Heliocentryzm: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie wszystkie dzieła Kopernika dotyczył astronomii. |
Przeniesienie z definicji heliocentryzmu inf. o podejściu Kościoła do teorii Kopernika. Fragment doprecyzowany i przeniesiony do rozdziału Rozwój nowoczesnego heliocentryzmu. |
||
Linia 1:
[[Plik:Heliocentric.jpg|thumb|300px|Heliocentryzm, grafika z dzieła [[Harmonia Macrocosmica]]]]
'''Heliocentryzm''' ([[język grecki|gr.]] ἡλιος ''helios'' – słońce, κέντρον ''kentron'' – centrum) – [[Teoria naukowa|teoria]] budowy [[Układ Słoneczny|Układu Słonecznego]], według której w wersji historycznej [[Słońce]] znajduje się w środku [[Wszechświat]]a, zaś w jego współczesnym wydaniu w centrum [[Układ Słoneczny|Układu Słonecznego]] jest Słońce, a wszystkie planety, łącznie z [[Ziemia|Ziemią]], je obiegają
== Heliocentryzm przedkopernikański ==
Linia 27:
Kolejnych naukowych dowodów potwierdzających teorię heliocentryczną dostarczył [[Galileusz]], który dysponując [[teleskop]]em zaobserwował, że [[Merkury]] i [[Wenus]], podobnie jak Księżyc, są widoczne w różnych fazach, będących rezultatem oglądania ich w różnych położeniach względem Ziemi i Słońca. Podważało to całkowicie model Ptolemejski, w którym taka sytuacja jest niemożliwa. Wciąż jednak wielką zagadką pozostawał niezmienny widok gwiazd poza Układem Słonecznym.
W 1616 r. [[Kongregacja Indeksu|Święta Kongregacja Indeksu]] zakazała książek o heliocentryzmie, uznając tezę o Słońcu stanowiącym centrum świata jako heretycką, z kolei tezę o ruchomej Ziemi nie stanowiącej centrum świata nazywając co najmniej błędem w wierze<ref>Jan Jaugey, ''Słownik Apologetyczny Wiary Katolickiej'', tom I, oprac. ks. Władysław Szczęśniak, Drukarnia St. Niemiera, Warszawa 1894, s. 730</ref>. Pogląd ten jednak nigdy nie został uznany jako heretycki przez Kościół w orzeczeniu papieża i na soborze<ref>Ks. J. Tylka, ''Dogmatyka katolicka. Część ogólna'', drugie wydanie, Tarnów 1900, s. 309.</ref>. Pomimo to w 1664 r. Papież Aleksander VII potępił dotyczące heliocentryzmu i głoszące je jako pewnik dzieła Kopernika i Galileusza w bulli ''Speculatores domus Israel,'' umieszczając je tym samym w Indeksie ksiąg zakazanych<ref>{{Cytuj |tytuł = A jednak się kręci! Walka z heliocentryzmem [1]|data dostępu = 2019-01-15 |opublikowany = Racjonalista.pl |url = http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,1336 |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = 2. The Ultramontane Movement |data = 2018-12-31 |data dostępu = 2019-01-18 |isbn = 9780674986121 |miejsce = Cambridge, MA and London, England |wydawca = Harvard University Press |s = 55–95 |doi=10.4159/9780674986121-003}}</ref>.
Teoria heliocentryczna ostatecznie została potwierdzona dopiero w XVIII w. dzięki obserwacjom [[Robert Hooke|Roberta Hooke]]. Stwierdził on, że paralaksa roczna gwiazdy [[Etamin]] (γ Dra) wynosi 30 sekund łuku. Jednak późniejsze obserwacje [[James Bradley|Jamesa Bradleya]] wykazały, że zmiany położenia gwiazdy wywołało inne zjawisko – [[aberracja światła]]. Dopiero w 1839 r. trzej astronomowie [[Friedrich Georg Wilhelm Struve]], [[Friedrich Wilhelm Bessel]] i [[Thomas James Henderson]] (niezależnie od siebie) zmierzyli pierwsze rzeczywiste paralaksy gwiazd. Okazało się, że największe obserwowane wartości przesunięć paralaktycznych są mniejsze od 1 sekundy kątowej. Spowodowane jest to bardzo dużymi odległościami do nawet najbliższych nam gwiazd. Obrót Ziemi dokoła jej osi wykazał w 1851 r. [[Jean Bernard Léon Foucault]].
| |||