysłowa|rewolucji przemysłowej]] rozpoczął się szybki wzrost koncentracji [[Metan|metanu]] w atmosferze. W połowie lat osiemdziesiątych XX wieku, gdy stężenie gazu osiągnęło 1650 [[Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości|ppb]], wzrost spowolnił, a między rokiem 2000 i 2006 r. całkowicie ustał<ref name=":0" />. Od roku 2006 ponownie obserwuje się jednak wzrost koncentracji metanu w atmosferze<ref name=":0" />: według danych [[Światowa Organizacja Meteorologiczna|Światowej Organizacji Meteorologicznej]], w roku 2016 stężenie [[Metan|CH<sub>4</sub>]] wyniosło 1853±2 [[Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości|ppb]] (wzrost o 157% czyli ok. 1132 [[Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości|ppb]] względem 1750)<ref name=":1" />. Przyczyny ostatniego przyrostu ilości metanu w atmosferze są tematem badań<ref>{{Cytuj |autor = Aleksandra Kardaś |tytuł = Nieoczywisty metan |data = 2016-12-14 |data dostępu = 2018-09-18 |opublikowany = naukaoklimacie.pl |url = http://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/nieoczywisty-metan-205 |język = pl}}</ref>. Analizy składu [[Izotopy|izotopowego]] wskazują, że jest on efektem aktywności bakterii (np. w bagnach, zbiornikach słodkiej wody, na wysypiskach czy w związku z rolnictwem)<ref>{{Cytuj |autor = Stefan Schwietzke, Owen A. Sherwood, Lori M. P. Bruhwiler, John B. Miller, Giuseppe Etiope |tytuł = Upward revision of global fossil fuel methane emissions based on isotope database |czasopismo = Nature |data = 2016-10-05 |data dostępu = 2018-09-18 |issn = 0028-0836 |wolumin = 538 |numer = 7623 |s = 88–91 |doi = 10.1038/nature19797 |url = http://www.nature.com/articles/nature19797 |język = En}}</ref>.
===== Polska =====
| |||