Wikipedia

Rudolf Otto: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
błąd w opisie jednego z doświadczeń Otto używa formy fascinosum
→‎Stosunek do religii: wprowadzone zmiany dotycza głównie niezrozumienia przez autora hasła czym jest fenomenologia religii
Linia 1:
{{Inne znaczenia|2=[[Rudolf Otto (ujednoznacznienie)|inne znaczenia]]}}
[[Plik:RudolfOtto.jpg|thumb|Rudolf Otto]]
'''Rudolf Otto''' (ur. 25 września [[1869]] r. w [[Peine]], zm. 6 marca [[1937]] r. w [[Marburg]]u) – niemiecki [[filozofia|filozof]], przedstawiciel [[fenomenologiaFenomenologia religii|fenomenologii religii]] i [[teologia|teolog]] protestancki, religioznawca, autor.
 
== Życiorys ==
Linia 25:
== Stosunek do religii ==
=== Ogólna charakterystyka ===
::Doświadczenie religijne nie jest doświadczeniem empirycznym ''sensu'' ''stricto''; jest przeżyciem rzeczywistości uznanej jako święta. Przeżycie jest tu rozumiane [[Fenomenologia|fenomenologicznie]] - jako źródłowy wgląd w istotę rzeczy. Może ono wyrażać się na różne sposoby, niemniej istota rzeczy pozostaje niezmienna. Według R. Otto źródłem religii jest uczuciowa reakcja na ''numinosum''. Najważniejszą cechą religii jest jej [[irracjonalizm|irracjonalność]] i uczuciowy element. Podstawowym pojęciem używanym przez R. Otto jest '''[[numinotyczność]]''' – łac. numen, czyli [[bóg|bóstwo]]. '''Doświadczenie numinotyczne''' charakteryzujące wyznawcę każdej religii, jest jednak poza możliwością wypowiedzenia. Numinosum charakteryzuje się [[Niesamowitość|niesamowitością]], dziwem. Przedmiotem świadomości numinotycznej jest '''[[mysterium]]''', lecz tylko negacja i paradoks są środkami do jego ogarnięcia. Z jednej strony to ''mysterium tremendum'', tzn.przedmiot pełen grozy, wywołujący lęk. Z drugiej strony to ''mysterium fascinansfascinosum'' – przedmiot pociągający, fascynujący jak nic innego. Najważniejsze jest nieredukowalne (antyredukcjonizm) uczucie, przeżywanie sfery [[sacrum]], w stosunku do której ma się odczucia ambiwalentne- strach i lęk oraz fascynację. Jego poglądy zatem są pokrewne z poglądami [[Claude Lévi-Strauss|Claude`a Lévi-Straussa]], [[Mircea Eliade|Mircei Eliadego]] oraz [[Carl Gustav Jung|Carla Gustava Junga]].
 
=== Rodzaje doświadczenia religijnego ===
 
==== Mysterium tremendum ====▼
 
▲=== Mysterium tremendum ===
:: R. Otto tak opisuje mysterium tremendum: ''„Uczucie to może łagodnym strumieniem przepłynąć przez [[jaźń]] w formie lekkiego, spokojnego nastroju głębokiego skupienia […] może też wydobyć się z duszy nagle i mogą towarzyszyć mu wstrząsy i konwulsje. Może prowadzić do dziwnego podniecenia, upojenia, zachwytu i ekstazy. Ma swoje dzikie i demoniczne formy. Może sprowadzić się niemal do upiornych dreszczy i ciarek.”''<ref>R. Otto: Świętość, Wyd. Thesaurus Press, 1993, s.40.</ref> Według R. Otto mysterium tremendum ma swoje elementy, kolejno posiada ono:
: 1. '''Element grozy:''' ''„Jest to strach pełen wewnętrznego drżenia, jako że nie może wzbudzić go nic stworzonego, nawet to, co najgroźniejsze i wszechmocne. Ma on w sobie coś <<upiornego>>.”'' [[Księga Hioba]] (9,34;13,21).To ira, orge, gniew [[Jahwe]], widoczny zwłaszcza religii ludów prymitywnych, wywołuje reakcję na ciele, np. dreszcze, ''„gęsia skórka jest czymś nadprzyrodzonym”''<ref>Ibidem, s. 42.</ref> – jak tłumaczy R. Otto, ponadto może ulec stłumieniu, ale zawsze daje o sobie znać.
Linia 38 ⟶ 41:
:: c) stopień [[antynomia|antynomii]].
 
==== Mysterium fascinosum ====
 
:: ''„Misterium jest nie tylko czymś dziwnym, lecz także czymś cudownym. I obok elementu szału występuje element oczarowania, wprawiania w zachwyt, wywoływania szczególnego zachwytu, element prowadzący często do odurzenia i upojenia, dionizyjski element oddziaływań numenu.”''<ref>Ibidem, s. 59.</ref> Elementami mysterium fascinans są:
:::* fascynacja
Linia 48 ⟶ 52:
 
=== Numinosum i uczucie numinotyczne ===
 
:: To coś niepoznawalnego, ''„siła, która oddziaływa na człowieka, napawa go przerażeniem i lękiem, a równocześnie pociąga go i zniewala”'' jak pisze [[Józef Keller]]. MożnaOtto zauważyćodkrywa, tuże podobieństwonie dotylko [[rzeczmy samaodkrywamy wistotę sobie|rzeczy samejale i ona sama - w sobie]]kontekście Kanta.fenomenologii religii - wpływa na nas.To kategoria religijna, [[a priori|aprioryczna]], niezależna od historii, kultury itp. Skąd wiemy że istnieje? Dzięki '''[[sensus numinis]]''', odczuciu. Sensus numinis, odczucie boskości jest warunkiem religii, jak tłumaczy R. Otto, ''„ żyje w każdej religii jako coś, co dla niej jest czymś najbardziej skrytym i bez czego nie byłaby ona w ogóle religią”''<ref>Ibidem, s. 33.</ref>. Skutkiem bojaźni jest uczucie zależności stworzenia (to nawiązanie do [[Friedrich Schleiermacher|Schleiermachera]]), jest ''„uczuciem stworzenia, które pogrążone jest we własnej nicości i przemijaniu wobec tego, co jest ponad wszelkim stworzeniem”''<ref>Ibidem, s. 36.</ref> . To ''„uczucie całkowitej zależności samego siebie zakłada uczucie całkowitej wyższości (i niedostępności) numinosum”''<ref>Ibidem, s. 38.</ref> – jak pisze R. Otto.
:: Uczucie numinotyczne ''„jest uczuciem, którego nie da się wyprowadzić z żadnego innego uczucia, które się z żadnego innego nie rozwinie, lecz jest uczuciem jakościowo odrębnym, oryginalnym, jest uczuciem pierwotnym nie w znaczeniu czasowym, lecz zasadniczym”''<ref>Ibidem, s. 73.</ref>.
:: Otto próbował rozwiązać problem [[sacrum]] jako niewspółmierny i całkiem inny w stosunku do pojęć, zasad moralnych i religii pozytywnej w ten sposób, że odniósł się do wysuniętej przez [[Immanuel Kant|Immanuela Kanta]] idei schematyzacji. Doświadczenie numinalne miałoby zatem przypominać pojęcia i zasady miłości i potęgi [[Bóg|Boga]], toteż wprawdzie nie można go opisać, można je jednak powiązać z myśleniem i działaniem. W konsekwencji tej schematyzacji [[sacrum]] pojawia się jako złożona kategoria wartości ''a priori''.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Rudolf_Otto”