Hypocaustum: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
→‎Działanie: zmiana linku
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
uzupełnienie
Linia 2:
[[Plik:Arles Thermes de Constantin 3 hypocauste.jpg|right|220px]]
[[Plik:Vieux la Romaine Villa hypocauste.jpg|right|220px]]
'''Hypocaustum'''<ref>Termin spolszczany do postaci '''hipokaustum''' (''Słownik wyrazów obcych'' pod red. J. Tokarskiego), '''hypokauston''' lub '''hipokauston''' (Kopaliński W., [http://www.slownik-online.pl/kopalinski/5904DF0E3F631CC8C12565E00075386B.php ''Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych]'').</ref> ([[łac.]] ''hypocaustum'' z [[gr.]] ''ὑποκαυστός'') – rzymski system [[Ogrzewanie#Centralne ogrzewanie (CO)|centralnego ogrzewania]] / [[Ogrzewanie podłogowe|ogrzewania podłogowego]]. Stosowany od IV w. p.n.e. w starożytnej Grecji i od I w. p.n.e. w starożytnym Rzymie<ref>[http://www.academia.edu/34991827/Ze_studi%C3%B3w_nad_piecami_typu_hypocaustum_z_terenu_ziem_Polski_Architectus_2003_1-2_13-14_s._3-28 ''Ze studiów nad piecami typu hypocaustum z terenu ziem Polski'']</ref>.
 
System ''hypocaustum'' wykorzystywano do ogrzewania [[dom]]ów, [[termy|term]] publicznych i prywatnych gorącym [[powietrze]]m. Termin ten dosłownie oznacza „podogień”, od greckiego słowa ''hypo'' – poniżej lub pod spodem, i ''kaiein'' – spalić lub rozpalić ogień. W centralnym pomieszczeniu pod posadzką ustawiony był piec, który ogrzewał powietrze. Posadzkę układano na szeregu słupkowatych podpórek wysokości ok. 80 cm. Przestrzeń między nimi tworzyła system kanałów wypełnianych gorącym powietrzem. Dodatkowo pomieszczenia były niekiedy ogrzewane przez kanały utworzone w ścianach wykonanych ze specjalnych pustaków.
Linia 18:
 
== W czasach późniejszych ==
Hypocaustum średniowieczne różniło się od antycznego przede wszystkim dodaniem akumulatora ciepła, zazwyczaj w postaci kamieni. Na obszarze Polski korzystano z niego od XIII nawet do XVI w. – przejętego z zachodu i przyniesionego przez osadników germańskich oraz cystersów. Używano go początkowo w klasztorach, potem w zamkach ([[Zamek w Malborku|zamek krzyżacki w Malborku]]<ref>{{cytuj stronę | url =http://www.zamek.malbork.pl/index.php?p=muzeum&a=wystawy&aid=-i-wnetrza/sredniowieczny-system-ogrzewczy-zamku-malborskiego-48 | tytuł =Średniowieczny system ogrzewczy Zamku Malborskiego | data = | autor = | praca = | opublikowany = | język = | data dostępu = 2015-11-2}}</ref>), a nawet w kamienicach (kamienice w Toruniu). Około XIV w. system ten zaczęły wypierać tańsze w budowie i eksploatacji piece kaflowe.
 
Podobny do hypocaustu ''[[ondol]]'' niekiedy używany jest w tradycyjnych domach [[Korea|koreańskich]].