Cytrus: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m wstawiam parametr wikisłownik=cytrus w {{Takson infobox}}
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam szablon cytowania
Linia 30:
; [[Liść|Liście]]: Zwykle pojedyncze, wyjątkowo ([[poncyria trójlistkowa]]) trójlistkowe. Ogonki liściowe często oskrzydlone. Blaszka liściowa skórzasta, lśniąca, silnie pachnąca (liczne komórki wydzielnicze z [[Olejek eteryczny|olejkami eterycznymi]]) zwykle [[kształt liścia|eliptyczna]], na brzegu całobrzega lub karbowana<ref name=china/>.
; [[Kwiat]]y: Wyrastają pojedynczo lub w niewielkich skupieniach w kątach liści. Są obupłciowe lub męskie, pachnące. [[Kielich (botanika)|Kielich]] kubkowaty z 3–5 ząbkami (działkami). Białych, grubych płatków [[korona kwiatu|korony kwiatu]] jest od 4 (rzadko od 3) do 5 (rzadko do 8). [[Pręcik (botanika)|Pręcików]] jest zwykle 4 razy więcej niż płatków, są one wolne lub u nasady złączone. Na dnie kwiatu dysk [[miodnik]]owy. [[Zalążnia]] wielokomorowa (od 5 do 14, rzadko do 18 komór), w każdej komorze z kilkoma [[zalążek|zalążkami]], [[znamię (botanika)|znamię]] duże<ref name=china/>.
; [[Owoc]]e: Charakterystyczne, znane jako '''owoce cytrusowe''' lub '''cytrusy'''. Mięsiste [[Jagoda (botanika)|jagody]] zwane ''hesperidium''<ref name=lisowski>{{cytuj książkę|autor=Stanisław Lisowski|tytuł=Świat roślinny tropików|wydawca=Sorus Wydawnictwo|miejsce=Poznań|data=1998|strony=125|isbn=83-85599-78-9}}</ref>, w kolorze od zielonego po ciemnopomarańczowy. U wielu gatunków w młodych owocach dominuje [[chlorofil]], później zwiększa się udział żółtych lub pomarańczowych [[Karotenoidy|karotenoidów]]<ref name=jadalne/>. [[Owocnia]] otaczająca nasiona składa się z trzech warstw. Dwie zewnętrzne tworzą dwuwarstwową skórkę. Zewnętrzna jej część ([[egzokarp]], tu zwany ''flawedo'') jest cienka, barwna i bogata w [[Olejek eteryczny|olejki eteryczne]]. Wewnętrzna część skórki ([[mezokarp]], tu zwany ''albedo'') jest biała, gąbczasta i bogata w [[kwas askorbinowy]] i [[pektyny]]<ref name=szwey/>. Wewnętrzna część owocni ([[endokarp]]) ma postać cienkiej błonki wyścielającej poszczególne komory rozrośniętej [[zalążnia|zalążni]]. Poszczególne cząstki owoców cytrusowych są zatem wypełnioną miąższem i nasionami komorą zalążni powstałą z pojedynczego [[owocolistek|owocolistka]]. Miąższ wewnątrz komory powstaje z wyrostków komórek wewnętrznej części owocni, tworzących błonkę<ref name=lisowski/>. Wyrostki te, maczugowatego kształtu, stłoczone, wypełniają gęsto wnętrze rozrośniętych komór i zawierają duże [[wakuola|wakuole]] z sokiem komórkowym. Owoce długo dojrzewają na gałęziach, tak że często na jednym drzewie wiszą owoce w różnej fazie dojrzałości i równocześnie pojawiają się kolejne kwiaty<ref name=szwey>{{cytuj książkę|autor=Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.) |tytuł=Słownik botaniczny |edycjawydanie=wydanie II, zmienione i uzupełnione |miejsce=Warszawa |rok=2003 |wydawca=Wiedza Powszechna |isbn = 83-214-1305-6}}</ref>. [[Nasiono|Nasiona]] okryte są gładką lub pomarszczoną [[Łupina nasienna|łupina nasienną]], często zawierają wiele [[zarodek|zarodków]], które podobnie jak [[liścień|liścienie]] są mleczno białe lub zielone, rzadko żółte<ref name=china/>. U niektórych odmian owoce są beznasienne ponieważ powstają bez zapłodnienia ([[partenokarpia|owoce partenokarpiczne]])<ref name=jadalne/>.
 
== Systematyka ==