Nauka w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nowy element hasła |
|||
Linia 1:
'''Nauka w Polsce''' – ogół [[nauka|naukowej]] działalności [[
== Historia ==
Nauka w średniowiecznej Polsce włączała się w rozwiązanie najważniejszych wówczas dla państwa problemów, formułowała własne podejście do [[etyka|etyki]] i [[prawo|prawa]], co odegrało ważną rolę w rozwoju nauk. W dobie [[renesans]]u polska nauka przyniosła [[przewrót kopernikański]]<ref>{{cytuj książkę | autor = Maciej Iłowiecki | tytuł = Dzieje nauki polskiej | wydawca = Wydawnictwo „Interpress”| miejsce = Warszawa | rok = 1981| strony =43| isbn = 83-223-1876-6}}</ref> przez [[astronom]]a i [[polihistor]]a [[Mikołaj Kopernik|Mikołaja Kopernika]], zmieniający [[paradygmat]] nauki, nowe koncepcje człowieka i świata. Była wówczas również źródłem tolerancji religijnej oraz inicjatorem reform państwowych. W epoce [[barok]]u rozwijają się ośrodki naukowe. W [[Oświecenie w Polsce|oświeceniu]] nauka była motorem zmian społecznych, oświatowych i politycznych. W czasie zaborów polska nauka i oświata stały się jednymi z narzędzi walki z zaborcą. Polscy uczelni działali często na emigracji, utrzymując jednak więź z ojczyzną{{odn|Iłowiecki|s = 13}}.
W [[dwudziestolecie międzywojenne|dwudziestoleciu międzywojennym XX w.]] nauka stanowiła podstawę postępu, osiągając nawet w niektórych dziedzinach czołowe miejsce w nauce światowej. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] naukowcy byli zmuszeni działać w podziemiu, a po jej zakończeniu, nauka (włączona w [[Socjalizm w Polsce|nurt socjalistyczny]]) stała się formą odbudowy kraju{{odn|Iłowiecki|s = 13}}.
== Instytucje zaangażowane w naukę ==
Linia 29:
== Finansowanie nauki ==
W Polsce badania naukowe finansowane są głównie z budżetu państwa (granty [[Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego|Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego]], w tym – do wejścia w życie nowych przepisów o finansowaniu nauki – środki na badania własne uczelni). Pod tym względem Polska odstaje od krajów
== Poziom nauki polskiej i jego przyczyny ==
Współczesna polska nauka prezentuje niski wkład twórczy, o słabym wpływie na rozwój państwa. Szkolnictwo wyższe (mające największy wpływ na naukę w Polsce) ma zasadniczo dydaktyczny charakter zamiast adawczego i twórczego. To skutkuje niewielkim wpływem na [[postęp techniczny]] /postęp naukowy i jakość oraz znaczenie rodzimych osiągnięć naukowych. Kadra naukowo-dydaktyczna związana często ze swą placówką od czasów studenckich przez całą karierę, nie rozwija się jak w przodujących instytucjach nauki światowej, gdzie migracje kadry są częste, co sprzyja wymianie myśli naukowej i rozwojowi. Popularność [[studia wyższe|studiów]] od 1989 r. ([[Transformacja systemowa w Polsce|transformacja ustrojowa]]) spowodowała nagłe kształcenie masowe, w znacznym stopniu odtwórcze, charakteryzujące się niskim poziomem absolwentów, i ich niskimi kompetencjami badawczymi. Część z nich, która podejmowała drogę naukową powieliła słabości takiego procesu edukacyjnego i słabości kształcącej ich kadry naukowo-dydaktycznej. Degradacja przedsiębiorstw państwowych Polski Ludowej w okresie transformacji lat 90 XX w. zahamowała zapotrzebowanie na rodzime osiągnięcia nauki dla ich rozwoju i funkcjonowania, zniszczono bądź upadły przedsiębiorstwa i powiązane z nimi [[OBR|obeery]] używające rodzimej nauki i rozwijające ją. Powiązane z tym było otwarcie polskiego rynku na obce produkty - nie korzystające z polskiej nauki, nie rozwijające jej. Wystąpiło szkodliwe zjawisko; Rozwinięty obcy towar - brak potrzeby tworzenia rozwiniętego rodzimego - brak zapotrzebowania na rodzimą naukę. Jednocześnie nowo powstałe prywatne [[przedsiębiorstwo|przedsiębiorstwa]] w obecnym państwie nie wykazywały, wykazywały niskie bądź nadal wykazują niskie zapotrzebowanie na naukę (jeśli wystąpiła potrzeba użycia nauki to zaspokajano ją poprzez odtwórcze wykorzystywanie obcych rezultatów nauki - wystarczające polskiemu przedsiębiorcy [[Licencja (prawo)|licencje]], które nierzadko dla zachowania przewagi konkurencyjnej nie będące najnowszymi [[technologia]]mi sprzedającego je licencjodawcy). Pokutuje także niewiedza [[przedsiębiorca|przedsiębiorców]] (biorąca się z niskiej świadomości jak nauka może się przyczynić do powodzenia przedsiębiorstwa) co do możliwości zaspokajania potrzeb rozwojowych, konkurencyjnych w swej działalności gospodarczej poprzez naukę. Częstym ograniczeniem by wesprzeć działalność gospodarczą nauką jest brak finansów przedsiębiorcy. Taki stan relacji przedsiębiorstwo - nauka także przyczynia się do słabości nauki w Polsce.
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
Linia 44 ⟶ 45:
[[Kategoria:Nauka w Polsce| ]]
[[Kategoria:Hasła kanonu polskiej Wikipedii]]
[[Kategoria:Uczelnie w Polsce]]
[[Kategoria:Szkolnictwo wyższe w Polsce]]
[[Kategoria:Polscy naukowcy]]
| |||