Zamieszki w Jafie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy |
||
Linia 24:
Tymczasem niepokoje udzieliły się także arabskiej społeczności w Palestynie. 27 lutego 1920 w Jerozolimie doszło do ogromnej demonstracji, w której wzięło udział ponad 40 tys. Arabów. Demonstranci protestowali przeciwko żydowskiej imigracji, deklaracji Balfoura i działalności syjonistów w Palestynie. W kilka dni później, 1 marca 1920, kilkuset libańskich Arabów zaatakowało niewielką żydowską osadę [[Tel Chaj]], położoną przy granicy z dzisiejszym Libanem. Podczas obrony zginęło 8 Żydów, w tym [[Josef Trumpeldor]]. Wywołało to duże zaniepokojenie przywódców ruchu syjonistycznego, którzy wielokrotnie zwracali się do brytyjskich władz o zapewnienie bezpieczeństwa żydowskim osadom i zakazanie arabskich prosyryjskich wieców. Ich prośby były jednak ignorowane<ref name=segev>{{cytuj książkę | autor = Tom Segew | tytuł = One Palestine, Complete: Jews and Arabs Under the British Mandate | wydawca = Owl Books | miejsce = | rok = 2001 | strony = 127–144 | isbn = 0-8050-6587-3}}</ref>. Obawy przed kolejnymi atakami i [[pogrom]]ami jeszcze bardziej się nasiliły, gdy 7 marca 1920 emir Fajsal I został ogłoszony królem Wielkiej Syrii, w której skład miała wejść także Palestyna<ref>{{cytuj pismo | autor = Henry Laurens | tytuł = La Question de Palestine | czasopismo = L’invention de la Terre sainte | wolumin = 1 | wydanie = | strony = 502-503, 506 | data =1999 | wydawca = Fayard | miejsce = Paris | issn = | doi =}}</ref>. Dzień później zorganizowano dużą demonstrację w Jerozolimie, podczas której arabski tłum protestował przeciwko żydowskiej imigracji i syjonizmowi. Doszło wówczas do incydentu, gdy kilku młodych Żydów zaczęło krzyczeć hasła popierające syjonizm. Doprowadziło to do starcia, w którym rannych zostało dziesięciu Żydów. Brytyjscy policjanci jednak natychmiast zareagowali, przerywając demonstrację i aresztując sprawców pobicia<ref name=segev />. Przywódcy żydowscy wystąpili wówczas do brytyjskich władz z żądaniem wydania zezwolenia na uzbrojenie żydowskich sił samoobrony. Pomimo odmowy, [[Ze’ew Żabotyński]] i [[Pinchas Rutenberg]] rozpoczęli szkolenie żydowskich ochotników. Wielu z nich było członkami klubu sportowego Maccabi, a inni byli weteranami wojennymi z [[Legion Żydowski|Legionu Żydowskiego]]. Szkolenia opierały się głównie na ćwiczeniach sportowych, walce wręcz i na kije. Największą trudnością był brak uzbrojenia. Pod koniec marca zdołano zebrać około 600 ochotników<ref>{{cytuj książkę | autor = Bernard Wasserstein | tytuł = The British in Palestine: The Mandatory Government and the Arab-Jewish Conflict 1917-1929 | wydawca = Blackwell | miejsce = | rok = 1991 | strony = 63 | isbn = 0-631-17574-1}}</ref>.
12 marca burmistrz Jerozolimy, [[Musa al-Husajni]], udał się na czele arabskiej delegacji do [[Kair]]u, aby spotkać się tam z brytyjskim sekretarzem kolonii [[Winston Churchill|Winstonem Churchillem]]. Do spotkania doszło 28 marca. Musa al-Husajni przedstawił arabskie żądania, którymi było anulowanie deklaracji Balfoura, powstrzymanie żydowskiej imigracji i osadnictwa, oraz utworzenie palestyńskiego rządu i parlamentu wybieranego przez palestyńskich Arabów. Równocześnie al-Husajni oskarżył Wielką Brytanię o stronniczość na korzyść Żydów, i złamanie obietnic złożonych wcześniej Arabom. Winston Churchill odmówił przyjęcia tych żądań i odesłał delegację z powrotem do Palestyny. Udali się oni z Kairu do [[Hebron]]u<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.almustaqbal.com/storiesv4.aspx?storyid=342976 | tytuł = Od Saladyna do powstania 1920 | data dostępu = 2012-03-27 | autor = Szejk Suleiman | opublikowany = | praca = Almustaqbal Newspaper | data = | język = ar}}</ref>. Ich powrót do Jerozolimy zbiegł się z muzułmańskim świętem ''
