Wdżar: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawki
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawki
Linia 16:
[[Plik:Wdżar a2.jpg|thumb|240px|Kamieniołom ''„Snozka”'']]
[[Plik:Rocks near the top of Wdżar.JPG|thumb|240px|Skałki andezytowe pod szczytem Wdżaru i widok w kierunku południowo-zachodnim]]
[[Plik:Wdżar a5.jpg|thumb|240px|Efekt metamorfizmu kontaktowego – przeobrażone osady fliszowe w [[Kamieniołom Snozka (kamieniołom)|kamieniołomie ''Snozka'']]]]
[[Plik:Panorama z Wdżaru 2.jpg|thumb|350px|Szczyt Wdżaru i widok na [[Pasmo Lubania]]]]
'''Wdżar''' (766, 767 m) – szczyt w paśmie łączącym [[Lubań (szczyt)|Lubań]] z [[Pieniny|Pieninami]], pomiędzy przełęczami [[Drzyślawa]] i [[Snozka (przełęcz)|Snozka]], na granicy miejscowości [[Kluszkowce]] i [[Krośnica (województwo małopolskie)|Krośnica]]<ref name=eko>{{Cytuj książkę |tytuł=Pieniny polskie i słowackie. Mapa 1:25&nbsp;000 |miejsce=Wrocław |rok=2000 |wydawca= Wyd. Kartograficzne Eko-Graf |isbn= 83-86645-38-5}}</ref>. W naukowo opracowanej [[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|regionalizacji Polski]] według [[Jerzy Kondracki|Jerzego Kondrackiego]] Wdżar należy do [[Pieniny|Pienin]], znajduje się w ich północnej strefie przejściowej<ref name=Kondracki>{{Cytuj książkę |nazwisko=Kondracki |imię=Jerzy | autor link=Jerzy Kondracki |tytuł=Geografia regionalna Polski |wydawca=Wyd. Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |rok= 1998|isbn=83-01-12479-2}}</ref>. Przez niektórych geografów jednak zaliczany jest do [[Gorce|Gorców]], opisywany zaś jest zarówno w przewodnikach turystycznych o Pieninach, jak i Gorcach<ref name=Nyka>{{Cytuj książkę|imię=Józef |nazwisko=Nyka |autor link= Józef Nyka |tytuł=Pieniny. Przewodnik. Wyd. IX |miejsce=Latchorzew |rok=2006 |wydawca=Wyd. Trawers |isbn= 83-915859-4-8}}</ref><ref name=Gorce>{{Cytuj książkę | nazwisko= Cieszkowski | imię=Marek | nazwisko2= Luboński | imię2=Paweł| autor link= Marek Cieszkowski (geolog) | tytuł= Gorce – przewodnik dla prawdziwego turysty | data=2004 | wydawca=Oficyna Wydawnicza „Rewasz” | miejsce=Pruszków | isbn=83-89188-19-8}}</ref>. Ponieważ nazwa góry jest nieco trudna do wymówienia, spotyka się wiele jej form: Wzor, Wżar, Wżary, Żar, Zdżar, Zżar, a na mapie z 1861 występuje pod nazwą Wzory<ref name=Nyka />. Częściowo bezleśna, wyrazista kopuła stanowi charakterystyczny element krajobrazu.
 
== Geologia ==
Linia 28:
 
; Kamieniołomy:
Na stokach Wdżaru znajdują się 3 nieczynne kamieniołomy: ''[[Kamieniołom Snozka (kamieniołom)|Snozka]]'' (od strony południowej), ''Tylka'' i ''Lisi Łom'' (od strony północno-zachodniej). Andezyt (głównie intruzje młodszej generacji) eksploatowano tu już w latach 1873-1877, wykorzystując go do budowy drogi [[Czorsztyn]] – przełęcz Snozka. Na większą skalę eksploatowała go od [[1928]] r. spółka Kamieniołomy Miast Małopolskich. Również po wojnie trwała eksploatacja (do lat 70.). Andezyt wykorzystywano gospodarczo jako kamień budowlany (słupki graniczne, okładziny, krawężniki, schody, murki)<ref name=Nyka /><ref name=BK>{{Cytuj pismo|autor= L. Bober, S. Kozłowski |tytuł=Surowce skalne pienińskiego pasa skałkowego |czasopismo=Przegląd Geologiczny |wydanie=11|wolumin=7|strony=318-322|rok=1963}}</ref>.
 
Najlepiej do obserwacji geologicznych nadaje się jednopoziomowy kamieniołom ''Snozka'', który ostro wcina się w południowe stoki Wdżaru. Jego długość wynosi 150 m, szerokość – do 30 m, natomiast wysokość skalnych ścian dochodzi do 40 m.