Regionalizm (językoznawstwo): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
Linia 1:
'''Regionalizm''' (dawniej: [[prowincjonalizmy językowe|prowincjonalizm]]) – element językowy, cecha [[język (mowa)|języka]] (cecha wymowy, wyraz, forma wyrazowa, konstrukcja składniowa) charakterystyczna dla danego [[region (geografia)|regionu]], niemieszcząca się w obrębie ogólnego standardu literackiego<ref>{{Cytuj | url=https://dexonline.ro/definitie-dtl/regionalism | tytuł=regionalism - definiție DTL și paradigmă | opublikowany=dexonline | język=ro | data dostępu=2018-11-04}}</ref><ref>{{Cytuj | autor=Jean Dubois | tytuł=Dictionnaire de linguistique | data=1991 | isbn=9782033403089 | miejsce=Paryż | s=406 | url=http://books.google.com/books?id=MIIEHQAACAAJ | wydawca=Larousse | język=fr}}</ref>.
 
W polskiej tradycji [[Normatywistyka językowa|normatywistycznej]] termin ''regionalizm'' rezerwuje się dla specyficznych środków mowy używanych przez ogół ludzi (w tym ludzi wykształconych) z danego [[region (geografia)|regionu]]. Elementy te uznawane są za mieszczące się w obrębie normy użytkowej języka ogólnego, choć różnią się od form funkcjonujących na całym obszarze występowania języka<ref name="kar">{{Cytuj stronę | url = http://www.dialektologia.uw.edu.pl/index.php?l1=leksykon&lid=674 | tytuł = Regionalizm | nazwisko = Karaś | imię = Halina | praca = Dialektologia polska | data dostępu = 2017-12-23}}</ref>. W ujęciu tym regionalizmami nazywa się wyrażenia dobrze ugruntowane w języku inteligencji<ref>{{Cytuj książkę | autor=Danuta Bartol-Jarosińska | url = https://poradnik-jezykowy.uw.edu.pl/actions/download_document/1003?type=text | strony=172 | tytuł = Poradnik Językowy | rok=1988| data dostępu = 2018-11-04}}</ref>. Odróżnia się je wtedy od [[dialektyzm]]ów, które są elementami charakterystycznymi dla gwar ludowych (uznawanymi za uchybienia językowe w przypadku nieświadomego przeniesienia na grunt języka literackiego{{odn|Polański|1999|s=120}}<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.dialektologia.uw.edu.pl/index.php?l1=podstawy-dialektologii&l2=dialektyzmy-mwr | tytuł = DIALEKTOLOGIA POLSKA | nazwisko = Karaś | imię = Halina | praca = 1.4. Dialektyzmy a regionalizmy | data dostępu = 2018-08-30}}</ref><ref>{{Cytuj | autor=Adam Wolański | url=https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/e-pochylone;8891.html | tytuł=''e'' pochylone | data=2008-01-28 | praca=Poradnia językowa PWN | opublikowany=sjp.pwn.pl | data dostępu=2018-11-04}}</ref>) oraz od [[Błąd językowy|błędów językowych]] w rozumieniu [[Preskryptywizm językowy|preskryptywistycznym]], czyli wszelkich nienormatywnych środków mowy występujących w [[Język wernakularny|wernakularnych]] realizacjach języka ogólnego<ref name="mszymanska">{{Cytuj książkę | autor=Monika Szymańska | url = http://sbc.org.pl/Content/93093/doktorat3237.pdf | strony=5, 183-185 | tytuł = Regionalizmy językowe w świadomości użytkowników języka polskiego| miejsce=Katowice | rok=2011 | data dostępu = 2018-11-04}}</ref><ref>{{Cytuj | autor=Mirosław Bańko | url=https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/ogladnac;7905.html | tytuł=oglądnąć | data=2007-01-23 | praca=Poradnia językowa PWN | opublikowany=sjp.pwn.pl | data dostępu=2018-11-04}}</ref>. W niektórych klasyfikacjach mianem regionalizmów określa się jednak wszystkie elementy językowe o ograniczonym zasięgu terytorialnym, w tym te oceniane jako błędne<ref name="mszymanska" />.