W maju 1920 brytyjski rząd wysłał do Palestyny [[Komisja Śledcza Palina|Komisję Śledczą Palina]], która miała zbadać przyczyny i okoliczności zamieszek. Na jej czele stał generał-major P.C. Palin. Przedstawiony w sierpniu 1920 raport nigdy nie został opublikowany. Jako przyczyny wybuchu zamieszek wskazano rozczarowanie Arabów niespełnieniem obietnic o niepodległości, które władze brytyjskie złożyły im podczas wojny, oraz przekonanie Arabów, że deklaracja Balfoura oznacza pozbawienie ich prawa do samostanowienia, oraz obawy, że ustanowienie „żydowskiej siedziby narodowej” będzie związany z dużą imigracją żydowską, która doprowadzi do gospodarczego i politycznego podporządkowania palestyńskich Arabów pod Żydów<ref>{{cytuj stronę | url = http://en.wikisource.org/wiki/Palin_Report | tytuł = Palin Report | data dostępu = 2012-03-27 | autor = Palin Commission of Inquiry | opublikowany = 1920-07-01 | praca = Wikisource | data = | język = en}}</ref>. Brytyjskie władze mandatowe, dążąc do uspokojenia arabskich niepokojów, rozpoczęły realizować politykę ograniczania żydowskiej imigracji napływającej do Palestyny. W lipcu 1920 administracja wojskowa została zastąpiona przez administrację cywilną, kierowaną przez [[Wysoki komisarz Palestyny|wysokiego komisarza Palestyny]]. W tym celu 20 czerwca 1920 do Palestyny przybył sir [[Herbert Samuel]], który 1 lipca oficjalnie został pierwszym wysokim komisarzem Palestyny<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.palestinechronicle.com/old/view_article_details.php?id=14037 | tytuł = Palestine Through History: A Chronology | data dostępu = 2016-10-22 | autor = Nizar Sachnini | praca = The Palestine Chronicle | język = en}}</ref>. Próbował on stworzyć samorządowe instytucje żydowskiej i arabskiej społeczności Palestyny, napotkał jednak na opór arabskich przywódców, którzy odmówili współpracy z jakąkolwiek instytucją w skład której weszliby Żydzi<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Mattar | imię = Philip | tytuł = Encyclopedia of the Palestinians | wydawca = Facts On File | miejsce = New York | data = | rok = 2003 | miesiąc = | strony = | rozdział = al-Husayni, Amin | adres rozdziału = | nazwisko r = Mattar | imię r = Philip | isbn = 978-0816057641}}</ref>. Natomiast przywódcy społeczności żydowskiej zdali sobie sprawę, że nie mogą liczyć na ochronę ze strony brytyjskich władz, dlatego przystąpili do organizowania własnej podziemnej organizacji paramilitarnej [[Hagana]].
Linia 43:
=== Zamieszki poza Jafą ===
[[Plik:Y H Brener 3.jpg|thumb|240px|[[Josef
[[Plik:PikiWiki Israel 1204 Settlements in Israel פתח תקוה העיריה הישנה.jpg|thumb|240px|[[Petach Tikwa]], lata 1920-1925]]
W położonej na południe od Jafy wiosce [[Giwat Herzl (Tel Awiw)|Abu Kabir]] mieszkał [[Josef
Przez cały dzień trwały zamieszki w Jafie. Eliezer Margolin postanowił wówczas zrobić pokaz siły i na czele swoich żołnierzy z Legionu Żydowskiego przemaszerował ulicami Jafy. Żołnierze mieli założone bagnety na karabiny<ref name=aviv />. Sytuacja stawała się coraz bardziej napięta. Wysoki komisarz Palestyny ogłosił stan wyjątkowy, nałożył cenzurę na prasę i wezwał posiłki wojskowe z Egiptu. Generał [[Edmund Allenby]] wysłał dwa niszczyciele, które przypłynęły do Jafy i [[Hajfa|Hajfy]]. Równocześnie sir [[Herbert Samuel]] spotkał się z arabskimi przywódcami, aby rozwiązać sytuację i zakończyć rozruchy. [[Musa al-Husajni]] zażądał powstrzymania napływu nowych żydowskich imigrantów do Palestyny. Aby zaspokoić to żądanie, Samuel odmówił prawa przybicia do brzegów Palestyny dwóm lub trzem niewielkim statkom z około 300 Żydami na pokładzie. Zostały one zmuszone do zawrócenia do [[Stambuł]]u. Jednocześnie, [[Al-Hadżdż Muhammad Amin al-Husajni]] został mianowany [[Wielki mufti Jerozolimy|wielkim muftim Jerozolimy]].
=== Atak na Petach
Gdy do osady [[Petach Tikwa]] dotarły informacje o zamieszkach w Jafie, przywódcy żydowscy postanowili utworzyć obronę osiedla. Na czele obrony stanął Abraham Szapiro. Utworzono trzy linie obronne. Pierwsza linia przebiegała wśród pól na zewnątrz osady. Została ona obsadzona przez uzbrojonych członków organizacji Hagana, których celem było wykrycie zbliżających się napastników i ostrzeżenie osiedla przed niebezpieczeństwem. Druga linia obrony rozciągała się bezpośrednio wokół wioski i miała na celu powstrzymania napastników. Trzecia i zarazem ostatnia linia obrony znajdowała się w centrum osiedla, i koncentrowała się na obronie kobiet, dzieci i starców.
Na północ od Petach
O świcie 5 maja, obserwatorzy zauważyli grupę około 400 Arabów zbliżających się od północy do Petach
=== Atak na Haderę ===
|