Kamienica Roeslera i Hurtiga w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Budynek infobox}}
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam szablon cytowania
Linia 34:
 
== Historia ==
Przed powstaniem kamienicy w tym miejscu, od strony ul. [[Ulica Senatorska w Warszawie|Senatorskiej]], stał dworek starosty warszawskiego [[Mikołaj Grzybowski|Mikołaja Grzybowskiego]]<ref name="Zieliński134">{{cytuj książkę|nazwisko = Zieliński|imię = Jarosław| tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy| tom = 7 Krakowskie Przedmieście|wydawca = Towarzystwo Opieki nad Zabytkami|miejsce = Warszawa| rok = 2001|strony = 134 | ISBNisbn = 83-88372-14-9}}</ref>. Został spalony w czasie [[Potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] w 1656<ref name="Zieliński134"/>. Od strony Krakowskiego Przedmieścia znajdowało się co najmniej pięć budynków<ref name="Zieliński134"/>. W połowie XVIII od strony ul. Senatorskiej wniesiono [[Pałac Małachowskich w Warszawie|pałac Małachowskich]]<ref name="Zieliński134"/>. W 1784 nieruchomość została sprzedana przez [[Mikołaj Małachowski (1730-1784)|Mikołaja Małachowskiego]] kupcom z [[Czechy|Czech]] i [[Morawy|Moraw]]: Jana Michała i Franciszka Leopolda Roeslerów oraz Gaspara (Kacpra) Hurtiga<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grygiel | imię = Tomasz | tytuł = Pałac Małachowskich i dom Roeslera | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1982 | strony = 24–25 | isbn = 83-01-02662-6}}</ref>.
 
Kamienica została wniesiona na dziedzińcu pałacu Małachowskich w latach 1784–1785 według projektu [[Szymon Bogumił Zug|Szymona Bogumiła Zuga]]<ref name="Zieliński134"/><ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grygiel | imię = Tomasz | tytuł = Pałac Małachowskich i dom Roeslera | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1982 | strony = 26–28 | isbn = 83-01-02662-6}}</ref>. Powstał tam pierwszy na ziemiach polskich nowoczesny dom handlowo-mieszkalny ze specjalnie zaprojektowanymi witrynami wystawowymi<ref name="Zieliński134"/>. Był to jeden z najdroższych i najbardziej luksusowych obiektów handlowych w Warszawie<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grygiel | imię = Tomasz | tytuł = Pałac Małachowskich i dom Roeslera | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1982 | strony = 36 | isbn = 83-01-02662-6}}</ref>. Na piętrach znajdowały się mieszkania czynszowe oraz apartamenty właścicieli<ref name="Chróścicki">{{Cytuj książkę | nazwisko = Chrościcki | imię = Juliusz A. | tytuł = Atlas architektury Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | data = 1977 | strony = 81 | nazwisko2 = Rottermund | imię2 = Andrzej}}</ref>. Poprzez oficyny budynek był połączony z pałacem Małachowskich<ref name="Zieliński134"/>.
Linia 42:
W 1839 na parterze kamienicy otwarto piwiarnię „Pod Nadzieją”, która jako pierwsza w mieście serwowała [[Lager|piwo bawarskie]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grygiel | imię = Tomasz | tytuł = Pałac Małachowskich i dom Roeslera | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1982 | strony = 45 | isbn = 83-01-02662-6}}</ref>. Był to jeden z ulubionych lokali grupy młodych literatów i malarzy nazywanych [[Cyganeria Warszawska|Cyganerią Warszawską]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grygiel | imię = Tomasz | tytuł = Pałac Małachowskich i dom Roeslera | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1982 | strony = 48 | isbn = 83-01-02662-6}}</ref>.
 
W latach 1887–1888 kamienica została przebudowana w związku z przebiciem do Krakowskiego Przedmieścia ul. [[Ulica Miodowa w Warszawie|Miodowej]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grygiel | imię = Tomasz | tytuł = Pałac Małachowskich i dom Roeslera | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1982 | strony = 59, 64 | isbn = 83-01-02662-6}}</ref>. Ścianę szczytową i oficyny południowe przekształcono na elewacje według projektu [[Józef Huss|Józefa Hussa]]<ref name="Zieliński136">{{cytuj książkę|nazwisko = Zieliński|imię = Jarosław| tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy| tom = 7 – Krakowskie Przedmieście|wydawca = Towarzystwo Opieki nad Zabytkami|miejsce = Warszawa| rok = 2001|strony = 136 | ISBNisbn = 83-88372-14-9}}</ref>. Do przebicia ulicy na właścicielach pałacu Małachowskich i kamienicy ciążył obowiązek przepuszczania przechodniów z Krakowskiego Przedmieścia na ul. Miodową lub odwrotnie<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grygiel | imię = Tomasz | tytuł = Pałac Małachowskich i dom Roeslera | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1982 | strony = 41, 64 | isbn = 83-01-02662-6}}</ref>. Ruch przechodniów zwiększał atrakcyjność kamienicy i jej oficyn dla firm handlowych<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grygiel | imię = Tomasz | tytuł = Pałac Małachowskich i dom Roeslera | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1982 | strony = 41 | isbn = 83-01-02662-6}}</ref>.
 
Podczas [[Obrona Warszawy (1939)|obrony Warszawy]] we wrześniu 1939 budynek spłonął<ref name="Zieliński136"/>. Dalsze zniszczenia miały miejsce w 1944 podczas [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Grygiel | imię = Tomasz | tytuł = Pałac Małachowskich i dom Roeslera | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1982 | strony = 84–85 | isbn = 83-01-02662-6}}</ref>. Ogółem w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] kamienica została zniszczona w 70%<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Stępiński | imię = Zygmunt | tytuł = Gawędy warszawskiego architekta | wydawca = Krajowa Agencja Wydawnicza | miejsce = Warszawa | data = 1984 | strony = 66 | isbn = 83-03-00447-6}}</ref>.