Park Narodowy Jezior Plitwickich: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Grafzero (dyskusja | edycje)
Akapit "Plitwicka Krwawa Wielkanoc" rozszerzyłem i nazwałem "Historia"
Linia 81:
* [[ssaki]] – okolice jezior zamieszkują [[wilk szary|wilki]], [[Lis rudy|lisy]], [[Kuna (rodzaj ssaka)|kuny]], [[borsuk]]i i [[niedźwiedź brunatny|niedźwiedzie brunatne]]. z powodzeniem [[introdukcja|introdukowano]] [[ryś euroazjatycki|rysie]]. Występuje tu również [[Wydra europejska|wydra]] – jeden z bardziej zagrożonych ssaków centralnej Europy. Z [[Fitofag|roślinożerców]] mamy tu [[sarna|sarny]], [[Dzik euroazjatycki|dziki]] i [[jeleń|jelenie]]. W Parku żyje również 15 gatunków [[Nietoperze|nietoperzy]], w tym m.in. związany z terenami leśnymi [[mopek zachodni]].
 
== Historia ==
== Plitwicka Krwawa Wielkanoc ==
W czasach starożytnych obszar współczesnego parku narodowego zamieszkiwany był przez liczne ludy. Najczęściej wymienia się: [[Celtowie|Celtów]], [[Ilirowie|Ilirów]], Japygów, [[Starożytny Rzym|Rzymian]] i [[Awarowie|Awarów]]. Ze średniowieczem związana jest lokalna legenda tłumacząca powstanie zbiorników wodnych. Według niej ludzie żyjący na tych terenach cierpieli z powodu susz. Kiedy wydawało się, że nic ich nie uratuje z pomocą przyszła im czarodziejka nazywana Czarną Królową. Za pomocą magii sprowadziła ulewę, która raz na zawsze zmieniła wygląd tego obszaru<ref>{{Cytuj |autor = Croatia Holidays, Tours & Travel Experts |tytuł = Why You Need To Visit The Plitvice Lakes Before You Die |data = 2017-01-28 |data dostępu = 2019-03-03 |opublikowany = Tour Croatia |url = https://tourcroatia.co.uk/need-visit-plitvice-lakes-die/ |język = en-US}}</ref>.
Jeziora Plitwickie położone są blisko granicy Chorwacji z Bośnią i Hercegowiną w rejonie określanym jako [[Krajina]]. Do terytorium tego podczas rozpadu [[Jugosławia|Jugosławii]] w 1, połowie [[lata 90. XX wieku|lat 90. XX wieku]] zgłaszali pretensje także zamieszkali w Bośni [[Serbowie]], nazywając je „Republiką Serbską Krajina”, tym bardziej że choć sam Park formalnie podlegał chorwackim władzom, to okoliczną ludność w owym czasie stanowili jednak w większości Serbowie. W marcu [[1991]], na [[Wielkanoc]], doszło w rejonie Jezior do starcia uzbrojonych serbskich separatystów z chorwackimi siłami bezpieczeństwa, w wyniku którego po każdej ze stron poniosła śmierć jedna osoba. Wydarzenie to wzmogło znacznie napięcie pomiędzy domagającą się autonomii jugosłowiańską republiką Chorwacji a władzami Jugosławii i istotnie wpłynęło na późniejsze wydarzenia, w tym na formalną deklarację niepodległości Chorwacji i będącą jej konsekwencją wojnę jugosłowiańsko-chorwacką.
 
Wykopaliska archeologiczne potwierdzają istnienie tu niewielkiego klasztoru według tradycji należącego do [[Paulini|zakonu paulinów]]. Fundamenty, pochodzących z XIII wieku zabudowań odkryto w okolicy jeziora Gradinsko. Budowla, najprawdopodobniej romańska, została na przełomie XV/XVI wieku przekształcona w niewielki zamek znany jako Krčingrad<ref>{{Cytuj |autor = Zorislav Horvat |tytuł = Srednjovjekovna pavlinska arhitektura na području senjske imodruško-krbavske biskupije |czasopismo = Senjski zbornik |data = 1999 |wolumin = 26 |s = 123-178}}</ref>. Fortyfikacja wymieniania jest w XVI-wiecznych raportach oraz oznaczona na kilku mapach wojskowych z XVIII wieku<ref>Między innymi: Mappa generalis Regni Hungariae partiumque adnexarum Croatiae Slavoniae et Confiniorum Militarium (...)</ref>. Mimo przeprowadzonych tu w 2008 i 2009 roku badań archeologicznych nie udało ustalić się do jakiego rodu należały fortyfikacje. Niektóre hipotezy wiążą zameczek z rodziną Babonicsok<ref>{{Cytuj |tytuł = Plitvička jezera - Krč, Krčingrad, Krcsin |data dostępu = 2019-03-03 |opublikowany = varak.hu |url = https://varak.hu/latnivalo/index/3103-Plitvicka-jezera-Krc-Krcingrad-Krcsin/ |język = hu}}</ref>.
 
Podczas wojen z [[Turcja|Turcją]] jeziora Plitwickie znalazły się na obszarze buforowym zwanym [[Pogranicze Wojskowe|Pograniczem Wojskowym]]. Cesarscy urzędnicy chętnie osiedlali tu tzw. [[Uskokowie|uskoków]] czyli serbskich uciekinierów z ziem zajętych przez Osmanów. To z kolei doprowadziło do zmiany zróżnicowania etnicznego tego terenu, a podczas wojny domowej w byłej Jugosławii zakończyło się tzw. „Plitwicką Krwawą Wielkanocą”<ref>{{Cytuj |tytuł = Jeziora Plitwickie - zwiedzanie i informacje praktyczne |data = 2018-09-19 |data dostępu = 2019-03-03 |opublikowany = Podróże po Europie |url = https://www.podrozepoeuropie.pl/jeziora-plitwickie-przewodnik/ |język = pl}}</ref>.   
 
Jeziora Plitwickie położone są blisko granicy Chorwacji z Bośnią i Hercegowiną w rejonie określanym jako [[Krajina]]. Do terytorium tego podczas rozpadu [[Jugosławia|Jugosławii]] w 1, połowie [[lata 90. XX wieku|lat 90. XX wieku]] zgłaszali pretensje także zamieszkali w Bośni [[Serbowie]], nazywając je „Republiką Serbską Krajina”, tym bardziej że choć sam Park formalnie podlegał chorwackim władzom, to okoliczną ludność w owym czasie stanowili jednak w większości Serbowie. W marcu [[1991]], na [[Wielkanoc]], doszło w rejonie Jezior do starcia uzbrojonych serbskich separatystów z chorwackimi siłami bezpieczeństwa, w wyniku którego po każdej ze stron poniosła śmierć jedna osoba. Wydarzenie to wzmogło znacznie napięcie pomiędzy domagającą się autonomii jugosłowiańską republiką Chorwacji a władzami Jugosławii i istotnie wpłynęło na późniejsze wydarzenia, w tym na formalną deklarację niepodległości Chorwacji i będącą jej konsekwencją wojnę jugosłowiańsko-chorwacką.
 
== Zobacz też ==
Linia 98 ⟶ 104:
* [http://www.youtube.com/watch?v=ZTfny_vittM Jeziora Plitwickie na filmie (z komentarzem)]
* http://www.plitwickiejeziora.pl
*[https://www.podrozepoeuropie.pl/jeziora-plitwickie-przewodnik Przewodnik po Jeziorach Plitwickich na podrozepoeuropie.pl]
 
{{Obiekty UNESCO w Chorwacji}}