Księga Powtórzonego Prawa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Poprawiam szablon cytowania |
Rozbudowałem hasło i zaktualizowałem zawarte w nim informacje zgodnie z najnowszym stanem badań. |
||
Linia 1:
{{Stary Testament}}
'''Księga Powtórzonego Prawa''' ['''Pwt'''] ([[język hebrajski|hebr.]] דברים ''Dwarim'', słowa; [[język grecki|gr.]] Δευτερονόμιον, Powtórzone Prawo; [[łacina|łac.]] Deuteronomium) - ostatnia, piąta księga Tory. Zawiera między innymi przepisy prawa, które Bóg podyktował [[Mojżesz|Mojżeszowi]] na górze [[Horeb]] (tzw. kodeks deuteronomiczny), poprzedzone [[Dekalog|Dekalogiem]]. W księdze tej umieszczony jest również hymn Mojżesza. Księga Powtórzonego Prawa kończy się śmiercią [[Mojżesz]]a i wkroczeniem [[Izrael]]itów do [[Ziemia Obiecana (Biblia)|Ziemi Obiecanej]]. Dalsze wydarzenia opisuje [[Księga Jozuego]]. Przepisy prawne z Księgi Powtórzonego Prawa uważane są za najstarszą część Pięcioksięgu.
== Treść Księgi Powtórzonego Prawa ==
Linia 98 ⟶ 94:
* Błogosławieństwa [[Mojżesz]]a
* Śmierć [[Mojżesz]]a
==Historia kompozycji==
W 1806 roku [[Wilhelm Martin Leberecht de Wette]] zauważył, że przepisy prawne i kultowe z rozdziałów 12-26 Księgi Powtórzonego Prawa odpowiadają reformie króla [[Jozjasz|Jozjasza]], datowanej na 622 rok p.n.e. i opisanej w rozdziale 23 [[2 Księga Królewska|2 Księgi Królewskiej]]. De Wette uznał, że księga powstała dla uzasadnienia centralizacji państwa i ustanowienia wyłącznego kultu jerozolimskiego boga Jahwe.<ref name="Ska105-107"/><ref name="Van Seters17"/> W XX wieku zauważono, że tekst przymierza, jakie Bóg zawarł z Mojżeszem, wzorowany był na ówczesnych traktatach asyryjskich.<ref name="Van Seters86-88"/>
Księga była później rozbudowywana o kolejne elementy - dodano do niej między innymi [[Dekalog]]. Jej bezpośrednią kontynuację stanowi [[Księga Jozuego]]. Księgi od Powtórzonego Prawa do Drugiej Księgi Królewskiej tworzą tak zwaną "historię deuteronomistyczną", napisaną przez autorów o zbliżonym stylu i światopoglądzie. Przedmiotem kontrowersji pozostaje, czy historia deuteronomistyczna powstawała niezależnie od pozostałych ksiąg Pięcioksięgu (zwanych też Tetrateuchem, a więc Czteroksięgiem) aż do momentu ostatecznej redakcji Tory (jak chciał [[Martin Noth]]).<ref name="Ska121-123"/><ref name="Van Seters82-84"/>
==Teologia deuteronomiczna==
Teologia deuteronomiczna ukształtowała się prawdopodobnie pod wpływem proroków z królestwa północnego.<ref name="Van Seters84-86"/> W centrum Księgi Powtórzonego Prawa stoi przymierze, jakie Bóg zawarł z Mojżeszem na górze [[Horeb]] (przez późniejszych autorów Pięcioksięgu zwanej górą Synaj). Na wzór asyryjskich traktatów politycznych przymierze ma charakter warunkowy (Bóg będzie stał po stronie Żydów tak długo, jak będą przestrzegać jego prawa) i bilateralny. W rezultacie pierwsi prorocy okresu wygnaniowego tłumaczyli niewolę babilońską właśnie złamaniem przymierza.
==Przypisy==
{{Przypisy|
<ref name="Ska105-107">Ska 2006: 105-107</ref>
<ref name="Van Seters17">Van Seters 2006: 17</ref>
<ref name="Van Seters86-88">Van Seters 2006: 86-88</ref>
<ref name="Ska121-123">Ska 2006: 121-123</ref>
<ref name="Van Seters82-84">Van Seters 2006: 82-84</ref>
<ref name="Van Seters84-86">Van Seters 2006: 84-86</ref>
}}
==Bibliografia==
* {{cytuj książkę|nazwisko=Ska|imię=Jean-Louis|tytuł=Introduction to Reading the Pentateuch|wydawca=Eisenbraus|miejsce=Winona Lake, Indiana|data=2006|isbn=978-1-57506-122-1}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Van Seters|imię=John|tytuł=The Pentateuch. A Social-Science Commentary|wydawca=Bloomsbury|miejsce=London-New Dehli-New York-Sydney|data=2015|isbn=978-0-56765-879-1}}
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=216 Księga Powtórzonego Prawa w Biblii Tysiąclecia]
{{Wikiźródła|Księga Powtórzonego Prawa|Księgi Powtórzonego Prawa}}
| |||